Examentraining Nederlands 19 april

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Examentraining Nederlands 19 april

Programma

Tools om te leren en oefenen

Het examen Nederlands

Leesvaardigheid 

- Soorten vragen

- Onderwerpen van vragen

- Hoe beantwoord je een vraag?

Schrijfvaardigheid

Oefenen

Wat krijg je op het examen?

1. tekst -> circa 30 minuten
2. tekst -> circa 25 minuten
3. Advertentietekst -> circa 10 minuten
4. tekst -> circa 25 minuten
5. Schrijfopdracht -> circa 30 minuten

Soorten vragen

Meerkeuzevragen

Open vragen

Citeervragen

Matrix of schemavragen

Meerkeuzevragen

Stap 1: Lees eerst alleen de vraag.

Stap 1a: Markeer de belangrijke woorden in de vraag.

Stap 2: Lees (nog een keer) het tekstgedeelte waar de vraag naar verwijst.

Stap 2a: Markeer in de tekst eerst de onderdelen die je herkent uit de vraag.

Stap 2b: Markeer in de tekst het antwoord. 

Stap 3: Vergelijk jouw antwoord met de antwoorden bij de vraag.
Stap 3a: Streep de antwoorden weg die niet goed zijn. 

Stap 3b: Kies het beste antwoord.

Open vragen

Stap 1: Lees eerst alleen de vraag.

Stap 1a: Markeer de belangrijke woorden in de vraag.

Stap 2: Lees (nog een keer) het tekstgedeelte waar de vraag naar verwijst.

Stap 2a: Markeer in de tekst eerst de onderdelen die je herkent uit de vraag.

Stap 2b: Markeer in de tekst het antwoord. 

Stap 3: Formuleer je antwoord.

Stap 3a: Herhaal in jouw antwoord eerst de vraag.

Stap 3b: Lees jouw antwoord terug. Sluit jouw antwoord aan op de vraag? Klopt de zin inhoudelijk?

Open vragen

Leg uit / Verklaar: geef een uitleg in je eigen woorden. Schrijf dus geen zinnen uit de tekst over. Je mag wel woorden uit de tekst gebruiken.
Noem twee ... / Welke twee ...: schrijf dan twee dingen op. Alleen de eerste twee worden nagekeken.
Citeer een zin: schrijf de eerste twee woorden van een zin op en de laatste twee woorden. Daartussen gebruik je drie punten. Zet het regelnummer tussen haakjes. "Het is ... tekst over." (r.23)

Citeer een zinsgedeelte: zoek de zin die antwoord geeft op de vraag. Zoek het deel van de zin dat je nodig hebt (de hele zin is fout!) en citeer zoals hierboven is uitgelegd. Check of jouw antwoord precies aansluit op de vraag.

Citeer de woordgroep: een woordgroep is een aantal woorden dat naast elkaar staat. Vaak moet je zoeken naar woorden die samen hetzelfde betekenen als een ander woord. Check ook hier of jouw antwoord precies aansluit op de vraag.

Onderwerpen van vragen

Tekstindeling: Functies van inleiding en slot, deelonderwerpen

Tekstverbanden (of functies van alinea's ten opzichte van andere)

Let op! De vraag naar tekstverbanden is niet altijd expliciet

Woordenschat

Tekstdoel

Feiten en meningen

Onderwerp en hoofdgedachte

Hoofdzaken en samenvatten

Advertentie: beeld & opmaak, leespubliek

Tekstindeling

Een tekst bestaat uit inleiding, kern en evt. een slot (als er geen nieuwe informatie in het laatste deel van de tekst staat).

Inleiding en slot hebben bepaalde functies in de tekst. Leer deze goed uit je hoofd en zorg dat je de betekenis hiervan kent.

De hele tekst heeft een onderwerp (formuleer in een aantal woorden, GEEN hele zin). In de kern worden twee of meer deelonderwerpen behandeld. Je kunt dan in een aantal woorden aangeven waar dat deel van de tekst (1 of meerdere alinea's uit de kern) over gaan.

Vragen over tekstverbanden

• Wat is het verband tussen alinea 4 en 5?

• Wat is de functie van alinea 5 ten opzichte van alinea 5?
•  Noem drie redenen uit alinea 3-5 waarom Mr. Jansen dit vindt.

Het is belangrijk om de signaalwoorden en tekstverbanden van de volgende dia (en/of uit het boekje) uit je hoofd te leren.

Tekstverbanden

Woordenschat

Er kan worden gevraagd naar woordenschat. Dit gebeurt dan meestal doordat je gevraagd wordt om een woord of woordgroep te citeren die (ongeveer) hetzelfde betekent als een ander woord.

