SPQR 11 ipv vertalen

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Plusquamperfectum

plus=meer

quam=dan

perfectum=voltooid 

Bouwstenen plqpf

pf-stam + era + persoonsuitgang zoals "m s t mus tis nt"

VB: vocav - era - m

even herhalen

perfectum-stam:

a-stam = pr-stam + v

i-stam = pr-stam + v

e-stam = pr-stam, maar e wordt een u

MK-stam = onregelmatig

dus: vocav-, audiv-, terru-, dix-

Maak zelf de pf-stam
van vulnerare

Maak zelf de pf-stam
van pendére

Welke van deze vormen is plusquamperfectum?

1. Servat
2. Servavit
3. Servabit
4. Servaverat

Welk woord is een plusquamperfectum?

1. clamat
2. clamaverat
3. audiebat
4. audivit

Welk woord is een plusquamperfectum?

1. amabant
2. putas
3. erat
4. putaverat

welke vorm is plusquamperfectum?

1. audivistis
2. superat
3. vici
4. timuerant

Planning

Deze les: alinea 1 + 2 tekst 11

Huiswerk: 

1. afwerken vertaling tekst "Pugna" les 11

2. herhalen woordjes les 11, grammatica les 11 + 12

Tekst 11 - Pugna (boek p.47)

Per regel van de tekst wordt hier een vraag gesteld.

Intervallum in amphitheatro erat

............ pauze in het amphitheater

ipf van esse

eram
eras 
erat
eramus
eratis
erant (zie hulpboek p. 92)

1. ze hielden
2. het was
3. er is
4. ze nemen

arenam servi purgabant,
...... maakten het zand schoon

nam sanguine hominum et bestiarum terra rubebat.

1. want het bloed van mensen en dieren maakte de aarde rood
2. want de aarde was bloedrood door de mensen en dieren
3. want de aarde was rood door het bloed van mensen en dieren
4. want de mensen en dieren hadden de aarde met hun bloed rood gemaakt

Inter spectatores tres amici sedebant
Tussen de toeschouwers .....

Gaius et Quintus et Publius

Gaius en Quintus en Publius

nam Marcus domum ire festinaverat.

want Marcus .......... om naar huis te gaan.

1. had zich gehaast
2. heeft zich gehaast
3. moest zich haasten
4. haastte zich

quod eum spectacula terrebant.

.......... de voorstellingen hem bang maakten.

Iam per horas ludos spectaverant.

Wat is het lijdend voorwerp?

1. iam
2. horas
3. ludos
4. "zij", zit in PV

Iam per horas ludos spectaverant.
Want ze hadden urenlang naar de spelen gekeken.

Bij welk woord is een betekenisfout gemaakt?

1. iam
2. horas
3. ludos
4. spectaverant

Tunc aliquid novi praeco nuntiavit.
.............. heeft de omroeper iets nieuws aangekondigd.

Sleep de juiste vertalingen naar de Latijnse woorden in de zin. Je hebt natuurlijk niet alle woorden nodig.

Mox

Gaius

clamavit

Daarna

spoedig

stem

Gaius

dit

roept

heeft

geroepen

"Ecce, miles intrat arenam!"

Wat ziet Gaius blijkbaar?

1. meerdere soldaten die weggaan
2. één soldaat die binnenkomt
3. soldaten die een gat graven in het zand
4. een soldaat die de arena bewaakt

"Cur miles in arena pugnat?"

Wat wil Gaius weten?

1. een reden
2. een aantal
3. een plaats
4. een manier

causam

sciebat

nam

verba

praeconis

Publius

audiverat

hij had 

de reden

Publius

van de omroeper

gehoord

want

de woorden

wist

Pugna poena est: antea miles in rixa centurionem necavit.
Waarvoor wordt de soldaat gestraft?

1. hij is een deserteur
2. nergens voor, hij moet de straf uitvoeren
3. hij heeft niet naar zijn baas geluisterd
4. hij heeft zijn baas vermoord

Nunc pro vita pugnare debet.

Nu moet hij vechten .....

1. voor Rome
2. voor zijn leven
3. wegens zijn fout
4. tegen de man

Scribere

Je hebt nu versneld de vertaling van alinea 1 gemaakt. 

