les 6 periode 3 thema voortplanting en seksualiteit: zwangerschap

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Overzicht Periode 3

• Thema: Voortplanting en seksualiteit (H4) 
• Thema: Erfelijkheid en Evolutie (H5)

Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5	Week 6	Week 7
de pubertijd een vrouw	een man seks	veilig vrijen zwangerschap	genotype fenotype chromosomen	genen en allelen transcriptie de evolutietheorie	geschiedenis van het leven op aarde DNA-technieken	herhalingsweek

JdW-kijkwijzer

Lesopbouw:

1. VOORAF: Startklaar, Voorkennis activeren
2. INSTRUCTIE: Leerdoelgericht werken, Inclusieve didactiek, Concrete en herkenbare voorbeelden
3. TOEPASSING: Actieve verwerking, Formatief handelen 
4. EVALUATIE: Afsluiting

Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Chromebook, JdW-map, etui 

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan het welbevinden van leerlingen. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zitten startklaar en zijn bijvoorbeeld ingelogd in LessonUp en hebben hun JdW-map op tafel.

Geslachtskenmerken die je hebt vanaf je geboorte zijn...

1. primaire geslachtskenmerken
2. secundaire geslachtskenmerken

Secundaire geslachtskenmerken die jongens én meisjes hebben...

1. schaamhaar en bredere schouders
2. ongesteldheid en zaadlozingen
3. okselhaar en meer vet onder de huid
4. schaamhaar, meer zweetgeur, okselhaar

Wat is een ander woord voor klaarkomen?

1. orgasme
2. zelfbevrediging
3. masturbatie

Wat betekent de afkorting soa?

1. sociaal overdraagbare aandoening
2. seksueel overdraagbare aandoening
3. slapeloze overdraagbare aandoening

Vorig hoofdstuk: in welke bloedvaten worden stoffen uitgewisseld met het weefsel?

1. Slagaders
2. Haarvaten
3. Aders

Kim is op 7 februari ongesteld geworden. Rondom welke datum vindt waarschijnlijk haar eisprong plaats?

1. 7 februari
2. 14 februari
3. 21 februari
4. 28 februari

      Leerdoelen

1. T1:Je kunt beschrijven hoe de bevruchting bij de mense verloopt. 
2. T1 Je kunt beschrijven hoe een zwangerschap verloopt.
3. T1: Je kunt uitleggen wat preantraal onderzoek is en hiervan voorbeelden noemen 
4. I

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.

Bevruchting

Altijd één zaadcel met  één eicel!

Het baarmoederslijmvlies zonder bevruchting

Het baarmoederslijmvlies bij bevruchting

Innesteling

Daar is die dikke laag baarmoederslijmvlies dus voor

Bevruchting gebeurt in de eileider

Zwangerschap

8 weken = Embryo

9+ weken = Foetus

Uitgerekende datum: Dag laatste menstruatie +40 weken

De placenta

Wisselt stoffen uit tussen bloed van moeder en embryo/foetus. Nuttige stoffen gaan naar de foetus toe, de foetus geeft afvalstoffen af. 

Welke (slag)ader vervoert wat in de navelstreng?

1

2

A zit vast aan de foetus

B is richting de placenta

zuurstof

koolstofdioxide

voedingsstoffen

afvalstoffen

Navelstrengader

Navelstrengslagader

Zwanger, en dan?

Prenataal onderzoek > (pre = voor, nataal = de geboorte)

20-wekenencho: Kijkt naar het lichaam en de organen naar problemen (zoals aan het hart) + het geslacht

De combi-test en NIPT-test

Berekenen de kans op sommige erfelijke aandoeningen, zoals Down-syndroom.

Combinatietest 9-14 weken): Test bloed van de moeder en meet de nekplooi van de foetus met een echo. 

NIPT (vanaf 11 weken): Een bloedprikje in de arm het DNA van de foetus onderzocht worden op sommige erfelijke aandoeningen.

practicum

Checklist:

• Expliciete instructie voor toepassingsopdracht: wat, hoe, hoe lang, klaar?
• Afwisseling in oefentypes 
• Eerst voordoen, daarna begeleidt inoefenen, vervolgens zelfstanding en weer samen (ik, wij, jij, wij)
• Het leren zichtbaar maken
• Differentiëren waar nodig: heterogeen en flexibel

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet over hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. Hierbij modelleert de docent eerst en laat daarna de leerlingen actief inoefenen. De ondersteuning wordt geleidelijk afgebouwd. De docent zorgt voor afwisseling in oefentypes en maakt gedurende de les het leren zichtbaar. De docent zet bijvoorbeeld in op hardop denken opdrachten en koppelt daar een geïnformeerde vervolgstap aan.

    Begrippen uit deze les

• bevruchting    innesteling
• placenta of moederkoek
• navelstreng   vruchtvliezen
•  vruchtwater   echo
• prenataal        combinatietest
• NIPT               2-wekenecho
• pretecho

Afsluiting

Checklist:

• Zijn de leerdoelen behaald?
• Les in context plaatsen van de periode 
• Het leren en het gedrag samen evalueren
• Vooruitblikken adhv JdW-planner  

8. Afsluiting

De docent controleert in de slotfase van de les of de leerdoelen door alle leerlingen behaald zijn en plaatst de les in de context van de betreffende periode. De docent evalueert samen met de leerlingen het leren en het gedrag en blikt vooruit aan de hand van de JdW-planner.

Schrijf 3 dingen op die
je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je
deze les nog niet zo goed hebt begrepen