thema 5 basisstof 5 : Geschiedenis van het leven op aarde

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Erfelijkheid en evolutie

Programma

-Oefenopdrachten

-Uitleg BS 5

-Filmpje: Hoe zijn dino's uitgestorven

- Filmpje : Waarom kunnen we leven op aarde

-Afsluiting

Mathilde laat een permanentje zetten bij de kapper.

Verandert hierdoor haar genotype en haar fenotype?

1. Genotype wel, fenotype wel
2. Genotype wel, fenotype niet
3. Genotype niet, fenotype niet
4. Genotype niet, fenotype wel

Twee uitspraken:

Marit zegt: Een bevruchte eicel van de mens heeft 23 chromosomen
Wiebe zegt: Een cel van je baarmoeder heeft 46 chromosomen

Wie heeft gelijk?

1. Beide gelijk
2. Marit heeft gelijk
3. Wiebe heeft gelijk
4. Beide ongelijk

Op de afbeelding zie je een berkenspanner.

Deze camouflage kleur is ontstaan door natuurlijke selectie.

1. juist
2. onjuist

Thema 5: BS 5: Geschiedenis van het leven op aarde

Leerdoelen

-Je kunt uitleggen hoe fossielen zijn ontstaan

-Je kunt een geologische tijdschaal aflezen 

-Je kunt uitleggen hoe verwant soorten zijn a.d.h.v. een gemeenschappelijke voorouder of DNA. 

-Je kunt uitleggen wat rudimentaire organen zijn.

Fossielen

Fossielen: versteende overblijfselen (of afdrukken) van organismen in gesteenten.

Resten bedekt door sediment 

Hoe dieper het fossiel, hoe ouder deze is

Fossielen laten zien dat soorten ontstaan, veranderen en verdwijnen!

Mark heeft onderzoek gedaan naar gesteentelagen en heeft zijn bevindingen weergegeven in een afbeelding (rechts). Zet de verschillende fossielen op volgorde van oudst naar jongst

jongst

oudst

Tijdperken

De geschiedenis van het leven op aarde wordt verdeeld in tijdperken en perioden

De oudste levensvormen staan onderaan de geologische tijdschaal

Waarom stierven veel soorten uit toen de wereld in een stofwolk werd verhuld?

Verwantschap

Soorten met een gemeenschappelijke voorouder zijn verwant

Hoe meer DNA overeenkomt, hoe meer deze soorten verwant zijn!

Rudimentaire organen: organen die (een deel van) hun functie zijn verloren en niet/nauwelijks tot ontwikkeling komen

de volgende les

Huiswerk:

Opgave 1 t/m 4

BS 5

geslachtskenmerken

Primaire geslachtskenmerken: aanwezig bij de geboorte

Secundaire geslachtskenmerken: ontwikkeling tijdens de puberteit.

Intersekse: als geslacht niet duidelijk is.

Is baardgroei een secundair of een primair geslachtskenmerk?

1. primair
2. secundair

Is het krijgen van borsten een primair of secundaire geslachtskenmerk?

1. primair
2. secundair

Is een vagina een primair of secundaire geslachtskenmerk?

1. primair
2. secundair

wat ga je leren?

• wanneer een jongen vruchtbaar is
• wat de verschillende voortplantingsorganen van de man zijn
• waar de voortplantingsorganen zich bevinden
• wat de functies van de voortplantingsorganen zijn

11.1 Man

Het voortplantingsstelsel van de man

Balzak

Balzak: een huidplooi waar de zaadballen en bij ballen in liggen.

Balzak

Zaadbal

Zaadballen: produceren mannelijke hormonen en zaadcellen. 

Bijbal

Bijballen: voor tijdelijke opslag van zaadcellen

In de bijballen rijpen ze verder. 

Zaadleider

• Zaadleiders: vervoeren de zaadcellen die uit de bijballen komen

• zaadleiders komen samen met de afvoerbuis van de zaadblaasjes.

Zaadblaasjes

Voegen vocht toe aan de 

zaadcellen, waardoor ze gaan gaan bewegen (worden actief) 

Prostaat

•  Bij het klaarkomen worden de zaadcellen naar de prostaat gepompt. 

• Voegt vocht toe aan de zaadcellen. In het vocht zitten voedingsstoffen voor de zaadcellen