H3.1 + 3.2 (Wat is een) Kracht

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 3

Planning  H3 Krachten     3GT.nsk12

H3.1 Starten + H3.2 Wat is een kracht

Herfstvakantie

H3.3 Grootte en richten van krachten

H3.4 Hefbomen

H3.5 Katrollen

H3.6 Druk

PTA donderdag 30 november 2023

Planning  H3 Krachten     3GT.nsk13

H3.1 Starten + H3.2 Wat is een kracht

Herfstvakantie

H3.3 Grootte en richten van krachten

H3.4 Hefbomen

H3.5 Katrollen

H3.6 Druk

PTA dinsdag 5 december 2023

H3.1 Starten

Ralf heeft van zijn vrienden een bungeejumpkoord cadeau gekregen. Hij springt met een elastiek aan zijn enkels van een hoge hijskraan af. 

Daarbij heeft hij te maken met allerlei krachten.

Welke kracht zorgt ervoor dat

Ralf steeds sneller valt?

Er is één kracht die de beweging van Ralf tegenwerkt, ook al is het koord nog niet gespannen. Welke kracht is dit?

1. Spankracht
2. Veerkracht
3. Zwaartekracht
4. Luchtweerstand

Als het elastiek gespannen is, wordt Ralf afgeremd.

Hoe noem je de kracht in het elastiek?

1. Spankracht
2. Veerkracht
3. Zwaartekracht
4. Luchtweerstand

Leerdoelen H3.2 Wat is een kracht?

• Je kunt de effecten van een kracht benoemen.
  

• Je kunt verschillende soorten krachten herkennen.

• Je kunt omschrijven wat een normaalkracht is.

Kunnen we krachten zien?

Eigenschappen Krachten:

•    Zijn niet zichtbaar
•    De gevolgen zijn (soms) zichtbaar

Gevolgen van krachten:

•    Snelheid
•    Richting
•    Vormverandering  
•         => Tijdelijk (elastisch)
•         => Blijvend (plastisch)

Soorten krachten 

(met of zonder contact)

• Spierkracht
• Windkracht
• Wrijvingskracht / rolweerstand
• Veerkracht
• Zwaartekracht
• Spankracht
• Magnetische kracht
• Elektrische kracht

Wel of geen Zwaartekracht en/of Veerkracht?

• 1. wel zwaartekracht, geen veerkracht.

• 2. zwaartekracht en een klein beetje veerkracht.
  

• 3. veerkracht groter dan zwaartekracht
  

• 4. zwaartekracht en veerkracht gelijk.
  

Samenvatting 3.2 Wat is een kracht

De drie effecten van kracht

• snelheid, richting en vorm (plastisch/elastisch)

Noem verschillende soorten krachten (met of zonder contact)

• Zwaartekracht, spierkracht, spankracht, magnetische kracht, elektrische kracht, etc

En nu de theorie toepassen

Lees H3.2 "Wat is een kracht" goed door (p. 39-41 leerboek) 

Maak van H3.2 opg. 1 t/m 14 (p. 33-36) (ontdekken + begrijpen)

Vul het feedback-formulier in van H8 Het weer

Planning  H3 Krachten     3GT.nsk12

H3.1 Starten + H3.2 Wat is een kracht

Herfstvakantie

H3.3 Grootte en richten van krachten

H3.4 Hefbomen

H3.5 Katrollen

H3.6 Druk

PTA donderdag 30 november 2023

Planning  H3 Krachten     3GT.nsk13

H3.1 Starten + H3.2 Wat is een kracht

Herfstvakantie

H3.3 Grootte en richten van krachten

H3.4 Hefbomen

H3.5 Katrollen

H3.6 Druk

PTA dinsdag 5 december 2023

Leerdoelen H3.2 Wat is een kracht?

• Je kunt de effecten van een kracht benoemen.
  

• Je kunt verschillende soorten krachten herkennen.

• Je kunt omschrijven wat een normaalkracht is.

Wat weet jij nog over krachten?

Samenvatting vorige keer

De drie effecten van kracht

• snelheid, richting en vorm (plastisch/elastisch)

Noem verschillende soorten krachten (met of zonder contact)

• Zwaartekracht, spierkracht, spankracht, magnetische kracht, elektrische kracht, etc

Wel of geen Zwaartekracht en/of Veerkracht?

• 1. wel zwaartekracht, geen veerkracht.

• 2. zwaartekracht en een klein beetje veerkracht.
  

• 3. veerkracht groter dan zwaartekracht
  

• 4. zwaartekracht en veerkracht gelijk.
  

Twee krachten in evenwicht

De kist blijft in evenwicht. 

* Welke krachten zie je in de afbeelding? 

* En wat valt je op!

• De zwaartekracht en spankracht  zijn even groot, maar tegengesteld gericht.

Hoe zit dat nu?

Op een schilderij dat aan de muur hangt werkt                          een zwaartekracht. 

Toch valt het schilderij niet van de muur. 

Hoe kan dat?

• De kracht waarmee de spijker terug duwt, dit noemen we de normaalkracht.

De normaalkracht

De normaalkracht is de kracht van de ondergrond op het voorwerp en maakt hier evenwicht met de zwaartekracht.

• In stilstaande situatie heft de normaalkracht de zwaartekracht op

Samenvatting H3.2 Wat is een kracht?

