Les 1: Introductie - Oorlog in Joegoslavië

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Instructie LessonUp

Er zijn verschillende componenten zoals hotspots waarop je kunt klikken voor meer informatie. 

Ook wordt er duidelijk aangegeven wanneer er een aantekening moet worden gemaakt: 

Mijn klassen werken altijd met LessonUp en de functionaliteiten worden altijd aan het begin van het schooljaar uitvoerig besproken. Daarom is nu geen extra uitlegtijd besteed aan de functionaliteiten van LessonUp.

Hotspot

Met regelmaat staan er verschillende bronnen in de hotspots om de leerlingen te ondersteunen.

Hier kunnen ook linkjes naar websites en video's in worden geplaatst.

Les 1: Joegoslavië

Het Bloedbad in Srebrenica

Genocide (volkerenmoord) is van elke tijd.
0 = helemaal niet mee eens, 100 = helemaal mee eens.

0100

Waneer heeft er voor het laatst een genocide (volkerenmoord) plaatsgevonden in Europa?

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan je:

• Uitleggen waarom versterkt nationalisme zorgt voor het uiteenvallen van Joegoslavië.
• Uitleggen waarom de val van het communisme zorgt voor het uiteenvallen van Joegoslavië.
• Oorzaken noemen van de Bosnische Burgeroorlog.

Joegoslavië

• In 1918 (na de Eerste Wereldoorlog) werd Joegoslavië opgericht. 
• Het bestaat uit verschillende volken: Serviërs, Kroaten, Bosniakken, Slovenen, Macedoniërs en Montenegrijnen.
• Op de volgende dia een kaart!

Bosniakken

Bosniakken zijn Bosnische Moslims.

Wij gaan het de komende lessen met name hebben over Bosnië en Herzegovina. 

Joegoslavië

• Tito (1892-1980) werd na (WOII) de leider. Hij wordt een communistische dictator.
• Hij vond het heel belangrijk dat de Joegoslavië een eenheid werd.
• Na zijn dood kwamen nationalistische gevoelens steeds meer op bij de verschillende volken.

Wat is nationalisme?
Waar heeft het mee te maken?

quiz.ntr.nl

Joegoslavië

• Tito (1892-1980) werd na de Tweede Wereldoorlog de leider. Hij wordt al snel een communistische dictator.
• Hij vond het heel belangrijk dat de verschillende volken zich Joegoslaviër gingen voelen.
• Na zijn dood kwamen nationalistische gevoelens steeds meer op bij de verschillende volken.
• Aanvang: 1991. Servische orthodoxe christenen, Bosnische moslims en Kroatische katholieken vechten er om territorium. In deelstaat Bosnië, dicht bij de grens van deelstaat Servië, ligt Srebrenica.

Oorzaken

• Oprichting van Joegoslavië (als federatie van verschillende etnische groepen. Serviërs, Kroaten, Bosniakken, Slovenen, Macedoniërs en Montenegrijnen) na de Eerste Wereldoorlog.
• Einde van het communisme. Nationalistische gevoelens in de republieken namen toe, er was een roep om onafhankelijkheid.
• Onafhankelijkheid van Slovenië en Kroatië in 1991. Dit leidde tot gewapende conflicten, waarbij het Servische leger ingreep om de Servische bevolking in die gebieden te beschermen.
• Stijgende spanningen in Bosnië en Herzegovina: Bosnië had een diverse bevolking met een mix van Serviërs, Kroaten en Bosniakken. In 1992, na een referendum dat leidde tot de onafhankelijkheid van Bosnië, escaleerde de spanning tussen de groepen.

• Begin van de oorlog in april 1992: Bosnische Oorlog. De Bosnische Serviërs, gesteund door het Servische leger, probeerden gebieden binnen Bosnië te veroveren. Dit leidde tot een grootschalige etnische zuivering van Bosniakken en Kroaten.
• Gedurende de oorlog werden er talloze oorlogsmisdaden gepleegd, waaronder massamoorden, verkrachtingen en het ontheemden van duizenden mensen.
• De internationale gemeenschap, waaronder de VN en de NAVO, was aanvankelijk terughoudend om in te grijpen. Dit leidde tot een gevoel van verlatenheid bij de Bosniakken, die de grootste slachtoffers waren van het geweld.
• In 1993 roept de Veiligheidsraad in Resolutie 819 de plaats Srebrenica uit tot 'veilig gebied', een zogenoemde enclave. 
• 1994: Dutchbat III. De bescherming bleek ineffectief. De VN-vredesmacht was onderbezet en niet uitgerust om de bevolking te beschermen tegen de opmars van de Servische troepen.
• Joegoslavië-tribunaal, Srebrenica, Verenigde Naties, NAVO, vredesmissies. Leg een relatie met de actualiteit, bijvoorbeeld de uitzending van Nederlandse militairen naar Afghanistan.

Schuldvraag

• Verantwoordelijkheid Servische leger: het leger onder leiding van generaal Ratko Mladić, heeft de genocide uitgevoerd. Het Internationaal Straftribunaal voor het voormalige Joegoslavië (ICTY) heeft verschillende leiders veroordeeld voor deze oorlogsmisdaden en genocide. 
• Verantwoordelijkheid van de Verenigde Naties (VN): De VN heeft Srebrenica uitgeroepen tot een 'veilige zone', maar de troepen waren niet in staat om de bevolking te beschermen. Het falen om goed te reageren heeft veel kritiek gekregen. De VN-militairen waren niet goed uitgerust en beschikten niet over een duidelijk mandaat om geweld te gebruiken. Dit heeft bijgedragen aan de indruk dat de internationale gemeenschap niet bereid was om in te grijpen.
• Maar de internationale gemeenschap was bang dat de situatie in de Balkan nog erger zou worden, dat heeft bijgedragen aan de keuze om later in te grijpen.
• De schuld bij het Nederlandse kabinet was in ieder geval groot genoeg voor Wim Kok om af te treden in 2002.

Opdracht (en huiswerk):

• Maak groepjes van drie.
• Denk na over op welke creatieve manier je aan een opdracht zou willen werken. Denk aan: podcast, poster, toneelstuk, etc.

• Denk na en schrijf op: hoe kan het dat er weer een genocide heeft plaatsgevonden op Europees grondgebied, terwijl we hebben gezegd: ''nooit meer''.