Doel van de tekst

Wat wil de schrijver bereiken bij de lezers met zijn tekst?
Voorbeeld van tekstdoelen:

• Informeren
• Activeren
• Overtuigen
• Amuseren
  
• Instructie geven

Let op! Vaak staan de doelen net iets anders omschreven (meer inhoudelijk) dan hierboven

Feiten en meningen

Het is belangrijk dat je feiten van meningen kunt onderscheiden. Er wordt je soms gevraagd of er in (een deel van) de tekst voornamelijk feiten of meningen staan. Het kan ook zijn dat je de mening van een bepaald persoon moet opschrijven.

Ook vragen bij de advertentietekst kunnen gaan over feiten en meningen.

Hoofdgedachte van de tekst

Om de hoofdgedachte te vinden in een tekst kun je de volgende vraag stellen:

• Wat is het belangrijkste wat in de tekst over het onderwerp wordt gezegd?

Soms staat de hoofdgedachte bijna letterlijk in de inleiding of in het slot. Baseer je antwoord wel op de hele tekst:

Vaak is dit een meerkeuzevraag. Let op! Vergelijk de antwoorden goed, sommige gaan over een deel van de tekst, sommige vertellen meer dan de tekst vertelt (beide zijn niet de hoofdgedachte).

Samenvattingsvragen

Sommige vragen op het CSE zullen over samenvatten gaan. Deze vragen toetsen of je: 

• hoofdzaken in een tekst kunt herkennen; 
• hoofdzaken van bijzaken kunt onderscheiden;
• tekstgedeelten in de juiste volgorde kunt zetten. 

Voorbeeld samenvattingsvraag

Advertentie

• Commerciële of ideële reclame; 
• Beeld in advertenties;
• Doelgroep; 
• Tekstdoel advertentie.

Advertentie          

Illustraties kunnen verschillende functies hebben. 

- Helpen bij het begrijpen van de tekst

- Bedoeld om aandacht te trekken

- Noodzakelijke toevoeging

- Ter 'versiering'

Lettertypes

- belangrijk bij de opmaak van de tekst.

- Belangrijk voor de nadruk

 Lees sowieso de volledige tekst

 Advertentie

Commerciële of ideële reclame

Beeld in advertentie

Mogelijke functies van beeld in een advertentie zijn; 

• Aandacht trekken; 
• Informatie toevoegen; 
• De naam van de advertentie toelichten;
• De tekst verduidelijken. 
• De tekst illusteren

Tekstdoel advertentie

Het tekstdoel van een advertentie kan zijn: 

• De lezer aansporen om iets te kopen of te doen; 
• De lezer amuseren; 
• De lezer informeren; 
• De lezer overtuigen; 
• De lezer een mening laten overnemen. 

Vaak heeft een advertentie meerdere doelen. Je kunt dan wel een hoofddoel noemen. De andere doelen staan dan in dienst van het hoofddoel. Het meest voorkomende tekstdoel is: aansporen/activeren/tot handelen aansporen. 

Schrijfopdracht

- Artikel

- Zakelijke mail

- Zakelijke brief

13 punten:

•  Inhoud: 6 pnt

Alle punten die gevraagd worden, moeten in je schrijfopdracht zitten. Elk onderdeel dat niet of niet goed in je tekst staat, kost je een punt. Let op! Twee meningen, drie argumenten, vier voorbeelden, ze worden apart geteld en moeten echt van elkaar verschillen. Vink het 'boodschappenlijstje' af.

• Taalgebruik: 5 pnt

Met taalgebruik wordt bedoeld: formulering, spelling en interpunctie.

•  Presentatie: 2 pnt

Je tekst moet overzichtelijk en volgens de afgesproken regels (=conventies) geschreven zijn.

Zakelijke brief 

Zakelijke e-mail

Artikel

Titel Artikel

• Inleiding
• Kern
• Slot

Naam

Klas

Overige tips schrijfopdrachten

• De tekst moet uit minimaal 100 woorden bestaan. Anders krijg je geen punten voor  conventies. 
• Haal zoveel mogelijk informatie uit de situatieschets. 
• Schrijf zoveel mogelijk woorden over uit de situatieschets. Hiermee beperk je het risico op taalfouten.  
• Schrijf alleen in de opdracht wat er echt moet staan. Ga er niet zelf informatie bij verzinnen. 
• Houd je aan de opdracht
• Elke zin begint met een hoofdletter en eindigt met een punt.
• Maak de zinnen niet te lang

Stappenplan

Zorg dat je eerst tekst 4 gelezen en gemaakt hebt.

Lees de situatieschets en de opdracht

Bedenk wat de specifieke eisen zijn aan de tekstsoort van jouw opdracht

Markeer de onderdelen in de situatieschets die je nodig hebt

Verdeel de onderdelen uit je tekst in inleiding, kern (2 of 3 alinea's) en slot

--> zet er echt strepen tussen!

Zet afvinkstreepjes naast je 'boodschappenlijstje'

Schrijf je tekst en vink tijdens het schrijven af.

Lees na: zijn argumenten/ voorbeelden echt verschillend? Spelling? Alinea's

Geen typ-ex, streep netjes door, zet strepen/ pijlen etc.