Schrijf zelf je vertaling uit.

Hoe groot achten jullie de kans dat deze "miles" het gevecht overleeft?

0100

Stabat miles in arenam,
sine scuto, sine galea:
hastam tantum gerebat.

1

5

3

Intravit arenam contra eum Crispinus, gladiator clarus.
Welke ww-tijd is intravit?

1. praesens (pr.)
2. imperfectum (ipf.)
3. perfectum (pf.)
4. plusquamperfectum (plqpf.)

Hoe groot achten jullie nu de kans dat de "miles" het gevecht overleeft?

0100

(Crispinus) adversarios iam centum superaverat.
Hij had ..... honderd vijanden overwonnen

Hoe groot achten jullie nu de kans dat de "miles" het gevecht overleeft?

0100

Crispinus statim militi appropinquavit.

In welke werkwoordstijd staat het werkwoord en waarom is dat logisch?

1. ipf, het duurt lang
2. ipf, het is achtergrond
3. pf, past het beste door het woord statim in de zin
4. pf, het is verleden tijd

Miles autem callidus erat

De soldaat was ........ slim.

eum cito vitavit => wie wordt bedoeld met eum?

vitare = ontwijken
cito = snel

1. de soldaat
2. de gladiator Crispinus
3. het zwaard van de gladiator
4. de jongen Gaius die toekijkt

Erant in cavea amici militis.

.

(r. 17) Militem nomine vocabant:

1. Ze roepen de soldaat bij zijn naam
2. ze riepen de soldaat bij zijn naam
3. de soldaat roept de naam
4. de soldaat riep de naam

'Age, Septime, pugna!
"Kom op, Septimus, vecht!
Welke vorm is "Septime"

1. vocativus
2. imperativus
3. infinitivus
4. nominativus

Scilicet eum superare potes!'

1. Hij kan zeker overwinnen!
2. Zeker kan jij hem overwinnen!
3. Zeker kan hij overwinnen!
4. Jij kunt hem zeker overwinnen!'

Iterum gladiator militi appropinquavit.

1. Weer nadert de gladiator de soldaat.
2. Weer nadert de soldaat de gladiator.
3. weer naderde de gladiator de soldaat.
4. Weer naderde de soldaat de gladiator.

In welke naamval staat 'militi' uit de vorige zin (r. 19)?

1. nominativus
2. genitivus
3. dativus
4. ablativus

'Ecce,' Gaius clamavit, 'Miles fugit.

1. 'Kijk,' roept Gaius, 'de soldaat vlucht.
2. 'Kijk,' riep Gaius, 'De soldaat vlucht.
3. 'Kijk,' roept Gaius, 'De soldaat is gevlucht.
4. Gaius kijkt en ziet de soldaat vluchten.

Pugnare recusat!"

Vertaal deze zin.

Quintus et Publius negaverunt:

Geef een vrije vertaling => je mag andere woorden kiezen en woorden toevoegen om het logisch te maken

"Immo, callidus est miles!

Integendeel, de soldaat .........!

Ecce, consistit
Kies de vertaling die in de context het best past:

1. Kijk hem stilstaan
2. Kijk, hij is stil gaan staan
3. Kijk, hij komt tot stilstand
4. Kijk, hij staat

et hastam ad adversarium vertit.

Noteer een zelfbedachte aannemelijke reden waarom dat callidus is.

Id Crispinus non exspectabat.

Waarnaar verwijst "id"?

1. de lans
2. de manouvre van de soldaat
3. de soldaat
4. de vrienden van de soldaat

Hoe groot achten jullie nu de kans dat de "miles" het gevecht overleeft?

0100

vitare

temptavit

sed

frustra

Hastam

quidem

te ontwijken

de lans

Hij

zonder succes

wel

maar

probeerde

Miles iam graviter eum vulneraverat.
De soldaat .... hem al ernstig .....
Welke tijd is vulneraverat?

1. praesens (pr)
2. imperfectum (ipf)
3. perfectum (pf)
4. plusquamperfectum (plqpf)

Scribere

Je hebt nu versneld de vertaling van alinea 2 gemaakt. 

Schrijf zelf je vertaling uit.