Hoofdstuk 1 Marktgedrag

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom!

Ben je klaar voor de les?

Planning

• Studiewijzer/inventarisatie/Plenda
• 1e uur instructie H1
• 2e uur maken  H1: 1 t/m 19

Marktgedrag

Lesdoelen

• Kenmerken volkomen concurrentie
• Maximale winst (MO=MK)

Aanbieders

• 'Het ene bedrijf is het andere niet'
• 'De ene markt is de andere niet'

Marktmodellen

• 4 modellen => inzicht werkelijkheid
• Abstracte markt = vraag en aanbod voor 1 specifiek product
• Consumenten => wel of niet kopen (betalingsbereidheid/vraaglijn)
• Producenten/aanbieders => marktomstandigheden/structuur

Rode draad => hoeveel invloed heeft de aanbieder op de verkoopprijs?

Synoniemen

• Volkomen Concurrentie
• Volledige Mededinging
• Volledig Vrije Mededinging
• Perfecte Markt
• Perfecte Concurrentie

Soort product

Homogeen =

Consument ziet geen verschil tussen producten van verschillende aanbieders

Heterogeen =

Consument ziet wel verschil tussen producten van verschillende aanbieders

Homogeen product

Homogeen =

Consument ziet geen verschil tussen producten van verschillende aanbieders

Consument maakt een keuze op prijs!

Vragers & Aanbieders

• Heel veel vragers
• Heel veel aanbieders

• Aanbieders moeten dezelfde lage prijs vragen

=> Aanbieder is prijsnemer

Transparante markt

• Vragers en aanbieders weten alles wat er te weten is over het product en de marksituatie

• Bijvoorbeeld: productkwaliteit, bedrijfsstructuur andere aanbieders, betalingsbereidheid consument, etc.

Vrije toe- en uittreding

• Aanbieders kunnen zonder kosten starten en stoppen als aanbieder
• Geen drempels/barrières

Het marktmechanisme

Marktmechanisme

• Evenwicht (vraag = aanbod) door prijsaanpassing en hoeveelheidsaanpassing langs vraag en aanbodlijn

Maximale winst

Bepalen & berekenen winst uit grafiek 

Je krijgt dan het groene vlakje in de
grafiek hieronder:

Marktevenwicht berekenen of aflezen

• Marktevenwicht QA = QV
• Evenwichtsprijs P
• Evenwichtshoeveelheid Q
• Aflezen bij de assen!

Doelstelling aanbieder

• Hoe weet een aanbieder hoeveel er geproduceerd moet worden?
• = Wat moet de afzet (q) zijn?
• Doelstelling => wat wil het bedrijf => Maximale winst (Maximale Omzet, Break-even)
• Marginale analyse MO=MK => bepaalt q
• Prijsnemer = hoeveelheidsaanpasser (geen marktmacht)
  
• Prijs is gegeven => P = GO = MO

Marginale kosten

• Marginaal = 1 extra
• Marginale kosten = kosten van 1 extra
• 50 producten => extra kosten van 51e product
• Constante kosten vallen weg!
• Proportioneel => MK = GVK
• Eerste afgeleide

Marginale opbrengsten

• Marginaal = 1 extra
• Marginale opbrengsten = opbrengsten van 1 extra (niet winst)
• 50 producten => extra opbrengsten van 51e product
• Volkomen concurrentie => MO=GO=P

Bepalen MK uit TK: voorbeelden

Formule marginale kosten (MK) is de afgeleide van de totale kosten (TK)

4 voorbeelden:    
1) TK = 8q + 500                                      =>  MK = 8
2) TK = 8q² + 500                                   => MK = 16q
3) TK = 8q² + 5q + 500                         => MK = 16q + 5
4) TK = 8q³ + 5q² + 500q + 1.000    => MK = 24q² + 10q + 500

 

Maximale winst

• Zolang MO groter is dan MK blijf je produceren!
• Net zolang tot MO=MK
• Bedrijf maakt afzet/hoeveelheid (q) die hoort bij MO=MK
• Als MO altijd groter dan MK maak je het maximale: je productiecapaciteit

Doelstelling

Stappenplan

• Winst = 0
• Totale opbrengst (TO) = Totale kosten (TK)
•  En ook: Gemiddelde totale opbrengst

Afsluiting

• Schrijf voor jezelf de vier kenmerken van een markt van volkomen concurrentie op
• Schrijf zo veel mogelijk synoniemen op van deze marktvorm
• De winst is maximaal bij: ... = ...
• Is een aanbieder op deze markt prijszetter of prijsnemer?

Synoniemen

• Volkomen Concurrentie
• Volledige Mededinging
• Volledig Vrije Mededinging
• Perfecte Markt
• Perfecte Concurrentie

Huiswerk maken

• Maken H1 1.1 t/m 1.19
• Klaar? Luister via QR-code boven naar Freakonomics Radio of lees via QR-code onder het artikel op nos.nl (Nobelprijs Economie: Claudia Goldin) 

• Werk voor jezelf of overleg met je directe buurleerling
• Overleg is fluisteren (!)
• Heb je een vraag? Steek je vinger op en ik help!

Welkom!

Ben je klaar voor de les?

Planning

1e uur 

• Instructie prijselasticiteit van de vraag
• Nakijken huiswerkvragen

2e uur

• Instructie Monopolistische concurrentie
• Maken opgaven + extra hulp huiswerkvragen

Hoge of lage prijselasticiteit?

Prijselasticiteit v/d vraag (1)

• Centrale vraag voor de ondernemer (aanbieder): 

      Welke prijs moet ik hanteren voor de hoogste omzet?

• Wat wil een ondernemer weten om die vraag te kunnen beantwoorden?

Prijselasticiteit v/d vraag (2)

• Hoe sterk reageert de vraag op prijsveranderingen?

• Procentuele verandering prijs
• Procentuele verandering hoeveelheid als gevolg van die prijsverandering

=>Hangt af van de helling van de vraaglijn (steil/vlak)

=> Is niet constant op de vraaglijn!

Prijselasticiteit v/d vraag (3)

• Procentuele verandering prijs
  
• Procentuele verandering hoeveelheid
• Gevolg gedeeld door oorzaak (geldt ook bij andere elasticiteiten)
• Ezelsbruggetje 'Quarterpounder' (QP) => delta % Q / delta % P = Ev

Interpretatie Ev (1)

• Altijd negatief => interpretatie absolute waarde (= zonder minteken) helpt met spraakverwarring (methode)
• Ev = tussen 0 en -1 => inelastisch => vraag reageert zwak op prijsverandering
• Ev kleiner dan -1 => elastisch => vraag reageert sterk op prijsverandering

Interpretatie Ev (2)

• Ev = 0 => volkomen inelastisch => vraag reageert niet op prijsveranderingen'
  
• Ev = -∞ => volkomen elastisch => vraag reageert extreem op de kleinste prijsverandering

Afsluiting

• Ev = tussen 0 en -1 => inelastisch => vraag reageert zwak op prijsverandering 
• => hogere prijs => hogere omzet
• Ev kleiner dan -1 => elastisch => vraag reageert sterk op prijsverandering
• => lagere prijs => hogere omzet