Diabetes

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1,2

Diabetes mellitus

Wat weet je al over diabetes?

Inhoud les

- Voorkennis testen

- Anatomie van het lichaam 

- Wat is diabetes

- Type 1

- Type 2

- Behandeling

- Hyper versus hypo

- Samenvattend filmpje

Lesdoelen

Aan het eind van de les ben je in staat om:

- Diabetes Type 1 en type 2 te herkennen,

- Symptomen te benoemen

- In te spelen op signalen van cliënten bij een hyper of hypo.

Anatomie van het lichaam

        Welke organen spelen een 

                   rol bij diabetes?

Anatomie van het lichaam

Alvleesklier

- ligt links achter/onder de maag

Hoofdfuncties

1. maakt insuline aan

- geeft insuline af aan het bloed

- eilandjes van Langerhans (maken insuline)

2. helpt bij de spijsvertering

Anatomie van het lichaam

Insuline

Hormoon dat een rol speelt bij de glucosewaarde. Een tekort of geen aanmaak hiervan, leidt tot diabetes. Wordt aangemaakt in de alvleesklier.

Glucagon

Wordt aangemaakt in de alvleesklier. Verhoogt de bloedsuikerspiegel als deze daalt.

Anatomie van het lichaam

Lever

- Ligt rechts boven in de buikholte

- Maakt giftige stoffen in het lichaam onschadelijk

- Kan glucose opslaan --> wordt vrijgegeven bij inspanning

- Opslag van vet

De glucosespiegel

https://www.youtube.com/watch?v=uH0AIzg8TPM 

Begrippen

Insuline --> hormoon dat de glucosewaarde bepaalt. 

Worden gemaakt in de Eilandjes van Langerhans.

Glucose --> brandstof, uit koolhydraten of voeding

Glucagon --> hormoon dat wordt gemaakt in de alvleesklier, verhoogt glucose in het bloed.

Belangrijke processen

Glycogeen = opgeslagen glucose in de lever en skeletspieren

Glycogenese = glucose wordt in de lever en skeletspieren opgeslagen in de vorm van glycogeen

Glycolyse = het proces waarbij de opgeslagen glucose voorraad in de vorm van glycogeen door glucagon weer naar het bloed gehaald wordt

Glycogenolyse = het proces waarbij weer losse glucose gemaakt wordt uit de voorraad glycogeen in de lever en skeletspieren

Gluconeogenese = er wordt uit vet nieuwe glucose aangemaakt in de lever

Wat is de officiële benaming voor suikerziekte?

1. Diabetes Type 1
2. Diabetes Type 2
3. Diabetes Insipidus
4. Diabetes Mellitus

Welk orgaan functioneert niet goed meer bij diabetes?

1. Lever
2. Galblaas
3. Alvleesklier
4. Twaalfvingerige darm

De ziekte Diabetes Mellitus

Diabetes Mellitus

In de volksmond "suikerziekte"

Een ziekte waarbij het lichaam de bloedsuiker niet meer in evenwicht kan houden. Dat komt doordat het lichaam te weinig van het hormoon insuline heeft, geen insuline meer aanmaakt of niet meer goed reageert op insuline. 

Insuline regelt de bloedsuikerspiegel. 

Hoe ontstaat diabetes?

Ruim 800.000 mensen hebben diabetes!

9 op de 10 heeft Diabetes Mellitus type 2.

Oorzaken

Ongezonde leefstijl

Verminderde lichaamsbeweging

Overgewicht

Erfelijkheid/ aanleg

Diabetes Mellitus Type 1

- 1 op de 10 mensen heeft type 1

- Lichaam (alvleesklier) maakt helemaal zelf geen insuline meer aan.

- Afweersysteem vernielt cellen die insuline aanmaken

Diabetes Mellitus Type 2

- Ouderdomsdiabetes

- 9 op de 10 mensen

- Lichaam (alvleesklier) maakt gedeeltelijk geen insuline meer aan.

- Teveel suiker in het bloed.

- Meestal is alleen medicatie voldoende, soms insuline spuiten noodzakelijk.

Behandeling

- Genezing nog (niet) mogelijk!

- Gezond eten

- Behandeling met medicijnen

- Behandeling met insuline

Behandeling

Waar wordt glucose opgeslagen wanneer je dit tijdelijk niet nodig hebt?

1. alvleesklier
2. lever
3. alvleesklier en lever

Welk type diabetes is insulineafhankelijk?

1. Type 1
2. Type 2

Bij welke van onderstaande antwoorden spreken we van ouderdomsdiabetes?

1. Diabetes type 1
2. Diabetes type 2

Wanneer maakt de alvleesklier helemaal geen insuline meer aan

1. diabetes type 1
2. diabetes type 2
3. bij beiden
4. bij geen van deze antwoorden

Benoem een aantal symptomen waaraan je diabetes kunt herkennen.

Hyper versus hypo

Meten is weten!

Hyper = te hoog

Hypo = te laag

Hyper

Bloedsuiker vanaf 10

- veel urineren

- veel dorst hebben en houden

- vermoeid zijn

- plotselinge humeurigheid, snel boos worden

- misselijk zijn of overgeven

- alles voelt vervelend

Hypo

Bloedsuiker onder de 4:

- zweten

- trillen

- duizelig zijn

- plotseling wisselend humeur (opeens boos worden bijvoorbeeld) ongeconcentreerd zijn

- hoofdpijn

- moe zijn

- hongerig zijn