havo3 spelling les 3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Pak je leesboek.

vandaag:

Verder met Spelling H2

Toets

• tweede of derde week na de herftvakantie: Spelling H1 t/m H3
• Leesautobiografie en verwerkingsopdracht leesboek na de herfstvakantie.

Spelling H1

Trema's, apostrofs en accenten

Trema

Gebruik je om te voorkomen dat 2 klinkers in 1 woord samen worden uitgesproken: 

     Wel: kopiëren, beëindigen, Azië, ideeën

     Niet: gekopieerd, video, buiig

Leenwoorden: fröbelen, conciërge

Let op: in samenstellingen gebruik je geen trema, maar een koppelteken: radio-interview, mee-eten, opera-achtig, cd-speler.

Apostrof =  '

Als weglatingsteken: ’s avonds, Lars’ scooter, ’s-Hertogenbosch;

Uitspraakproblemen: kiwi’s, baby’s, Hanna’s fiets

      Niet bij: cadeaus, cowboys, Annes fiets

Afleidingen en meervouden van afkortingen: cc’en, dvd’tje, pc’s;

Verkleinwoorden op -y voorafgegaan door een medeklinker: baby’tje (maar: displaytje).

Accenten

1. Accent aigu: logé, decolleté, soirée (geeft klemtoon aan)

      – Dat is volgens mij dé manier om de zaak aan te pakken. 

      – Jort heeft twéé auto’s en geen drie. 

2. Accent grave: barrière, crèche, fin de siècle

3. Accent circonflexe: crêpe, moment suprême (in het Frans stond hier vroeger een 's' achter)

Let op: Bij een opeenvolging van drie beklemtoonde letters in dezelfde lettergreep krijgen alleen de eerste twee letters een klemtoonteken, bijvoorbeeld: móói, frááie, ééuw.

Cedille

De cedille onderaan de c (ç) zorgt ervoor dat een c als s klinkt, wanneer die voor een a, o of u staat: Curaçao, garçon, reçu. 

Normaal klinkt de c in die gevallen als k (caravan, cake, curieus).

Spelling H2

Zelfstandig gebruikte telwoorden en bijvoeglijke naamwoorden.

Wat valt je op?

1. Mick stond gisteren met zijn stripboeken op de boekenmarkt en heeft ze alle gekocht.
2. In de wachtkamer zaten zes patiënten die allen zenuwachtig waren.
3. Mevrouw Jansen stuurde kerstkaarten naar al haar neven en nichten; ze heeft er dus vele gekocht.
4. Velen waren vorige week op de familiebijeenkomst.

Wanneer schrijf je met -n

Telwoorden als enkele, vele, weinige, sommige schrijf je met -n:

-Als het zelfstandig gebruikt wordt (dus staat in z'n eentje in de zin)

-Als het personen aanduidt

VB:

Allen waren uitgenodigd, maar sommigen zijn vanwege het slechte weer thuisgebleven.

Wanneer schrijf je zonder -n

Telwoorden als enkele, vele, weinige, sommige schrijf je zonder -n:

-Als de telwoorden geen personen aanwijzen

-Ze niet zelfstandig, maar bijvoeglijk gebruikt worden

VB1. Enkele van de voorgestelde oplossingen bleek niet uitvoerbaar. (geen personen)

VB2. Vroeger hadden alle huisvrouwen een koffiemolen. (niet zelfstandig, maar bijvoeglijk gebruikt want het zegt iets over huisvrouwen)

Telwoorden

Telwoorden als tientallen, honderden, (tien)duizenden, miljoenen hebben altijd een -n

Even oefenen

De meeste / meesten leerlingen maken hun huiswerk.

Even oefenen

De eerste / eersten schepten al op van het buffet, terwijl de laatste / laatsten mensen nog binnen moesten komen.

Even oefenen

Ik heb vele / velen mensen gezien die alle / allen die lelijke broek aan hadden.

Even oefenen

De ouders van Sandra hebben een goede baan, hoewel ze geen van beide / beiden hebben gestudeerd. 

Even oefenen

Sommige / sommigen van jullie vinden de meeste / meesten docenten wél aardig.

Even oefenen

Uit alle / allen reacties bleek dat maar weinige / weinigen zich echt interesseren voor het milieu. 

Huiswerk

Hoofdstuk 2 -> spelling (met of zonder -n -> opdracht 6 t/m 10 (blz 68 - 71)