Herhaling Parlementaire Democratie havo

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Herhaling Parlementaire Democratie havo

Paragraaf 1

Wat is democratie?

Politiek

Het nemen van allerlei besluiten om het land te besturen.

Zaken van algemeen belang.

• Welvaart
• Volksgezondheid
• Infrastructuur
• Onderwijs
• Buitenlandse betrekkingen
• Openbare orde en veiligheid

Democratie

Bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed uitoefent op de politieke besluitvorming.

Overblijfsel directe democratie: referendum

Nederland is indirecte democratie

Kenmerken parlementaire democratie

• Burgers hebben politieke grondrechten
• Regels politieke besluitvorming in Grondwet
• Men houdt rekening met rechten van minderheden
• Er is persvrijheid

Kenmerken dictatuur

• Geen machtenscheiding
• Grondrechten worden niet gerespecteerd
• Geen vrije pers
• Oppositiepartijen verboden
• Grote politieke rol militairen
• Verkiezingsfraude
• Regering kan snel en efficiënt besluiten nemen 

Paragraaf 2

Politieke stromingen

Liberalisme

Belangrijke waarden:

Vrijheid

Veiligheid

Willen een kleine overheid

Socialisme

Belangrijke waarden:

Gelijkwaardigheid

Schoon leefmilieu

Dierenwelzijn

Confessionalisme

Belangrijke waarden:

Solidariteit met zwakkeren

Harmonie

Rentmeesterschap

Populisme

• Vox populi
• Polarisatie (tussen het volk en de corrupte elite)
• Daadkrachtig ogende oplossingen
• Nationalisme

Ecologisme

• Wederzijdse afhankelijkheid van mensen en de natuurlijke omgeving
•  Milieuvriendelijke en duurzame productiewijze

Paragraaf 3

Politieke partijen

Soorten partijen

Populistische (PVV, JA21, FvD)

Kosmopolitische (VOLT)

Paragraaf 4

Verkiezingen

Kiesrecht

Actief kiesrecht: het recht te mogen stemmen

Passief kiesrecht: het recht gekozen te worden

Paragraaf 5

De regering

De regering / kabinet

Regering = Koning en ministers

Kabinet = Ministers en staatssecretarissen

De regering

Regering is dagelijks bestuur van ons land

Iedere minister heeft bepaald beleidsterrein onder zijn/haar beheer

De premier is voorzitter van de ministerraad

Ministers hebben een eigen ministerie met duizenden ambtenaren

Vorming van kabinet

Coalitie uit partijen die:

- Minimaal 76 zetels hebben in de Tweede Kamer

- Ideologisch bij elkaar in de buurt zitten

(In principe max. 4 partijen)

Staatshoofd

Ondertekenen wetten en verdragen

Voorlezen troonrede

Benoemen ministers en staatssecretarissen

Laten informeren door de premier

NL vertegenwoordigen in het buitenland

Paragraaf 6

Het parlement

Het parlement

Tweede Kamer (rechtsstreeks gekozen), 150 leden

Eerste Kamer  (Senaat) (indirect gekozen, Provinciale Staten), 75 leden

Taken Parlement

Medewetgeving

Controle van de ministers

Medewetgeving

Recht van initiatief (wetsontwerp indienen) ALLEEN TK

Recht van amendement (wijzigingsvoorstel op wetsontwerp indienen) ALLEEN TK

Stemrecht  TK en EK

Budgetrecht (Rijksbegroting) TK en EK

Controle ministers

Recht van motie (opdracht aan minister) TK en EK

Vragenrecht TK en EK

Recht van interpellatie (spoeddebat) TK en EK

Recht van enquête (diepgraven onderzoek) TK en EK

Paragraaf 7

Gemeente en provincie

Paragraaf 8

Invloed op politiek

Wat kunnen burgers doen?

Stemmen 

Actievoeren

Lid worden van politieke partij

De media benaderen

Burgerinitiatief (40.000 handtekeningen)

Bezwaarschrift

Burgerlijke ongehoorzaamheid

Paragraaf 9

Internationale samenwerking

Spotprent

• Staat er een bekend persoon op afgebeeld?
• Welke symbolen gebruikt de tekenaar en waar staan ze voor?
• Naar aanleiding van welk nieuwsfeit is de spotprent gemaakt?
• Wat is de boodschap van de tekenaar?

Spotprent

• Rob Jetten
• Argentijnse vlag staat voor vakantiebestemming, logo van KLM, van KLiMaatdrammer blijft alleen KLM over
• Minister voor Klimaat is naar Argentinië gevolgen om zijn schoonouders te bezoeken en heeft dat trots gepost op Insta
• Hypocriet om enerzijds bezorgd te zijn om klimaat, anderzijds wel zo ver privé te vliegen en dat trots posten