3.2 Politieke stromingen

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

V4A en V4B donderdag 21 november

1. Huiswerk: maken van 3.1: opdracht 1, 5, 7, 8, 11, 13abc + lezen 3.2

2. Uitleg 3.2

3. Aan de slag:

Huiswerk: vrijdag 22 november maken van 3.2: opdracht 4, 6, 8, 9 en 10 en lezen 3.3 politieke partijen

3.2 Politieke stromingen

(lesboek blz. 94)

Leerdoelen 3.2 

In deze paragraaf leer je:

• wat de belangrijkste aspecten zijn van een ideologie
• welke verschillen er zijn tussen de  politieke stromingen 
• hoe je de stromingen, het politiek spectrum en de links/rechts verdeling in je po moet verwerken

Veranderende samenleving

Toen Nederland in de 19e eeuw een parlementaire democratie werd, had de overheid een beperkte rol. De verschillen tussen arm en rijk waren groot, en veel mensen leefden in armoede. Maar door de groeiende industrialisatie en verstedelijking veranderde de samenleving snel. 

In deze context ontstonden de eerste politieke partijen. 

Zij hadden verschillende ideeën over hoe de veranderende samenleving ingericht moest worden.

Denk aan de PO: 

in welke context is jullie politieke partij opgericht?

Wat is een ideologie?

Een ideologie heeft standpunten over:

• Waarden en normen.
• Sociaaleconomische verhoudingen. Hierin onderscheiden linkse en rechtse ideologieën zich.
  

LINKS - RECHTS

Politiek gedachtegoed over sociaaleconomische verhoudingen: In welke mate moet welvaart worden gedeeld?

 

De 3 hoofdstromingen

• liberalisme
• sociaaldemocratie
• christendemocratie 

Liberalisme

Sociaaldemocratie

Christendemocratie

De 3 hoofdstromingen op een rijtje

Andere politieke stromingen

Vanaf de jaren zestig, de tijd van de ontzuiling, is er sprake van ontideologisering.

Ecologisme

Populisme

Een andere indeling

We hebben nu een indeling gezien op basis van sociaal-economische aspecten. Hoe verdelen we de welvaart?

• ideologie of stijl
• links/rechts

We kunnen ook kijken op sociaal-cultureel vlak: hoe ze omgaan met de gedragsregels en cultuur. 

• progressief of conservatief
• kosmopolitisch of nationalistisch

Progressief en conservatief

Hoe denken zij over vraagstukken als:  

homohuwelijk, abortus, klimaatdoelstellingen, meer macht EU?

Kosmopolitisme versus nationalisme

PO

• Verwerk dit in jullie PO 
• waar staat jullie partij?

?

Alle ideologieën (stromingen) op een rijtje...

Liberalisme = stroming die de vrijheid en eigen verantwoordelijkheid van burgers centraal stelt en streeft naar een terughoudende overheid die orde en gezag handhaaft.

Sociaaldemocratie = stroming voortkomend uit het socialisme die gelijke kansen benadrukt en streeft naar een sterke rol van de overheid om gelijkheid tot stand te brengen.

Christendemocratie = stroming die zich baseert op het christelijk geloof en bijpassende waarden als naastenliefde en saamhorigheid.

Ecologisme = stroming die de zorg voor de aarde centraal stelt waarbij het bestrijden van de klimaatcrisis en beschermen van het milieu voorop staat.

Populisme = politieke stijl die de stem van het volk wil laten horen en zich keert tegen de elite.

Even checken...

Noteer voor jezelf kort de antwoorden.

1. Welke 3 ideologische visies zie je in de cartoon bij A, B en C? Kies uit:          liberalisme, christendemocratie en sociaaldemocratie.

2. Welke rol mag je hier verwachten van de overheid?

Antwoord

1. De 3 Ideologieën:

A= sociaaldemocratie

B= liberalisme

C= christendemocratie 

2. Rol overheid:

sociaaldemocratie: sterke actieve rol van de overheid om gelijkheid tot stand te brengen

liberalisme: terughoudende overheid die orde en gezag handhaaft

christendemocratie: een (redelijk) actieve overheid maar eerst vooral gebruik maken van het maatschappelijk middenveld 

Aan de slag!

Huiswerk: vrijdag 22 november maken van 3.2: opdracht 4, 6, 8, 9 en 10 en lezen 3.3 politieke partijen

* let op vraag 10: politieke graadmeter: hiervoor heb je een scoreformulier nodig. Zie volgende slide. Wellicht is het handig om deze al in deze les te maken.

Vraag 10

Waar ligt jullie politieke voorkeur op sociaal-economisch gebied?

13 t/m 23 LINKS

24 t/m 28 MIDDEN

29 t/m 39 RECHTS