Keuzedeel pabo WO - les 5 (GS-H7/H8) woe 30 sept

• Aardrijkskunde
• MBO
• Studiejaar 3

Keuzedeel pabo - GS - les 5

• H7. Pruiken en revoluties
  
• H8. Burgers en stoommachines

• Maak aantekeningen!

1	2	3	4	5	6	7	8
AK - H6	AK - H7	AK - H8	GS - H7	GS - H7 en H8	GS - H8	N&T H5	N&T H6

Wat heb je afgelopen week meer voor het keuzedeel gedaan?

Na de les bekijk ik de les in LessonUp nogmaals.

1. Klopt
2. Doe ik niet
3. Misschien moet ik dit maar eens gaan doen

Wat voor 'speciale' dag is het vandaag in het onderwijs?

Wat werd er bij jou op school aan de kinderboekenweek gedaan?

Programma les 5

12.30 - 14.00

• Start
  
• Herhaling H7 & toetsvragen
  
• Opdracht 1
• Pauze 5 min (14.00)
  
• 8.1 en 8.2
• Pauze 5 min (14.30)
  
• 8.3 en 8.4 - Industriële revolutie
• Opdracht 2
  
• Toetsvragen
• Afronding

Slavernij - afschaffing slavenhandel

• driehoekshandel
• plantages

Abolitionisme (streven naar afschaffing slavernij) 

• de Quakers (zoek binnen 1 min op wie dat zijn)
• 1808 afschaffing slavenhandel (Engeland)
• 1814 (Trans-Atlantische slavenhandel werd afgeschaft NL) - in etappas
• 1834 afschaffing slavernij (Engeland)
• 1863 afschaffing slavernij (Nederland)

Welke boodschap gaven de abolitionisten af ?

In de Tijd van Pruiken en Revoluties hielden kooplieden uit de Republiek zich bezig met de zogenaamde driehoekshandel.

Tussen welke gebieden vond deze driehoekshandel plaats?

1. Tussen de Republiek, Azië en Amerika.
2. Tussen de Republiek, West-Afrika en Amerika.
3. Tussen Oost-Indië, Amerika en Europa.
4. Tussen Oost-Indië, West-Indië en Europa.

De verlichting

• Pruikentijd
• De Verlichting
  
• Democratie (vanaf 1800)
• Franse Revolutie (1789 - vrijheid, gelijkheid & broederschap)

       ---> republiek --> politieke chaos 

• Napoleon Bonaparte (1799 - 1804: keizer van Frankrijk)
• Franse levensstijl

Opdracht 1

Noteer op welke wijze belangrijke verlichtingsfilosofen grote invloed hebben uitgeoefend op de democratische rechtstaat

Tip: blz. 110

De Verlichting was een beweging in de Tijd van Pruiken en Revoluties die aandrong op veranderingen.

Welke veranderingen wilden veel denkers van de Verlichting bereiken?

1. Volgens verlichte denkers hadden vrouwen evenveel rechten als mannen om aan de politiek deel te nemen.
2. Volgens verlichte denkers moest de macht worden gedeeld door adel, geestelijkheid en burgers.
3. Zij wilden dat de rechten van burgers in een grondwet werden vastgelegd en dat de macht beter verdeeld werd.
4. Zij wilden dat er algemeen kiesrecht kwam zodat arbeiders ook een deel van de macht kregen.

Pamflet

In dit pamflet wordt kritiek geleverd op stadhouder Willem V.
Hij deed volgens de schrijver teveel aan vriendjespolitiek
en luisterde niet naar gewone burgers.

Bron: voorbeeld toelatingstoets pabo 2017 gs

1. bij de Grondwet van Thorbecke
2. bij de Nederlandse Opstand
3. bij de Patriottenbeweging
4. bij de Reformatie

Opdracht 2. en pauze

• Werk in tweetallen
• Welk woord in de rij hoort er niet bij?
• Schrijf erbij waarom dat zo is

1	Bataafse republiek	Stadhouder	Nationale vergadering	Grondwet
2	Willem V	Patriotten	Wilhelmina van Pruisen	Pruisische leger
3	Bijbel	Kennis	Encyclopedie	Verstand
4	Absolute macht	Uitvoerende macht	Wetgevende macht	Rechterlijke macht

Check opdracht 2

• Wij laten in rij 1 het begrip stadhouder weg, omdat deze bij de Republiek
  der Zeven Verenigde Nederlanden hoort. De andere begrippen hebben te maken met de Bataafse Republiek. Deze ontstond na de Franse inval en had naar Frans voorbeeld een Grondwet en ook een Nationale Vergadering als volksvertegenwoordiging - 7.2

• Wij laten in rij 2 het begrip Patriotten weg, omdat de andere begrippen te
  maken hebben met stadhouder Willem V. Hij was getrouwd met Wilhelmina van Pruisen. Haar broer, de koning van Pruisen, kwam de stadhouder te hulp in zijn strijd tegen de Patriotten en stuurde zijn leger naar de Republiek - 7.2

• Wij laten in rij 3 het begrip Bijbel weg, omdat de andere begrippen te
  maken hebben met de Verlichting. De Verlichtingsfilosofen vonden dat de kerk en dus ook de Bijbel de mensen in duisternis hielden - 7.3

• Wij laten in rij 4 het begrip absolute macht weg, omdat de drie andere
  machten (de Trias Politica) de machten zijn die Montesquieu wilde scheiden om te voorkomen dat een vorst absolute macht had - 7.3

