Positie van de kunstenaar

• Cultuurwetenschappen
• Secundair onderwijs

Positie van de kunstenaar

In dit hoofdstuk...

- Bekijken we de kunstenaar als ambachtsman

- Bekijken we de kunstenaar als vervalser

- Bekijken we de kunstenaar als experimenteerder

- Bekijken we de kunstenaar als designer

- Bekijken we de kunstenaar als maatschappijcriticus

De kunstenaar als ambachtsman

Middeleeuwen

- Kunstenaars waren ambachtslieden (smid, timmerman, metselaar,...)

- Verschillende soorten kunsten:

1. Vrije kunsten (artes liberales)
2. Praktische kunsten (artes mechanicae)
3. Onzekere kunsten (artes incertae)

Vrije kunsten

- Meeste aanzien

- Beoefend door adel en clerus

- Denkwerk, schrijfwerk en spreekvaardigheid + kennis van Latijn

Praktische kunsten

- Praktische ambachten

- Ambachten zoals weven, metselen, koken,...

- Beeldende kunsten vallen hier ook onder

- Ambachtslieden verenigden zich in gilden

Onzekere kunsten

- Laagst op de ladder en dus minst aanzien in de maatschappij

- Magie, astrologie,...

Vrije kunsten

Praktische kunsten

Onzekere kunsten

Meesterschap 

- Renaissance: kunst als individuele expressie

- Groter maatschappelijk aanzien voor kunstenaar

- Alberti: kunst op niveau van vrije kunsten brengen (werk: de pictura)

- Centraal in renaissance: mens zelf

- Kenmerkend voor kunst: zelfportretten

Mecenaat

- Steun en belangstelling van de rijken (koningen, keizers, pausen, ...) was nodig voor de ontwikkeling van kunst

- Mecenaat: geld geven aan kunstenaars om kunst te ontwikkelen

- Nodig voor kunstenaars om hun volledig aan hun kunst te kunnen wijden. 

De kunstenaar als vervalser

Valse kunst

- Waar veel vraag naar is wordt vervalst

- Oudste rechtzaak: 1506: Dürer vs. Raimondi

- Uitspraak: Raimondi had nu eenmaal talent - Dürer moest gevleid zijn

- Bekendste vervalser: Spaanse vervalser (werd zelfs verzameld en tentoon gesteld)

01:29

Hoeveel procent van de bezoekers kan het vervalste schilderij spotten?

Minder dan 10%

10 - 20%

20 - 30%

30 - 40%

40 - 50%

50 - 60%

60 - 70%

70 -80 %

80 - 90%

Meer dan 90%

Welk schilderij is het origineel?

1. Links
2. Rechts

Welk effect had deze uitdaging op het kijken naar de kunstwerken?

Wat wilde Fishbone bereiken met dit project?

1. Aantonen dat vervalsing ook kunst is
2. Aantonen dat kunst ook goedkoop kan zijn
3. Mensen laten nadenken over hoe ze kunst bekijken en waarderen
4. Mensen laten nadenken over hoe kunst gemaakt wordt

Een prachtige kopie van een bestaand werk is ook kunst

Ja

Nee

De kunstenaar als experimenteerder

Experimenteren en vernieuwen

- Sommige kunstenaars: grenzen opzoeken en experimenteren met materiaal, ruimte, publiek,...

- Avant-garde: vernieuwende stroming, stroming die nieuwe ideeën lanceert, experimenteert met nieuwe vormen of materialen of afwijkt van de culturele norm

Marcel Duchamp (Avant-garde kunstnaar)

- Alledaagse voorwerpen presenteren als schilderijen (soms met kleine aanpassing)

- Readymades of objets trouvés

- Opvatting: alles kan kunst zijn 

Ben je het eens met Duchamp: alles kan kunst zijn

Dadaïsme

- Provocerende kunststroming

- Gebruik van alledaagse voorwerpen

- Doel: afzetten tegen verleden en publiek choqueren met anti-kunst. 

- Assemblages: objecten die ze samenstelden uit readymades

Surrealisme

- Komt voort uit dadaïsme

- Koppelt irrationele activiteit aan vertolking van het onbewuste denken

Zoek een surrealistisch werk op internet dat je mooi vindt

Conceptuele kunst

- Stroomde ook voort uit ideeën van Duchamp

- Idee is belangrijker dan de manier waarop ze geuit worden

https:

Richard Rogers

- Architectuur maakt sociale verandering mogelijk

- Ontwerper van Centre Pompidou

            - Alle leidingen en constructieve elementen als decoratie                    aan buitenkant van het gebouw

           - Buizen kregen een kleur afhankelijk van hun functie

- Ontwerper van Lloyd's building (Londen - Inside out building)

           - Zelfde principe als Centre Pompidou

Experimenteren en creëren

- Jack Kerouac: Beat Generation (literaire groep)

           Afzetten tegen Amerikaanse middenklasse

           Innovatieve literatuur

           Beroemd om seksuele experimenten en druggebruik

           Schreef 'on the road' in 3 weken (18u per dag) onder                           invloed van drugs (benzedrine)

           The scroll (de rol waarop hij 'on the road' schreef) is                           tentoongesteld

- Jimi Hendrikx: grondlegger psychedelische rock

             Gebruikte hasj, wiet en hallucinogene drugs

              Hallucinerende effecten in zijn muziek

- Pink Floyd: Britse rockband

              Gebruik van oa. LSD

              Effecten bepalen typische sound 

              Syd Barrett werd door zijn druggebruik erg                                             onvoorspelbaar en moest de groep verlaten

             

Herken je de hallucinerende effecten in de muziek van Jimi Hendrikx?

Ja

Nee

Herken je de hallucinerende effecten in de muziek van Pink Floyd?

Ja

Nee