over taal opdr 34 tm 39 (SLR)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 1

Over taal

Samenstellingen en afleidingen

verwijswoorden

Opdr 34 tm 39 blz 197-200

Lesdoelen

Na deze les: 

- kun je samenstellingen maken.

- kun je afleidingen maken

- kun je de juiste verwijswoorden gebruiken. 

Wat is een samenstelling?

herhaling

In blok 3 hebben we geleerd dat je, door bestaande woorden een beetje te veranderen, een nieuwe woordvorm kan maken: 

bijvoorbeeld 

rekenen (ww) - rekening (znw)

koning (znw) - koninklijke (bnw) 

Schrijf zoveel mogelijk zelfstandige naamwoorden en bijvoeglijke naamwoorden op die van dit woord zijn afgeleid:

leren

Samenstellingen

Een andere manier om een nieuwe woordvorm te maken is door twee of meer bestaande woorden samen te voegen. 

Dat noemen we een samenstelling.

Soms moet je delen van een samenstelling verbuigen of letters toevoegen om een goed woord te vormen. 

Schrijf de juiste samenstelling op:
kind + kamer =

Noem nog 3 samenstellingen.

afleidingen

Verschillende delen van een samenstelling kun je ook als losse woorden tegenkomen. 

kind en kamer bestaan allebei. 

Bij afleidingen stellen we woorden óók samen,  alleen dan kan je de losse woorden niet als zelfstandig woord gebruiken.

kijk maar:

voorbeelden afleidingen

vrij +  -heid wordt vrijheid.

on- + trouw wordt ontrouw. 

ge- + wennen + -ing wordt gewenning

ONTHOUD:

Een samenstelling is een woord dat bestaat uit twee delen die beide ook zelfstandig kunnen voorkomen. 

(bv: kind + kamer = kinderkamer)

Een afleiding is een woord dat bestaat uit een grondwoord en een of meer voor- of achtervoegsels.

(bv: schuld + -ig = schuldig) 

... band
water ...
... ketting

verwijswoorden

znw	verwijswoorden	voorbeeld
de-woord e.v.	deze, die	Onze hond , die oud is, loopt mank.
het-woord ev.	dit, dat, het	Mijn boek , dat dit is, is een groot succes
de- /het-woord mv.	die, deze	Jullie vrienden , die aardig zijn, komen ook
mannelijk pers. ev.	hij, hem, zijn	Maarten is zuinig op zijn smartphone.
vrouwelijk pers. ev.	ze, zij, haar	Ik heb je zus gezien met haar vriendje
man/vrouw pers mv.	ze, zij, hen	Ouders willen graag dat je naar ze luistert.

Huiswerk

Maak opdracht 34 tm 39

bladzijde 197 tm 200