SV WW-spelling en interpunctie

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

GRAMMATICA EN SPELLING

WERKWOORDSPELLING & INTERPUNCTIE

Samenvatting

Lesplanning

• Persoonsvorm in de tegenwoordige tijd
• Persoonsvorm in de verleden tijd
• Voltooid deelwoord
• Directe rede
• Leren en oefenen voor de toets

1. Persoonsvorm

De persoonsvorm is de vorm van het werkwoord dat wordt bepaald door het onderwerp van de zin.

Een zin heeft altijd een persoonsvorm! Let op eventuele samengestelde zinnen.

Je kunt de persoonsvorm op 3 manieren vinden.

1. Persoonsvorm

Tijdsproef: Verander de zin van tijd

Hij loopt vandaag naar school - Hij liep vandaag naar school

Getalsproef: Verander in de zin meervoud/enkelvoud

Hij loopt vandaag naar school - Wij lopen vandaag naar school

Zin vragend maken: Verander de zin in een vraagzin

Hij loopt vandaag naar school - Loopt hij vandaag naar school?

Persoonsvorm

Tegenwoordige tijd

Persoonsvorm

Tegenwoordige tijd

De lucht (worden) helemaal zwart; volgens mij komt er onweer.

1. worden
2. wort
3. wordt
4. word

Denk je erom dat je die brief voor 15 februari ...(beantwoorden)

1. beantwoort
2. beantwoord
3. beantwoorden
4. beantwoordt

(Rijden).... je morgen met mee naar Amsterdam?

1. Rijdt
2. Rijd
3. Rijt
4. Rijden

Ik kan niet begrijpen waarom ik maar geen nieuwe baan (vinden)

1. vind
2. vindt
3. vint
4. vinden

Wat hier vandaag (gebeuren), is hier nooit eerder gebeurd.

1. gebeurd
2. gebeurt
3. gebeuren
4. gebeuren

Terwijl ik de aardappels schil, (snijden) de chef-kok dunne reepjes courgette.

1. snijd
2. snijdt
3. snijt
4. snijden

Persoonsvorm

Verleden tijd

Persoonsvorm verleden tijd

Is het werkwoord 'vangen' een sterk of zwak werkwoord?

1. Sterk
2. Zwak

Is het werkwoord 'gooien' een sterk of zwak werkwoord?

1. Sterk
2. Zwak

De storm .......... (VERWOESTEN) ons tuinhuisje.

De kinderen ........ (LACHEN) toen hij weer eens morste.

Hij ....... (RACEN) met zijn scooter naar huis.

Hij ....... (VERBAZEN) zich er niet over.

De meisjes staar... (STAREN) me al een tijdje aan.

Voltooid deelwoord

Is het werkwoord met de asterisk de pv of het vdw?
Heeft ze de oplossing zelf bedacht*?

1. voltooid deelwoord
2. persoonsvorm

Is het werkwoord met de asterisk de pv of het vdw?
Wordt* de sleutel op tijd gevonden?

1. voltooid deelwoord
2. persoonsvorm

Is het woord met de asterisk de pv of het vdw?
Ik heb je heus wel gezien*!

1. voltooid deelwoord
2. persoonsvorm

Gebeurt of gebeurd?

10 vragen

Wat .......... er tijdens de reclame van het RTL Nieuws?

1. gebeurt
2. gebeurd

Wat .......... er in Londen?

1. gebeurt
2. gebeurd

Waar is dat ongeluk eigenlijk ..........?

1. gebeurt
2. gebeurd

Daar .......... altijd wat.

1. gebeurt
2. gebeurd

Is er echt iets in Almelo ..........?

1. gebeurt
2. gebeurd

Wat kan er nu .......... zijn?

1. gebeurt
2. gebeurd

Wat er ook ..........: ik blijf je trouw.

1. gebeurt
2. gebeurd

Gebeurd is ..........!

1. gebeurt
2. gebeurd

Het .......... maar zelden dat hij niet zeurt.

1. gebeurt
2. gebeurd

Directe en indirecte rede

Directe en indirecte rede

1. Directe rede: je schrijft woord voor woord op wat iemand zegt. Dit noem je ook wel een citaat. Je gebruikt aanhalingstekens.

Jasmijn zei: 'Ik ga vanmiddag mijn wiskunde leren.'

2. Indirecte rede: je omschrijft wat iemand zegt en werkt niet met aanhalingstekens.

Jasmijn zei dat ze vanmiddag haar wiskunde gaat leren. 

Regels bij directe rede

Er zijn 3 verschillende vormen/volgordes mogelijk:

1. Als je eerst zegt wie spreekt

2. Als je eerst citeert en dan zegt wie spreekt

3. Als je het citaat onderbreekt

Per onderdeel volgen er hierna uitleg en voorbeelden.

1. Als je eerst zegt wie spreekt

Mick zei: 'Ik lust wel een tosti.'

Mick vroeg: 'Mag ik een tosti?'

Mick riep: 'Geef mij nu een tosti!'

Let op: dubbele punt, hoofdletter, aanhalingstekens en punt/komma/vraagteken/uitroepteken binnen de aanhalingstekens.

2. Als je eerst citeert en dan zegt wie er spreekt

'Jij gaat vandaag aan het werk', zei mijn moeder.

'Moet jij vandaag aan het werk?', vroeg mijn moeder.

'Ga aan het werk!', riep mijn moeder.

Let op: Hoofdletter, aanhalingstekens en punt/komma/vraagteken/uitroepteken binnen de aanhalingstekens en de komma na het citaat buiten de aanhalingstekens.

3. Als je het citaat onderbreekt

Dat kan op twee manieren:

De zin loopt door:

'Weet je', zei Max, 'je bent mijn beste vriend.'

Het citaat bestaat uit verschillende zinnen:

'Weet je wat er is gebeurd?', vroeg Max. 'Mijn fiets is gestolen.'

De boze stiefmoeder vroeg aan de spiegel wie de mooiste van het land is.

1. Directe rede
2. Indirecte rede

De spiegel antwoordde: 'U bent de mooiste van het land.'

1. Directe rede
2. Indirecte rede

Zet de juiste interpunctie in de zin.
breng sneeuwwitje naar het bos en dood haar riep de boze koningin

Naamwoordelijk gezegde

Stap 1: Zoek de persoonsvorm

Stap 2: Zoek het onderwerp

Stap 3: Kijk of er meer werkwoorden in de zin staan

Stap 4: Is één van de werkwoorden een koppelwerkwoord?

Stap 5: Kijk of dat werkwoord een naamwoord aan het                     

                onderwerp koppelt.

Mijn zusje | wil | schrijfster | worden.

persoonsvorm:        wil 

onderwerp:               mijn zusje

alle werkwoorden: wil worden

Is een van de werkwoorden misschien een koppelwerkwoord?                                         Ja, worden.

Is er een zinsdeel met een naamwoord dat iets zegt over het onderwerp?           Ja, schrijfster mijn zusje=schrijfster.

Hij heette vroeger Nicky.

1. naamwoordelijk gezegde
2. werkwoordelijk gezegde

Raisa fietst graag zelf naar de voetbal.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Een naamwoordelijk gezegde bevat altijd een koppelwerkwoord.

1. juist
2. onjuist

Aan de slag

Volgende week is de toets. Oefen de onderdelen die je lastig vindt via                                                                                                   Cambiumned:

• Werkwoordspelling
• Zinsontleding
• Woordsoorten benoemen
• Formuleren
• Interpunctie