Doelen tijdvak 8

De aspirant-student kan:

• 8.1 uitleggen waardoor de burgerij (bourgeoisie) steeds meer
  politieke invloed kreeg; 
• 8.2 uitleggen wat een parlementair stelsel is;
• 8.3 kenmerken van de industriële revolutie beschrijven;
• 8.4 de gevolgen van de industriële revolutie voor de werk- en
  leefomstandigheden van arbeiders toelichten;

• 8.5 verbanden leggen tussen de industriële revolutie en de
  opkomst van emancipatiebewegingen;
• 8.6 de relatie beschrijven tussen modern imperialisme en
  nationalisme en
• 8.7 uitleggen waarom grondstoffen en afzetmarkten belangrijke aspecten va het modern imperialisme waren

Politieke invloed burgerij

Franse Tijd 1795 - 1813  
1806: Koninkrijk Holland (Napoleon koning)

1810: NL werd provincie van FR

Bestuurlijke maatregelen

Continentaal stelsel (EN VS FR)

18.15: Slag bij Waterloo

• Monarchie:

          Koningrijk der Nederlanden (1813) 

          Koning Willem I 

• Volksinvloed - > grondwet -> democratisering

Wat was de bijnaam van Koning Willem 1? Verklaar de naam.

Opzoeken mag (blz. 116)

Welk rijk is op de kaart afgebeeld?


Bron: voorbeeld toelatingstoets pabo
2017 gs

1. Het rijk van Karel de Grote
2. Het rijk van Lodewijk XIV
3. Het rijk van Napoleon

Pauze

Industriële Revolutie

• Engeland ontstaan (1780)
• Industrialisatie
• Huisnijverheid (spinnen - weven)
• Massaproductie
• Goedkope arbeid
• Trekschuit --> Trein (1839)

link Canon: 1e spoorlijn 

Noem een uitvinding dat voortkwam uit de industriële revolutie

Europa

• Nederland had de Industriële revolutie in 1830.
• handel met de Azië werd minder belangrijk.

Steden groeien

Verstedelijking

Verbeteringen in de stad

• Ophaal dienst voor vuil
• Straatverlichting
• Openbaar vervoer

Pauze

Opdracht 3

Schrijf een paar positieve en negatieve gevolgen v/d Industriële Revolutie voor het leven in de stad op

Noem een positief gevolg v/d industrialisatie

Noem een negatief gevolg v/d industrialisatie

Gevolgen van de Industriele Revolutie

Negati

einde van de Nijverheid

Check: gevolgen industrialisatie

Positief

• nieuw soort banen
• effectieve manier van productiemethode
• mogelijkheid van massaconsumptie en massaproductie
• verbetering van infrastructuur en nieuwe ideeën
  

Negatief

• boerengezinnen verliezen hun baan
• minder nijverheid
• veel slechtere levensomstandigheden
• veel nieuwe ziektes
  

Voorbeeldvraag AK - lijn op een kaart

Op de kaart zie je een rode lijn.
Welke omschrijving past het best bij deze lijn?

Bron: voorbeeld toelatingstoets pabo
2015 ak
--> Zie blz 14 van je boek

1. een meridiaan op het oostelijk halfrond
2. een meridiaan op het westelijke halfrond
3. een parallel op het oostelijke halfrond
4. een parallel op het westelijke halfrond

Voorbeeldvraag AK - Klimaten in Australië

Welk onderdeel van de legenda hoort bij het
tropisch klimaat?

Bron: voorbeeld toelatingstoets pabo
2015 ak

Zie --> blz 52 van je boek

1. Onderdeel 1
2. Onderdeel 3
3. Onderdeel 4
4. Onderdeel 5

Voorbeeldvraag NA/TE - Biodiversiteit

Akkerrand met een diversiteit aan planten ---->

Natuurorganisaties pleiten voor meer biodiversiteit rondom akkers.
Wat is het doel van biodiversiteit rondom de akkers?

--> Zie H4.3

1. De akkerranden kunnen natuurlijke vijanden van ziekteverwekkers van de akkerbouwgewassen herbergen.
2. Door concurrentie met de planten in de akkerranden zullen de akkerbouwgewassen sneller groeien.
3. Ziekteverwekkers zullen in de akkerrand blijven waardoor de akkerbouwgewassen gezond blijven.
4. een parallel op het westelijke halfrond

Voorbeeldvraag NA/TE - Enkele & dubbele bloedsomloop

Een belangrijk verschil tussen organismen vissen en zoogdieren is de bloedsomloop: zoogdieren zoals katten hebben een dubbele bloedsomloop (een grote en een kleine), vissen hebben een enkele bloedsomloop.

Wat is kenmerkend voor een enkele bloedsomloop?

1. Het bloed stroomt niet langs de huid om af te koelen
2. Het bloed stroomt niet langs de nieren om gezuiverd te worden
3. Het bloed stroomt van het hart naar het ademhalingsorgaan en daarna rechtstreeks naar overige organen.
4. Het bloed stroomt vanuit het hart zonder aderen of slagaderen door het lichaam.

Wat neem je mee uit deze les?

Heb je nog een tip voor ons?

Check-out

Volgende week - les 6 (geschiedenis)

• GS - lezen t/m H8
• GS - opdrachten maken H8

Netflixtip van Felicia