Amputatie - GHZ

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Amputatie

Soraya & Mooise

Waar we het over gaan hebben:

• Amputatie
• Anatomie & fysiologie
• Oorzaken
• Symptomen
• Behandeling & benaderingswijze
• Complicaties
• Invloed op de zorgvrager
• Rol van verzorgende/verpleegkundige

Wat hoop jij te weten na deze presentatie?

Naamsverklaring

Latijns; amputare

Amputare = afsnijden

Anatomie & fysiologie

Bij een amputatie wordt een deel van het lichaam, zoals een ledemaat, chirurgisch

verwijderd. Dit kan om verschillende redenen nodig zijn, zoals ernstig letsel, ziekte of

aangeboren afwijkingen. De fysiologie en pathologie van een amputatie hebben betrekking

op de veranderingen in het lichaam na de operatie en de mogelijke complicaties die kunnen

optreden, zoals fantoompijn, wondinfectie en problemen met protheses. Het is belangrijk

om na een amputatie de juiste medische zorg en revalidatie te krijgen om het herstel en de aanpassing aan de nieuwe situatie te ondersteunen.

Oorzaken

• Ernstig weefselschade
• Afgestorven weefsel
• Vaatproblemen
• Diabetes Mellitus
• Ernstige verwondingen
• Infecties
• Kanker of tumoren
• Verbranding / bevriezing

Symptomen

Postoperatief:

• Pijn in het gebied van het geopereerde gebied
  
• Minder kunnen dan voorheen
  
• Minder goed kunnen staan en lopen
  
• Stomppijn
  
• Fantoompijn
  
• Moeilijk kunnen wennen aan prothese

Behandeling

Tijdens de operatie:

• Verwijderen van ledemaat
• Wond wordt gesloten

Postoperatief:

• Stompverband
• Revalidatie

Benaderingswijze

• Vraag toestemming
• Wees respectvol
• Wees geduldig
• Biedt hulp aan
• Focus op de persoon, niet op de amputatie
• Wees gevoelig voor de situatie
• Vraag om hulp

Complicaties

• Nabloeding
• Wondinfectie
• Wondgenezingsstoornissen
• Huidproblemen
• Allergieën
• Oedeem
• Pijn
• Contracturen van aangrenzende gewrichten
• Hieldecubitus aan het andere been
• Psychologisch (negatief zelfbeeld, stress)
• Gevolgen van reeds bestaande comorbiditeit

Preventieve interventies

Complicatie	Preventieve interventie(s)
Nabloeding	Stompverband
Wondinfectie	Hygiënisch werken, stompverband, ontstekingsremmer
Wondgenezingsstoornissen	Zwachtelen, wond checken
Huidproblemen	Stomp wassen & drogen, invetten
Allergieën	Kennis, medicatie
Oedeem	Stompverband
Pijn	Medicatie
Contracturen	Stomp in het matras duwen, ondersteunen
Hieldecubitus	Dekenboog, wisselligging, ondersteuning
Psychologisch	Therapie
Comorboditeit	Kennis, samenwerking met specialisme

Klinisch redeneren

Sprake van een amputatie wanneer er

• een (levensbedreigende) ernstige infectie; of een door uitgebreide necrose reddeloze voet
• bij onbehandelbare pijn ten gevolge van vaatlijden
• arterieel obstructief vaatlijden met kritieke ischemie
• een slechte conditie waarbij revascularisatie niet kan worden uitgevoerd of wanneer herstel van circulatie niet zal leiden tot functionele extremiteit

Aandachtspunten:

- Uitgestelde amputatie dient niet binnen 3 weken na revascularisatie plaats te vinden gezien doorbloeding nog kan verbeteren.

- Bij slechte pre-morbide mobiliteit leeftijd >70 jaar, dementie, slechte algemene conditie of eindstadium nierziekte en/of ernstige coronaire hartziekte: advies tot transfemorale of knie-exarticulatie overwegen.

- Functionele prognose afhankelijk van leeftijd, co-morbiditeit, geestelijke toestand, leervermogen, coping stijlen en vaardigheden inschatten

Casus

Meneer Bakker is 34 jaar en heeft 8 maanden geleden een auto-ongeluk gehad. Hierbij is zijn linker onderbeen lang afgekneld geweest, waardoor er geen goede bloedtoevoer was en dus niet genoeg zuurstof. Er is toen besloten om een amputatie uit te voeren. Het onderbeen van meneer is net onder de knie geamputeerd. 1,5 maand na zijn amputatie begon hij het revalidatieproces. Meneer zit nu bijna 7 maanden in revalidatie.

Meneer Bakker is terug in het ziekenhuis. Hij heeft hieldecubitus aan zijn rechter been. De wond van de stomp heeft een vertraagde wondgenezing. Meneer ligt nu nachten wakker van de pijn aan de stomp. De stomp is erg gezwollen en geïnfecteerd. Meneer heeft ook veel last van fantoompijn.

Meneer Bakker woont samen met zijn vrouw en 2 kinderen. Voor zijn ongeluk, was meneer 3 jaar sober. De amputatie heeft veel impact gehad, hierdoor is meneer teruggevallen in zijn alcoholverslaving.

Klinisch redeneren

Stap 1: Oriëntatie op de situatie

Stap 2: Klinische probleemstelling

Stap 3: Aanvullend klinisch onderzoek

Stap 4: Klinisch beleid

Stap 5: Klinisch verloop

Stap 6: Nabeschouwing

Welke preventieve interventies kunnen in deze casus van toepassing zijn?

Invloed op de zorgvrager

Lichamelijk

Psychologisch

Sociaal

Spiritueel

Rol van vz/vp in het ziekenhuis

Pre-operatief	Postoperatief
Voorbereiden OK	Pijncontrole
Vitale functies	Wondgenezing
Luisteren	Rapporteren
Stappen	Overleg
	Medicijnen

Rol van vz/vp in revalidatie

• Coördineren van de uitvoer van het revalidatieplan
• Activeren en stimuleren van de zelfstandigheid en verantwoordelijkheid van de patiënt
• Uitvoeren van verpleegtechnische handelingen, met betrekking op de stomp genezing
• Observeren en signaleren van nieuwe problematiek
• Begeleiden en informeren van de patiënt

Multidisciplinair team

• Verpleegkundige
• Chirurg
• revalidatie) arts
• Fysiotherapeut
• Ergotherapeut
• Diëtist
• Psycholoog
• Maatschappelijk werker
• Geestelijk verzorger

BRONNEN

https://www.roessingh.nl/uw-diagnose/amputatie

https://nl.wikipedia.org/wiki/Amputatie

https://www.afsprakenhuisartsenspecialist.nl/werkafspraken/amputatie-regionaal-zorgpad

 

https://www.isala.nl/patientenfolders/7276-amputatie-stompverzorging/

https://enurse.nl/praktijk/marc-bakker/6-stappen-klinisch-redeneren/

https://www.radboudumc.nl/patientenzorg/behandelingen/beenamputatie/uw-herstel/mentale-aspecten-na-een-amputatie

https://www.afsprakenhuisartsenspecialist.nl/werkafspraken/amputatie-regionaal-zorgpad