H2 §3 Leven in de koloniën

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 2

2.3 Leven in de koloniën

Europa verovert de wereld

Welkom!

laptop laat je in je tas! 

Boek open op blz. 94 - 95

Wat gaan we doen vandaag? 

- Welkom! 

- Uitleg §3

- Histoclip 

- Aan de slag! 

- Memory game

- Afsluiting

Leerdoel

• Je kunt uitleggen hoe Europeanen hun koloniën bestuurden en welke gevolgen dit had voor de inheemsen.
• Je kunt uitleggen wat Europeanen veranderden in de economie van hun koloniën en welke gevolgen dit had voor de mensen die daar woonden.
  
• Je kunt uitleggen welke sociale en culturele gevolgen het modern imperialisme had voor de mensen in de koloniën.

Wat zie je?

Hoe herken je ongelijkheid?

Wat is modern imperialisme?

1. De Europese inspanningen om ervoor te zorgen dat de bevolking van de koloniën welvarend zou worden.
2. De Europese machtsuitbreiding in Azië en Afrika na 1870, waardoor grote koloniale rijken ontstonden.
3. De Europese ontdekkingsreizen in de zeventiende eeuw, met als doel de relatie tussen Europa en Azië te verbeteren.
4. Geen van de genoemde antwoorden is juist.

De Industriële revolutie heeft Modern-Imperialisme veroorzaakt

- Vul het oorzaak-gevolg schema in.

industriële revolutie 

Massaproductie

Grondstoffen nodig

Modern-Imperialisme

Koloniseren Afrika/ Azië

Grotere afzetmarkt + Grondstoffen

Veel producten

Groter grondgebied

 superioriteitsgevoel

Afzetmarkt

Europese landen concurreren met elkaar om wie de meeste macht heeft 

Door de industriële revolutie zijn er veel grondstoffen nodig om de machines draaiende te houden 

Economische oorzaak

modern imperialisme 

Politieke oorzaak

modern imperialisme 

Culturele oorzaak

modern imperialisme 

§2.1 Nationalisme

§2.2 Europese wereldrijken

§2.3 Leven in de koloniën

Repetitie hoofdstuk 2

§2.4 Slaven worden vrij

Herhaling

Nederland voerde een nieuw bestuur in, in zijn kolonie: indirect bestuur.

Nederlandse bestuurders

Inheemse bestuurders

Inheemse bevolking

13.000.000

Eiland Java: 175

indirect bestuur

Hulp bieden bij opstanden

Inheemse vorsten bleven, maar moesten gehoorzamen aan de Europese bestuurders

- Minder soldaten en ambtenaren nodig!

Grenzen hielden geen rekening met bevolking:

- Meerdere in 1 land

- Óf juist verspreid

Het cultuurstelsel

 (1830-1870)

• Doel: Indië moet weer winstgevend (voor Nederland) worden

• Met dat geld kan Nederland een modern land worden (wens van koning Willem I)

• Uitvoering onder leiding van Johannes van den Bosch
  

Kolonie moest winstgevend zijn. Dat gebeurde op drie manieren:

• Europeanen richtten bedrijven op die kostbare grondstoffen moesten winnen (aardolie, diamanten, tin)
• Boeren moesten producten verbouwen die veel geld opleverden (thee, koffie, rubber, suiker, tabak, cacao)
• Bedrijven konden goedkoper produceren, dus lokale ambachtslieden gingen failliet.

Cultuurstelsel

1830: invoering cultuurstelsel, om Nederlands-Indië winstgevend te laten worden

Veranderingen in de economie

Koffie

Suiker

Tabak

Veranderingen in de economie

1830: invoering cultuurstelsel, om Nederlands-Indië winstgevend te laten worden

20% van land verplicht

Koffie

Suiker

Tabak

Veranderingen in de economie

1830: invoering cultuurstelsel, om Nederlands-Indië winstgevend te laten worden

20% van land verplicht

• Winst ging naar Nederland
  
• Grote ramp voor de boeren, minder tijd en grond voor verbouwen: hongersnood
• In NL steeds meer protest

1870 afgeschaft

Wegen en spoorwegen aangelegd door NL

Positieve gevolgen voor Java

• Verbetering van de infrastructuur op het eiland

• Ontstaan van een geldeconomie

Negatieve gevolgen voor Java

• Uitbuiting door eigen Javaanse vorsten (regenten)

