H4 Woordenschat Stijlfiguren: pleonasme en tautologie

• Nederlands
• WO
• Studiejaar 3

Pleonasme en tautologie

H1 Woordenschat: Stijlfiguren herhaling, tegenstelling en opsomming.

H2 Woordenschat: Stijlfiguren hyperbool, understatement en eufemisme

- Je leert over 2 nieuwe stijlfiguren: pleonasme en tautologie

Je kan pleonasmen en tautologieën herkennen, begrijpen en gebruiken.

Uitleg pleonasme + voorbeelden

Uitleg tautologie + voorbeelden

Nederlands H4 Woordenschat, blz. 120-121

Opdracht 1 t/m 5

Hoe ging het? 

Pleonasme

Bij een pleonasme wordt een eigenschap die onlosmakelijk verbonden is met het genoemde, nog eens in een bepaling uitgedrukt, al dan niet bewust. 

Voorbeelden zijn een houten boomstam, het groene gras en een ronde cirkel.

Tautologie

Een tautologie noemt een begrip tweemaal of meerdere malen, en bestaat doorgaans uit twee of meer woorden van dezelfde woordsoort. Voorbeelden zijn:

 Alles is pais en vree (afwezigheid van ruzie), enkel en alleen, nooit ofte nimmer, onmiddellijk en meteen, niettemin toch.

Pleonasme of tautologie?

De naakte nudist veroorzaakte nogal wat opschudding bij zijn onverwachte entree.

1. Pleonasme
2. tautologie

Mijn haar zit schots en scheef.

Pleonasme of tautologie?

1. pleonasme
2. tautologie

Dat is een mooie, houten boomstam.

Pleonasme of tautologie?

1. pleonasme
2. tautologie

Tautologie en pleonasme zijn...

1. wat ze zijn
2. stijlfiguren (eigenlijk ook stijlfouten)
3. beeldspraak
4. spraakfouten

Ik vind een mondelinge spreekbeurt moeilijk.
In deze zin is sprake van een ....

1. pleonasme
2. tautologie

Aanvankelijk wilden wij in het begin volstaan met een klein feest.
In deze zin is sprake van een ....

1. pleonasme
2. tautologie

Tautologie of pleonasme?

Het aandeel van de Nationale-Nederlanden is naar beneden gekelderd.

1. pleonasme
2. tautologie

Honderd km/uur is op de snelweg de uiterste limiet.
Pleonasme of tautologie?

1. pleonasme
2. tautologie

Tautologie of pleonasme?
De palen van de brug zijn gemaakt van grijs beton.

1. tautologie
2. pleonasme

Herhaling van de betekenis van een woord of begrip.

Een eigenschap van het woord wordt extra herhaald.

Pleonasme

Tautologie

Maar dat is echter niet waar

de hete zon 

de uiterste limiet

een houten boomstam

een verbetering ten goede

Misschien hebben ze wellicht een oplossing

Ik ben haast bijna op kantoor

Pleonasme

Tautologie

Pleonasme of tautologie?

Wij hoeven tomaten tegenwoordig niet meer uit het buitenland te importeren.

1. Pleonasme
2. tautologie

Pleonasme of tautologie?
Die nutteloze verspilling van papier moet stoppen.

1. pleonasme
2. tautologie

Bovendien moeten jullie ook beter je best doen.
In deze zin is sprake van een ....

1. pleonasme
2. tautologie

Pleonasme of tautologie?
De bazin van het stagebedrijf kon het niet vaak genoeg opnieuw herhalen: zo had zij het echt niet bedoeld.

1. Pleonasme
2. Tautologie

Tautologie of pleonasme?
Vanzelfsprekend zal ik dat werk natuurlijk wel nakijken.

1. tautologie
2. pleonasme

Maken

Opdracht 1 t/m 5

blz. 120-123