les 2: voltooid- /onvoltooid deelwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1-3

Werkwoordspelling

Lezen

Deze les

Voltooid deelwoorden

Onvoltooide deelwoorden

Werkwoordspelling

Persoonsvorm?

• De persoonsvorm is altijd een werkwoord en hangt samen met het onderwerp.
  

• Er zijn drie manieren om de persoonsvorm te vinden.
  

Tijdproef

Zet de zin in een andere tijd (maak van een zin in de tegenwoordige tijd de verleden tijd en andersom). Het werkwoord dat verandert is de persoonsvorm.

Joost wil graag een ijsje.                       Tegenwoordige tijd.

Joost wilde graag een ijsje.                 Verleden tijd.

Wil - Wilde = Wil is dus de persoonsvorm.

Getalproef

De getalproef: verander het getal (enkelvoud/meervoud) van het onderwerp. Het werkwoord dat verandert is de persoonsvorm.

- Ik kijk vanavond naar de beste film die ooit gemaakt is.

- Wij kijken vanavond naar de beste film die ooit gemaakt is.

--> Kijk is dus de persoonsvorm

[rennen] je vader daar nou net weg voor een bruine beer? (PVTT)

Jij [houden] Maria al weken aan het lijntje. (PVTT)

Wij verhui....... (vt) vroeger met regelmaat.

De docent (starten) de les en (controleren) het huiswerk.

'winnen' is een...

1. sterk werkwoord
2. zwak werkwoord

PVVT

We [verven] gisteren de muur geel.

PVVT

Jan [beroven] vorig jaar een bank in het dorp.

Onvoltooid deelwoord (od)

• Een onvoltooid deelwoord geeft aan HOE iemand bezig is.                 Huilend liep de leerling de klas uit.
• Een onvoltooid deelwoord maakt GEEN deel uit van het werkwoordelijk gezegde.                                                                                                                                    Ik wil juichend over de finishlijn gaan. 

• Je spelt het onvoltooid deelwoord als 'infinitief + d' (soms + 'de')
  

Voltooid deelwoord (vd)

• Heeft altijd een hulpwerkwoordvan 'hebben', 'zijn' of 'worden' bij zich.      Ik heb iets gevonden.                                                                                                           Jij wordt geridderd.                                                                                                  Mevrouw De Vries is door meneer Van Vliet gepest.
• VD van sterke ww: vergeet de 'n' op het eind niet. Gelopen
  
• VD van zwakke ww: pak 't ex-kofschip er eventueel bij. Gewerkt
  

Marie viel stikkend van het lachen van haar stoel. 'stikkend'=

1. voltooid deelwoord
2. onvoltooid deelwoord

Onvoltooid deelwoord (OD)
Jan rende [schreeuwen] naar zijn moeder toe.

od
Al [roeren] in de pan nam mijn moeder de telefoon aan.

vd
Die jongen uit 5F is vanaf een rots het water in [duiken].

Welk onderdeel heb je goed onder de knie en welk onderdeel vind je nog lastig?

Het gebeur... regelmatig dat men fouten maakt in werkwoordspelling.

1. gebeurd
2. gebeurt
3. gebeurdt
4. gebeurdde

Bedenk nu zelf een zin met een voltooid deelwoord

Bedenk nu zelf een zin met een onvoltooid deelwoord.

Snap jij het verschil tussen het voltooid deelwoord en het onvoltooid deelwoord?

Huiswerk

Lekker eten, leuke film kijken en goed slapen!