hst 6 paragraaf 4 "Olie, gas en steenkool"

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

Hst 6.4 "Olie, gas en steenkool"

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe fossiele brandstoffen zijn gevormd. 
• Je kunt de gevolgen voor het milieu beschrijven die kunnen optreden als gevolg van de uitstoot van schadelijke gassen.
• Je kunt een aantal fossiele brandstoffen beschrijven. 

Vandaag

herhaling voorgaande paragrafen

filmpje over 6.4

extra uitleg 6.4

Sommige metalen kunnen zeer heftig met water reageren. Welke twee metalen zijn dat?

1. ijzer en koper
2. natrium en kalium
3. lood en tin
4. cadmium en kwik

Wat is corrosie van metalen? Corrosie is:

1. roesten
2. het aantasten van metaal door een zuur
3. de aantasting van metalen door stoffen uit de lucht
4. een laagje zink over een metaal aanbrengen

Er zijn onedele metalen en edelmetalen. Wat geeft men aan als men spreekt van een edelmetaal?

1. Hoe edeler des te duurder het proces is om het te winnen
2. Hoe edeler des te beter het metaal reageert met andere stoffen
3. Hoe edeler des te slechter het metaal reageert met andere stoffen
4. Hoe edeler des te zwaarder het metaal is

Welke stof bevat bauxiet

1. Ijzer
2. Koper
3. Aluminium
4. Zwavel

Wat is het voordeel van legeringen ten opzichte van zuivere metalen?

1. legeringen zijn harder
2. legeringen zijn zachter
3. zuivere metalen zijn goedkoper

een gouden sieraad bevat 60% goud.
Hoeveel karaat is dit?

1. 9,6 karaat
2. 12 karaat
3. 14,4 karaat
4. 20 karaat

hoeveel gram goud zit er in een sieraad van 25 g 14 karaats goud?

1. 12,5 g
2. 14,0 g
3. 14,6 g
4. 17,8 g

hst 6.4

Fossiele brandstoffen

Aardolie, aardgas en steenkool zijn fossiele brandstoffen. (duh, dat wist je al...)

Steenkool

Aardgas, aardolie en steenkool zijn voorbeelden van...

1. ...fossiele brandstoffen
2. ...natuurlijke producten
3. ...herbruikbare grondstoffen
4. ...metalen

Uit welk element bestaat steenkool voornamelijk?

1. H (waterstof)
2. O (zuurstof)
3. S (zwavel)
4. C (koolstof)

Aardgas

Wat is het reactieschema bij een verbranding van aardgas?

1. aardgas (s)+ zuurstof (g) --> water (l) + koolstofdioxide (g)
2. aardgas (g) --> water (g) + koolstofdioxide (g)
3. aardgas (g)+ zuurstof (g) --> water (l) + koolstofdioxide (l)
4. aardgas (g)+ zuurstof (g) --> water (g) + koolstofdioxide (g)

Aardgas bestaat voornamelijk uit...

1. ...butaan
2. ...pentaan
3. ...methaan
4. ....ethaan

Aardolie

Aardolie is ontstaan doordat planten heel lang geleden onder de aarde zijn gaan rotten.
Is aardolie een organische stof?

1. ja
2. nee

Waarom is aardolie geen hernieuwbare grondstof?

Samenstelling van een fossiele brandstof

De samenstelling van een fossiele brandstof is qua elementen vaak gelijk:

Aardgas -> bijvoorbeeld Methaan CH₄

Steenkool -> C (Koolstof)

Aardolie -> bijvoorbeeld Benzine (octaan) C₈H₁₈

_{Je ziet nu dat er eigenlijk altijd wel een C of een H in zit.} 

Koolwaterstoffen

Aardgas en aardolie hebben altijd een C of een H er in zitten, daarom noemen we deze stoffen “koolwaterstoffen”. 

C= koolstof

H= waterstof

Koolwaterstoffen

Verbranding van een koolwaterstof

Als je een koolwaterstof verbrand krijg je altijd water en koolstofdioxide (bij volledige verbranding dan). 

Volledige verbranding Methaan

Maak een kloppende reactievergelijking van de volledige verbranding van propaan ->

C​3​​H​8​​

Aardolie

Behalve brandstoffen kunnen we ook andere stoffen en materialen maken van aardolie.  

Op etiketten wordt het vooral minerale olie genoemd. En dit zit in zeep, cosmetica, inkt etc. 

Druk hiernaast op het plaatje om de tekst te lezen. 

fossiele brandstoffen zijn eindig...

En dan?

aan de slag

lezen en maken 6.4