2.5 Landdegradatie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

2.5 Landdegradatie

H2 Landschapszones

Domein Aarde

Wat is landdegradatie?

Lesdoel

• Hoe kwetsbaar zijn de landschapszones voor landdegradatie?

Landdegradatie

Afname kwaliteit van de bodem

door:

• natuurlijke processen als verdroging en verzilting
  
• ingrepen van de mens voor verbetering van de kwaliteit van de bodem
  

Vormen van landdegradatie

(versnelde) bodemerosie

verzilting

verdroging

etc. 

Bodemerosie

≠ erosie 

= wegspoelen of -waaien van de bovenste laag van de bodem (humusrijke deel)

Oorzaak

Braakliggend land na oogst

Monocultuur

Overbeweiding, ontbossing

Oftewel: geen vegetatie

 

Veroorzaakt door mens:

• steile hellingen worden ontbost 
  
• ploegen loodrecht op hoogtelijnen 
  
• braakleggen grond door vertrek boeren 
  

Versterkt door natuur:

• regenbuien komen in de periode na de oogst, met een hoge intensiteit en grote druppels
  
• grond: fijne korrels, weinig infiltratie

Verzilting

= het zouter worden van de bodem

Oorzaak: irrigatie

Irrigatievormen

Verzilting

• Water wordt op de grond gebracht en infiltreert. 
  
• Planten nemen op wat ze nodig hebben, de rest blijft achter (GWS stijgt)
  
• Het grondwater wordt omhoog gezogen (capillaire werking)
  
• Overtollig water in de bodem verdampt en laat zout achter
  
• Een zoutkorst ontstaat, waardoor planten niet meer kunnen groeien. 

De oplossing:

Duurzaam landgebruik

Conclusie

• Landdegradatie is het gevolg van menselijk handelen, maar wordt beïnvloed door natuurlijke omstandigheden.

-> Het ene gebied is nou eenmaal kwetsbaarder dan het andere gebied.

• Landdegradatie is tegen te gaan met duurzaam landgebruik
  

Het erosieproces wordt versterkt als:

- neerslag net na de oogst
- regenbuien met hoge intensiteit
- grote druppels in regenbuien
- de grond bestaat uit fijne korrels zoals klei of loss (water kan dan slecht infiltreren)
- steile gebieden worden ontbost
- de grond komt braak te liggen omdat boeren vertrekken

verzilting

Het zouter worden van de bodem, waardoor vervolgens landbouw niet meer mogelijk is.

Dit komt door:
verdamping en de capillaire werking

Hoe kwetsbaar zijn de landschapszones?

Het meest kwetsbaar zijn gebieden met:
- lange droge periodes
- veel relief
- hoge neerslagintensiteit

oplossing: duurzaam landgebruik

Landdegradatie

je ken de betekenis van de begrippen:

- verzilting

- bodemerosie

- overbeweiding/overbegrazing

- capillaire werking

- uitputting

- duurzaam landgebruik