9. Het werkwoordelijk gezegde en meervouden op -en en -s

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 1

DOEL

- Je kunt het

werkwoordelijk gezegde

in een zin vinden.

Wat is de persoonsvorm?

De persoonsvorm

Janneke

heeft

haar werk

goed

gedaan

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

Het werkwoordelijk gezegde

Janneke

heeft

haar werk

goed

gedaan

Wat is het onderwerp?

Het onderwerp

Janneke

heeft

haar werk

goed

gedaan

Meervoud

DOEL

- Je kent de regels voor meervoudsvormen op -en;

- Je kent de regels voor meervoudsvormen op -s of 's.

-Je weet dat er zelfstandige naamwoorden bestaan die geen meervoudsvorm hebben en kunt er een aantal noemen.

- Je weet dat er zelfstandige naamwoorden bestaan
die zich niet  aan de meervoudsregels houden.

Enkelvoud - meervoud

De meeste zelfstandig naamwoorden kun je in enkelvoud 

en meervoud zetten. Bij het enkelvoud is er één van iets, 

bij het meervoud is er méér van iets.

Let op! Er zijn uitzonderingen, zelfstandig naamwoorden die geen meervoud hebben. Bijvoorbeeld melk.

Meervoud op -en

Woorden die eindigen op een medeklinker

krijgen meestal -en in het meervoud.

Als het voor de uitspraak nodig is, verdubbel je 

de medeklinker of verenkel je de klinker.

kat - katten (niet: *katen), 

beer - beren (niet *beeren)

Meervoud op -s

1. Als de laatste lettergreep geen klemtoon heeft, 

is het meervoud op -s.

Bijvoorbeeld: vó-gel - vogels, bé-zem - bezems

2. Ook woorden die eindigen op een klinker, 

krijgen in het meervoud -s. 

Bijvoorbeeld: niveau - niveaus, toffee - tofees 

Benadruk dat de lettergreepregel een uitzondering is op de regel voor het meervoud op -en.

Let op!

Eindigt een woord op een enkele 

a, i, o, u, y

dan krijgt het meervoud -'s.

Dat is nodig om de klank gelijk te houden. 

oma - oma's (niet: *omas)

baby - baby's (niet: *babys)

Benadruk dat de enkele 'e' hier niet tussen staat. Deze wordt aan het einde van een woord uitgesproken als stomme e en daar mag de -s direct achter. 

Wat is de meervoudsvorm van het woord bureau?

Het enkelvoud eindigt op een klinker (tweeklank).

Wat is de meervoudsvorm
van het woord avocado?

schrijf het antwoord niet met een hoofdletter

Het enkelvoud eindigt op de enkele lange klinker 'o'.

Wat is de meervoudsvorm van het woord machine?

Het enkelvoud eindigt op een klinker.

Wat is de meervoudsvorm
van het woord paardenbloem?

Het enkelvoud eindigt op een medeklinker.

Wat is de meervoudsvorm van het woord dadel?

Het enkelvoud eindigt op een medeklinker, maar de klemtoon ligt niet op de laatste lettergreep: dá-del. 

Uitzonderingen

Een aantal woorden houden zich niet aan de standaard meervoudsregels. 

Bijvoorbeeld: 

koe-koeien, kind-kinderen, museum-musea

Hier ga je in latere lessen mee oefenen.

VERDER VANDAAG:

- Maak de opdrachten online van

taalverzorging 'het werkwoordelijk gezegde'

- Schrijf de reflectie over

het werkwoordelijk gezegde

- Maak de opdrachten online van

taalverzorging 'meervoud op -en en -s'