10.4 Ziek van de liefde - 2k

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

10.4 Ziek van de liefde

Leerdoelen

• Je leert wat soa’s zijn;
• Je kent een aantal soa’s;
• Je leert wat je eraan kunt doen en hoe je ze kunt voorkomen.
• Je kunt uitleggen wat HIV is en hoe dit ontwikkelt tot AIDS.

0

Wat is een SOA?

• Seksueel overdraagbare aandoening (geslachtsziekten)
• Kan veroorzaakt worden door: virussen, bacteriën of schimmels. 
  
  
• Besmettelijk via -->
• vaginale seks (via de vagina)
• anale seks (via de anus)
• orale seks (via de mond)

Onveilig vrijen

• Seks zonder de bescherming van een condoom.
• Een condoom is het enige voorbehoedsmiddel dat tegen alle soa's beschermt en ook zwangerschap voorkomt.
• Mannencondoom & vrouwencondoom

Seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA's)

Overdracht SOA's

• Overdracht via:
• Sperma
  
• Vaginaal vocht
  
• Bloed-Bloed contact
  
• Moedermelk => helaas ook op jonge baby’s

Wat moet je doen als je een soa hebt?

Soa geeft volgende klachten:

1. afscheiding uit de penis of vagina
2. jeuk of branderig gevoel (bij het plassen)
3. blaasjes, wratjes of zweertjes rond en in de penis of vagina.
   
   

• Soa? -> direct naar huisarts of Centrum Seksuele Gezondheid.
• Soa-test: dokter onderzoekt of je een soa hebt.
• Heb je Soa? -> altijd doorvertellen met wie je seks hebt gehad.

Chlamydia

• Veroorzaakt door bacterie
  
• Herken je door afscheiding uit penis of vagina of door branderig gevoel bij plassen
• Mogelijke gevolgen: ontstoken eileiders en kans op onvruchtbaarheid
  
  

• Zeer besmettelijk!!!

Gonorroe (druiper)

• Veroorzaakt door bacterie
  
• Herken je door afscheiding uit penis of vagina of door branderig gevoel bij plassen
• Mogelijke gevolgen: onvruchtbaarheid
  

• Zeer besmettelijk!!!
  
• 30% tot 60% heeft geen symptomen!!!
  

Genitale wratten

• Veroorzaakt door virus.
  
• Herken je door wratjes rond en in de geslachtsorganen.
  
• Verder niet gevaarlijk, maar je komt er bijna niet weer vanaf!!!

Hoe voorkom je een soa?

Veilig vrijen -> kans op soa kleinst:

1. Bij geslachtsgemeenschap altijd een condoom gebruiken.
   
   

• klinkt simpel -> toch veel soa-infectie:

1. denken dat degene met wie je vrijt geen soa heeft.
2. je bent te verliefd en denkt er niet aan.
3. Je vindt vrijen met condoom onprettig
4. Je vindt het lastig om over een condoom te beginnen.

Hepatitis B, syfilis en hiv 

(het virus waar je de ziekte aids van kunt krijgen)

Kunnen ook op andere manieren worden overgedragen:

• Via bloed: je kunt daarom besmet raken door het gebruik van besmette drugsnaalden of door een onhygiënische piercing of tatoeage.
• Van moeder op kind tijdens de zwangerschap, geboorte en via de borstvoeding.

AIDS

• HIV = virus dat AIDS veroorzaakt.
• AIDS = aandoening waarbij er nog te weinig witte bloedcellen zijn om je te verdedigen tegen ziektes. Uiteindelijk dodelijk.

Seropositief

• Seropositief: je bent besmet met het aidsvirus (hiv). Je kunt dan een ander besmetten.
  
• Het aidsvirus (hiv) maakt witte bloedcellen stuk. Zijn er veel witte bloedcellen stuk, dan werkt je afweer niet meer en krijg je ziekteverschijnselen. Je hebt dan aids.
• Hiv-remmers vertragen de vermeerdering van hiv. Ze verlengen de tijd waarin je nog geen ziekteverschijnselen van aids hebt.

Inenting tegen HPV

• HPV = virus dat wordt overgedragen door seksueel contact en baarmoederhalskanker kan veroorzaken.
• Condoom helpt niet goed want virus zit ook op de huid om de geslachtsdelen.
  
  
• Inenting tegen HPV vermindert de kans op het ontstaan van baarmoederhalskanker.
  

Waarom worden meisjes ingeënt tegen HPV?

HPV: veel voorkomen virus en wordt overgedragen door seksueel contact.

• meer dan 100 typen van het virus.
• 8 op 10 mensen raken besmet
• Virus tast cellen in baarmoeder aan waardoor ze ongeremd kunnen gaan delen => Kanker
  
• Om dit te voorkomen worden meisjes tegenwoordig ingeënt zodat het virus niet in het lichaam kan groeien

Waarom worden meisjes ingeënt tegen HPV?

(Humaan papillomavirus)

Huiswerk

- Basisstof 10.4: opdracht 1 t/m 22.