• Vaak meer dan 66 dagen herendiensten

• Plantloon is laag

Negatieve gevolgen voor Java

• Beste land moest voor het cultuurstelsel worden gebruikt
  

• Hongersnoden

Grote ongelijkheid in de samenleving

Witte 

mannen

Kinderen van gemengd huwelijk

Inheemse

bevolking

Bestuurder

Soldaat

Eigenaar bedrijf

Indo's

Hoe lichter huidskleur, hoe belangrijker

Sociale Verschillen

Veranderingen in de samenleving en de cultuur

Gevolgen van het modern imperialisme

• Bevolking bekeren tot christendom

Rond 1900: Wij moeten de kolonie beschaven

Europeanen zagen de inheemse inwoners als ‘kinderen’ die ‘opgevoed’ moesten worden.

• Scholen
• Ziekenhuizen
• Rijke inheemse jongens opleiding in Nederland

Maar! Teleurstelling; Geen invloed in het bestuur en geen belangrijke banen.    Hierdoor ontstond Indonesisch nationalisme

Huiswerk

Zelfstandig werken

§3 opdracht 1 t/m 3, 6 t/m 8, 10 (11 alleen H)

+ Schriftelijk leren

Controleren Huiswerk

§2 opdracht 1, 3, 4, 5bce, 6, 7ad, 8, 9 (11 alleen H)

+ Schriftelijk leren

Bespreken §1 en §2 

1e les: 5 en 12 van §1

2e les: 6, 10 en 12 van §2

Aan de slag!

Maak van paragraaf 4 vraag 2 t/m 7

Het cultuurstelsel 1830

Nederlands-Indië moest weer winstgevend worden. Gouverneur-generaal Van den Bosch bedacht het cultuurstelsel.

• Javaanse boeren moesten verplicht een vijfde deel van hun grond bebouwen met cultuurproducten, zoals: suiker, thee, koffie en indigo.
  
• De boeren kregen een vaste (lage) vergoeding voor hun werk, het plantloon.
  
• Boeren moesten ook 66 dagen per jaar gratis werken voor de Nederlanders, de herendiensten.
  

Met deze herendiensten hielpen ze op het land of bij de aanleg van (spoor)wegen, kanalen en gebouwen.

Cultuurstelsel 

De rol van de Indische adel

• Indische regenten (vorsten en edelen) en dorpshoofden kregen een belangrijke rol in het cultuurstelsel.
• Zij gaven hun onderdanen opdrachten, verdeelden het werk en zorgden dat de cultuurproducten werden geleverd, dat leverde hun geld op! 
• Hiervoor kregen ze een deel van de opbrengst = cultuurprocenten.
• Nederlanders hielden alleen toezicht , deden de administratie en verzorgden de transport van de producten.

Hoe werkt het cultuurstelsel? (1)

• Javaanse boeren moeten 1/5 deel van hun land verbouwen met voor de Nederlanders interessante producten: koffie, thee en indigo (cultures)
  

• Javaanse boeren krijgen hiervoor plantloon

Hoe werkt het cultuurstelsel? (2)

• Javaanse boeren moeten 66 dagen werken voor de Nederlanders (herendiensten), bijvoorbeeld wegen, kanalen en spoorwegen aanleggen

• De Javaanse vorsten (Regenten) krijgen cultuurprocenten. Hoe meer hun boeren leveren, hoe meer cultuurprocenten.

Gevolgen voor Nederland

• Indië is binnen paar jaar weer winstgevend voor Nederland: het batig slot
  

• Infrastructuur (wegen, kanalen en spoorwegen) in Nederland  zijn vrijwel geheel betaald door deze winsten

Positieve gevolgen voor Java

• Verbetering van de infrastructuur op het eiland

• Ontstaan van een geldeconomie

Negatieve gevolgen voor Java

• Uitbuiting door eigen Javaanse vorsten (regenten)

• Vaak meer dan 66 dagen herendiensten

• Plantloon is laag

Negatieve gevolgen voor Java

• Beste land moest voor het cultuurstelsel worden gebruikt
  

• Hongersnoden