1mh3 meervouden 16 juni 2023

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Programma

5 minuten starten

10 minuten meervouden - herhaling

10 minuten meervouden oefenen

10 minuten samen nakijken

5 minuten afsluiten

Lesdoel

Aan het einde van deze les 

... heb je geoefend met drie vormen van het meervoud

... heb je geoefend met trappen van vergelijking

Vertel de leerlingen wat ze aan het eind van de les zullen hebben geleerd.

Weet je het nog? Welke vormen van het meervoud zijn er in het Nederlands?

Wat leer je ?

• Regels voor het schrijven van het meervoud van zelfstandige naamwoorden.
• Bijvoeglijke naamwoorden met de juiste vorm en de trappen van vergelijking.
• Je krijgt dit op de SO Taalverzorging op 26 september

Meervoudsvormen

1.  -en, -n 
2.  -s, -'s
3. bijzonder meervoud

Wat is het meervoud van 'vogel'?

1. vogels
2. vogelens
3. vogenes
4. vogelen

Wat is het meervoud van 'aardappel'?

1. aardappelen
2. aardappels

Wat is het meervoud van 'datum'?

1. data
2. datums

Bijzondere meervoudsvormen

1. beide vormen -en én -s goed : aardappelen/aardappels

2. woorden op -ie : melodieën, oliën (maar actie - acties)

3. woorden op -ee : ideeën

4. klinkerverandering : stad - steden

5. meervoud eindigt op -eren : ei - eieren

6. onregelmatige vorm : vlo - vlooien

Leenwoorden 

Naast de bovengenoemde zes meervoudsvormen hebben we ook nog leenwoorden, namelijk uit het Italiaans en uit het Latijn.

 Deze hebben vaak twee meervoudsvormen, de oorspronkelijke en  de vernederlandste vorm :  saldo   : saldi / saldo's

                                                                 datum : data / datums

                                                                 basis   : bases / basissen

Nieuw onderwerp

Spelling van bijvoegelijk naamwoord

Laten we beginnen!

Oefenen

Wat: oefenen met meervouden

Hoe: maak oefening 6 en 7 op blz. 52

Hulp: lees de theorie van hoofdstuk 12
Eerst proberen, na 5 minuten loopt de docent door de klas

Tijd: 10 minuten

Klaar: maak oefening 8 op blz. 52

Bijvoeglijk naamwoord

Als het bijvoeglijk naamwoord  achter het zelfstandig naamwoord staat, gebruik je de onverbogen vorm, dus zonder 

-e : mijn nieuwe jasje is rood. Maar : het rode jasje !

Stoffelijk bijvoeglijke naamwoorden schrijf je mét -en of juist niet als ze uit het Engels komen: een zilveren bruiloft, een nylon jasje.

Oefenen maar (extra)

1. Maak opdracht 2,3 en 4 op blz. 55 van je boek
2. Je doe dit alleen
3. Als je iets niet weet kijk je in je aantekeningen of sla je de vraag even over
4. 
   

Voltooid deelwoord als

 bijvoeglijk naamwoord

Het voltooid deelwoord, gebruikt als bijvoeglijk naamwoord, schrijf je zo kort mogelijk. Dat moet natuurlijk wel kunnen, want wanneer het nodig is voor een goede uitspraak verdubbel je de klinker wél, zoals : de beschutte tuin. Maar het is : de verbrede weg, terwijl het voltooid deelwoord verbreed is. Het vergrote scherm (niet vergrootte: dat is de verleden tijd van vergroten).

Trappen van vergelijking 1V

Trappen van vergelijking

Trappen van vergelijking

De vergrotende trap krijgt r of er en de overtreffende trap krijgt st of ste. De spelling kan veranderen, zoals bij 

creatief - creatiever en chic - chiquer. Als de stellende trap op

-r eindigt, komt er der  bij : raar - raarder. Sommige woorden krijgen in de overtreffende trap het woordje meest erbij. Leer het overzicht op bladzijde 56 van je boek. 

Onregelmatig !

veel - meer - meest

weinig - minder - minst

goed - beter - best

graag - liever - liefst

Huiswerk

Maak opgave 2 t/m 4 en opgave 7 + 8 op blz. 56 en 57 van je boek

ALS     en      DAN

Bekijk het volgende filmpje over ALS en DAN heel goed en zorg dat je deze woorden op de juiste manier kunt gebruiken. 

DAN gebruik je bij de vergrotende trap. 

Maak ook de quizvragen hierna.

0

Dus de regel is...

Na de stellende trap gebruik je het woordje als (wanneer het gelijk aan elkaar is). Vaak gebruik je ook de woorden even of (net) zo, bijvoorbeeld: 

– Mijn moeder kan net zo snel fietsen als ik. 

Na de vergrotende trap gebruik je het woordje dan (wanneer er verschil is), bijvoorbeeld:

– Mijn vader kan sneller fietsen dan ik.

0

Shirley beweert dat Apeldoorn niet half zo groot is ..... Amsterdam.

1. als
2. dan

Wendy is minstens even druk .... haar broertje.

1. als
2. dan

Schrijf de trappen van vergelijking op van: gek

Er zijn drie trappen van vergelijking: de stellende trap, de vergrotende trap en de overtreffende trap.

1. Juist
2. Onjuist

Samenstellingen (1)

Aaneengeschreven samenstellingen kunnen bestaan uit combinaties van zelfstandige naamwoorden, werkwoorden, bijvoeglijke naamwoorden en bijwoorden.

Ook samenstellingen van Engelse leenwoorden worden aaneengeschreven.

Samenstellingen (2)

In sommige samenstellingen komt er een -s als tussenklank tussen de aaneengeschreven woorden. Die hoor je niet altijd.

Je kunt ook andere tussenklanken hebben, namelijk

-en, -e en -er.

Ontdek de fout !

In de volgende voorbeelden staan foutjes. Weet jij welke ?

Kijk ook naar de dia met de voorbeelden van samengestelde woorden en de filmpjes, waarin alles nog een keer wordt uitgelegd.

Hier zijn er twee!

0

https:

CambiumNed

De vorige dia geeft je de mogelijkheid om extra oefeningen te doen. Er staan ook meerdere filmpjes op, maar ik raad je aan voorlopig alleen de filmpjes te bekijken die over deze weektaak gaan. 

SUCCES !

Ik wens jullie succes met deze weektaak. Doe je best en maak álle opdrachten, ook als je het moeilijk vindt. Gewoon proberen, want fouten maken mag. Na de vakamtie kijken we met elkaar in de klas het huiswerk na.

                                                               PRETTIGE VAKANTIE