De drie effecten van kracht

• snelheid, richting en vorm (plastisch/elastisch)

Noem verschillende soorten krachten (met of zonder contact)

• Zwaartekracht, spierkracht, spankracht, magnetische kracht, elektrische kracht, etc

Wat is ook alweer de normaalkracht?

• De kracht die evenwicht maakt met de zwaartekracht

Planning  H3 Krachten     3GT.nsk12

H3.1 Starten + H3.2 Wat is een kracht

Herfstvakantie

H3.3 Grootte en richten van krachten

H3.4 Hefbomen

H3.5 Katrollen

H3.6 Druk

PTA donderdag 30 november 2023

Planning  H3 Krachten     3GT.nsk13

H3.1 Starten + H3.2 Wat is een kracht

Herfstvakantie

H3.3 Grootte en richten van krachten

H3.4 Hefbomen

H3.5 Katrollen

H3.6 Druk

PTA dinsdag 5 december 2023

Krachten verkleinen

Bij een botsing werken er grote krachten op de inzittenden van een auto. Auto-ontwerpers bedenken allerlei manieren om die krachten te verkleinen.

Krachten verkleinen

Proef: Valt het ei kapot?

In deze proef probeer je een ei zo goed mogelijk te beschermen tegen een klap. 

Lees het practicum goed door, en weet wat je moet doen!

daarna "verpak" jij je ei" 

Testen doen we buiten, dus NIET in de klas! 

Daarna maak je de vragen!

Vragen Practicum

A) 3 toepassingen in de auto om de krachten op inzittenden te verkleinen?

• Veiligheidsgordel, airbag, hoofdsteun. 

B) Op welk lichaamsdeel van de bestuurder verminderen de toepassingen de kracht? Noteer dit voor elke toepassing van vraag A.

• Veiligheidsgordel: hele lichaam.
  
• Airbag: hoofd.
  
• Hoofdsteun: nek.

C) In welke richting leveren de toepassingen een kracht op de bestuurder? 

Noteer dit voor elke toepassing van vraag A.

• Veiligheidsgordel + Airbag => levert een kracht naar achteren.
• Hoofdsteun: levert een kracht naar voren.

Kreukelzone:

Bekijk de afbeelding. Bij een botsing kreukelt de motorkap en wordt de neus van de auto korter. Het stuk dat opkreukelt noem je de kreukelzone. Autofabrikanten kunnen natuurlijk stevigere auto's maken die niet korter worden bij een botsing, maar dat zou voor de inzittenden veel gevaarlijker zijn.

Waarom is een auto met een kreukelzone veiliger?

• Met een kreukelzone stopt de auto minder plotseling.

Leg uit of jouw ei in de proef ook een soort kreukelzone had.

Valt het ei kapot?

• Als je het ei had beschermd met proppen papier,                                 werken die als kreukelzone.

De nettokracht 

De nettokracht is de optelsom van alle krachten,  ook wel resultante kracht genoemd.

• Krachten in gelijke richting =>  optellen
• Krachten in tegengestelde richting  => van elkaar afhalen
  

Aan de slag!

Lees H3.2 "Wat is een kracht" goed door (p. 39-41 leerboek) 

Maak van H3.2 opg. 15 t/m 22 (p. 36-38) (Beheersen)

De nettokracht 

De nettokracht is de optelsom van alle krachten,  ook wel resultante kracht genoemd.

• Krachten in gelijke richting =>  optellen
• Krachten in tegengestelde richting  => van elkaar afhalen
  

Krachten tekenen

Krachten tekenen:

• Aangrijpingspunt
• Lengte
• Richting

Zwaartekracht: F_z

• _{Zwaartepunt (vaak) midden voorwerp}
• _{Wijst ALTIJD naar beneden}

Kracht tekenen (2)

Samenvatting 3.1 Krachten

De drie effecten van kracht

• snelheid, richting en vorm (plastisch/elastisch)

Krachten tekenen: 3 regels

• Aangrijpingspunt, richting en grootte Vector

Zwaartekracht (Fz) en zwaartepunt

• De aantrekkingskracht van de aarde
• Denkbeeldig punt waar Fz op een voorwerp aangrijpt

En nu de theorie toepassen

Maak "test jezelf" H3.1 online

Maak opgaven van H3.1

Proef 1: Een spiraalveer uitrekken

Wat is het verband tussen de kracht en de uitrekking

(Let op UITREKKING is iets anders dan hoe lang de veer is)

Lees het practicum goed door:

Dit practicum wordt beoordeeld en lever je in!

Bespreking

tabel 1 De meetgegevens van proef 1.

6. Bekijk de grafiek die je hebt getekend.

 a Is de grafiek een rechte lijn of een kromme?

b Loopt de grafiek door de oorsprong?

7  Zie je in jouw grafiek een lineair verband?

A De uitrekking neemt langzamer toe dan bij een lineair verband.

B De uitrekking neemt sneller toe dan bij een lineair verband.

C Het verband tussen uitrekking en kracht is (ongeveer) lineair.

   

Aantal	Stand (cm)	Uitrekking (cm)
0
1
2
3
4
6

Klaar! 

Lees H3.2 "een spiraalveer uittrekken"

Zag jij hetzelfde effect bij de het practicum???

ga verder met de opgaven van H3.2 of "test jezelf"

Zwaartekracht: Fz

F_z = m x g

F_z = Zwaartekracht (N)
m = massa (kg)
g = valversnelling (N/kg of m/s2) (binas!!)

LET OP!!! massa is GEEN gewicht

Vragen over H3