Module Basis GMK Een geneesmiddel

• medische kennis
• Middelbare school

Module Basis

Geneesmiddelen

kennis:

Een geneesmiddel

In deze LessonUp maak je kennis met 

basisbegrippen over geneesmiddelen

Door middel van tekst, afbeeldingen, video's en vragen

leer je wanneer geneesmiddelen gebruikt kunnen worden, op welke wijze en wat kenmerken van geneesmiddelen zijn

Gebruik hierbij het boek:

Geneesmiddelenkennis voor doktersassistenten H1 en 2

Deze LessonUp behandelt de belangrijkste leerstof!

Je moet je alleen de blauw begrippen leren!

(H1) Allereerst: Wat is een geneesmiddel?

In de Geneesmiddelenwet wordt een geneesmiddel beschreven als 

een stof die gebruikt wordt voor:

- Het genezen of voorkomen van een ziekte, ziekteverschijnsel, gebrek 

- Het herstellen of verbeteren van de functie van organen

- Het stellen van een medische diagnose 

Waar kun je een geneesmiddel verkrijgen?

De meeste geneesmiddelen worden afgeleverd in de apotheek, maar we kunnen ook bij een drogist of supermarkt geneesmiddelen kopen.

Wat is het verschil?

Er zijn geneesmiddelen die alleen met een recept van een arts meegegeven mogen worden;

Dat zijn UR geneesmiddelen 

of 'Uitsluitend recept' geneesmiddelen 

Waar kun je een geneesmiddel verkrijgen?

Daarnaast zijn er geneesmiddelen die je zonder recept kunt verkrijgen bij een apotheek of drogist

Dit zijn Algemeen verkrijgbare middelen (AV)

We noemen deze ook wel Zelfzorgmiddelen of OTC middelen

Naamgeving van geneesmiddelen

Is Nurofen hetzelfde als ibuprofen?

Ieder geneesmiddel heeft 3 namen:

1. Chemische naam - dat is de farmaceutische naam

2. Stofnaam of generieke naam - de naam waaronder een stof

    internationaal bekend is

3. Merknaam of specialite - de naam die de fabrikant aan een stof geeft

Een paar voorbeelden...

Tijdens de opleiding ga je veel namen van geneesmiddelen leren

Soms word je daarbij wat geholpen... 

In tabel 1.1 kun je zien dat de uitgang van een stofnaam 

vaak aangeeft bij welke groep het middel hoort

Bijvoorbeeld metoprolol behoort tot de beta-blokkers

Voor deze basismodule hoef je nog geen namen 

van geneesmiddelen te leren!

Bekijk nu eerst de volgende video van juf Daniëlle

(H2.2) Behandelmethoden

Er zijn dus verschillende redenen om een geneesmiddel te gebruiken:

• Causale behandeling - het geneesmiddel behandelt de oorzaak
• Symptomatische behandeling - het geneesmiddel bestrijdt de symptomen
• Substitutiebehandeling - het geneesmiddel vervangt lichaamseigen stoffen of vult stoffen aan
• Preventieve behandeling - het geneesmiddel voorkomt een ziekte

bijv. corona

vaccin

bijv.
paracetamol

Voorkomen van ziekte

Aanvullen van tekorten van een lichaams- eigen stof

Bestrijden of verzachten van de gevolgen van een ziekte

Bestrijden van de oorzaak van een ziekte

preventieve therapie

causale therapie

symptomatische therapie

substitutie therapie

bijv. antibiotica

Bijv. insuline

Palliatieve behandeling is een bijzondere vorm van symptomatische behandeling met als doel om het voor een patiënt zo draaglijk mogelijk te maken! 

Nu gaan we bekijken welke informatie je over een 

geneesmiddel kun vinden in de naslagwerken

Bekijk eerst de informatie over paracetamol bij FK en www.apotheek.nl

www.farmacotherapeutischkompas.nl

www.apotheek.nl

Bij de Farmacotherapeutisch kompas (FK) en www.apotheek.nl kun je betrouwbare informatie over een geneesmiddel vinden!

Welke begrippen moet je leren zodat je informatie altijd goed kunt opzoeken? (H2.4)

Indicatie of Toepassing = de reden om een geneesmiddel te gebruiken

Bijvoorbeeld bij paracetamol :

bij koorts en pijn bij griep, verkoudheid, na vaccinatie

hoofdpijn, kiespijn, spierpijn....

Contra-indicatie = wanneer een geneesmiddel niet gebruikt mag worden

Bijvoorbeeld - als een patiënt al bepaalde geneesmiddelen gebruikt

                     - als een patiënt een bepaalde ziekte heeft

                     - bij zwangerschap

                     - bij overgevoeligheid

                     - slechte lever- of nierfunctie

Bij paracetamol: ernstige leverinsufficiëntie

Bijwerking = een ongewenste werking / een ongewenst effect

Paracetamol heeft weinig bijwerkingen!

Dosering = de hoeveelheid geneesmiddel die de patiënt gebruikt

De dosering is vaak afgestemd op de indicatie

Bij paracetamol is de dosering bij pijn en koorts

500-1000 mg per keer

Interactie = ongewenste werkingen van geneesmiddelen door tegelijkertijd gebruik van verschillende geneesmiddelen

Geneesmiddelen kunnen elkaars werking verzwakken (minder effect) of versterken (meer kans op bijwerkingen)

Bij www.apotheek.nl staat dit beschreven bij de vraag:

Mag ik paracetamol met andere medicijnen gebruiken?

Hoe noem je geneesmiddelen die je zonder recept kunt verkrijgen?
Meerdere antwoorden zijn goed!

1. AV geneesmiddelen
2. OTC geneesmiddelen
3. UR geneesmiddelen
4. Zelfzorgmiddelen

Wat wordt bedoeld met de stofnaam van een geneesmiddel?
Dat is de naam van een geneesmiddel...

1. Die de fabrikant eraan geeft
2. Waarmee het middel internationaal bekend is

Wat wordt bedoeld met de indicatie van een geneesmiddel?

1. De reden om een geneesmiddel te gebruiken
2. De reden waarom een middel niet gebruikt mag worden
3. Een ongewenste werking
4. Wisselwerking tussen geneesmiddelen

Hoe noem je het als een zwangere vrouw een geneesmiddel niet mag gebruiken?

1. Bijwerking
2. Contra-indicatie
3. Indicatie
4. Interactie

Wat wordt bedoeld met substitutiebehandeling?
Het geneesmiddel...

1. behandelt de oorzaak
2. bestrijdt de symptomen
3. vervangt lichaamseigen stoffen
4. voorkomt een ziekte

Hoe noem je de behandelmethode waarbij paracetamol wordt gebruikt om koorts te bestrijden?

1. Causale behandeling
2. Preventieve behandeling
3. Substitutiebehandeling
4. Symptomatische behandeling

De overige begrippen in H2.4 worden tijdens de opleiding behandeld

Je weet nu om welke redenen geneesmiddelen kunnen worden toegepast en welke belangrijke informatie je over geneesmiddelen kunt opzoeken 

In de volgende LessonUp ga je bekijken op welke manieren en in welke vormen geneesmiddelen in en op het lichaam gebruikt kunnen worden:

Basismodule Basismodule GMK Toedieningsvormen