H7.5 Hardy weinberg deel 1

• biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Les: Hardy Weinberg

doelen:

1. Weten wat genotypefrequentie, allelfrequentie, p en q zijn.

2. De volgende dingen kunnen berekenen:

genotypefrequentie, allelfrequentie, p en q, met de tweede regel van hardyweinberg kunnen rekenen.

Wet van Hardy-Weinberg:

In grote stabiele populaties blijft de genensamenstelling over opeenvolgende generaties constant

• de populatie voldoende groot is
  
• de individuen geheel willekeurig paren (m.a.w. er is geen seksuele selectie)
  
• er geen natuurlijke selectie plaatsvindt
  
• er geen mutaties optreden
  
• er geen migratie uit of in de populatie plaatsvindt
  
• er geen sprake is van genetische drift.
  

genotype frequenties

Het percentage waarin een genotype voorkomt in een populatie.

aantal van een genotype/ totaal aantal = genotype frequentie

aantal van AA/ totaal aantal = genotype frequentie

voorbeeld:

Van het genotype AA:

22/ 730 = 0,030

van het genotype Aa:

216/730 = 0,296

van het genortype aa:

492/730 = 0,674

allel frequentie

Allelfrequentie: het percentage waarmee een bepaald allel deel uitmaakt van het totale aantal genen voor een eigenschap in een populatie.

Regel van Hardy-Weinberg:

De genfrequenties van A en a worden gewoonlijk aangeduid met p en q, waarbij p + q = 1.

De genfrequentie in een populatie kan worden berekend aan de hand van het percentage individuen waarbij het recessieve allel tot uiting komt in het fenotype (aa).

P en q

P=  percentage dominante allelen

q= percentage recesieve allelen

p+ q= 1

Gebruik de p en q van de allelfrequentie om de genotype frequentie uit te rekenen.

p​2​​+2pq+q​2​​=1

Hardy-Weinberg: waar komt het vandaan?

Bekijk de volgende formule:

hiermee bereken je:

p​2​​+2pq+q​2​​=1

1. de genenpool
2. de genotypefrequentie
3. de gene flow
4. de allelfrequentie

1. 125 AA & 250 Aa
2. 380 AA & 240 Aa
3. 250 AA & 125 Aa
4. 500 AA & 200 Aa

In een groep hebben 96 mensen bruine ogen en 4 mensen blauwe ogen.
Het allel voor blauwe oogkleur is recessief.
Hoe groot is qq ?

1. wortel van 0,02 = 0,15
2. wortel van 0,04 = 0,2
3. 2/100 = 0,02
4. 4/100 = 0,04

	allel A frequentie p	allel a frequentie q
allel A frequentie p	fenotypen AA kans p 2	fenotypen Aa kans pq
allel a frequentie q	fenotypen Aa kans pq	fenotypen aa kans q 2

Bij schapen komt een witte vacht tot stand onder invloed van het dominante allel H en een zwarte vacht door het recessieve allel h. In een kudde schapen hebben er 891 een witte en 9 een zwarte vacht.

Op deze populatie is de regel van Hardy-Weinberg van toepassing.

Bereken de frequentie van het allel H.

1. 0,01
2. 0,99
3. 0,1
4. 0,9

Totaal aantal schapen: 891 + 9 = 900

Frequentie dieren met zwarte vacht: 9/900=0,01 = q2

-> q = 0,1

-> p = 0,9  (frequentie van allel H)

In een populatie van 100 vogels is de allelfrequentie voor het recessieve allel voor witte vleugels 0,4.

Hoeveel vogels in die populatie hebben witte vleugels?

1. 16
2. 8
3. 4
4. 32

q = 0,4

-> q2 = 0,16

->  aantal vogels met witte vleugels:  0,16 x 100 = 16

Albinisme komt voor met een frequentie van 1/20.000 mensen. Hoeveel mensen zijn drager?

Albinisme bij 1 op 20.000 mensen

Volgens de wet van Hardy Weinberg:

p² + 2pq + q² = 1     en    p + q = 1

Albinisme is het fenotype van aa             -> frequentie q²

-> q² = 1 / 20.000 = 0,00005

-> q  =  0,007        (p+q=1)     p = 1 - 0,007 = 0,993

-> frequentie dragers: 2pq = 2 x 0,007 x 0,993 = 0,00139

-> in een populatie van 20.000 mensen:  0,00139 x 20.000 = 278 dragers