Hoofdletters 5.1 Grammatica en Spelling

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Hoofdletters en interpunctie  >> HOOFDLETTERS

Doel 

In deze les leer je alles over het gebruik van hoofdletters. 

Er zijn 6 regels die je nu gaat oefenen!

Wanneer schrijf je een hoofdletter?

Officiële namen van feestdagen en andere bijzondere dagen schrijven we met een hoofdletter (Kerstmis, Valentijnsdag, Werelddierendag), maar niet-officiële en informele namen krijgen een kleine letter (kerst, valentijn, dierendag).

Waarom krijgen Kerstmis en Moederdag een hoofdletter en kerstfeest en paaszondag niet? De regel voor feestdagen is als volgt: de naam van de feestdag zelf schrijven we met een hoofdletter, maar verkortingen van en samenstellingen met deze feestdag niet. Daarom is het wel Kerstmis en Pasen, maar niet Kerst, Kerstfeest of Paaszondag, wel kerst, kerstfeest en paaszondag. Overigens is de spelling kerstmis correct als het om een mis tijdens het kerstfeest gaat. Moederdag is eveneens een feestdag, want er wordt geen onderscheid gemaakt tussen christelijke, islamitische, joodse en officiële feestdagen e.d.

Theorie

Regel 1. Aan het begin van een zin.

- De man loopt naar zijn werk.

- 's Morgens ben ik altijd erg fit.

Uitzondering: cijfer of symbool

47 werknemers hebben deze week vrij.

€15 betaalde hij voor het boek.

In welke zin worden alle hoofdletters goed toegepast?

1. 's Avonds ga ik naar Johan
2. 'S avonds ga ik naar Johan
3. 's avonds ga ik naar Johan
4. 's avonds ga ik naar johan.

Theorie

Regel 2. Namen

- Een persoon of dier: Ahmed, onze hond Bob

- Een land of plaats: Frankrijk, Den Haag

- Een rivier, gebergte, zee: de Maas, de Alpen, de Noordzee

- Een bedrijf of instelling: de Jumbo, H&M

- Een boek, film of lied: De vliegeraar, Oorlogswinter

- Een feestdag: Koningsdag, Suikerfeest

Theorie: namen van personen

In brieven:

mevrouw/meneer = GEEN hoofdletters

Staat er een voornaam? dan de tussenstukjes geen hoofdletter: Bente van der Tol

Bente van der Tol

Maar let op: mevrouw Van der Tol 

Waar staan de hoofdletters goed?

1. mevrouw A. van Beek
2. mevrouw A. van beek
3. mevrouw Van Beek
4. mevrouw van Beek

Regel 3: organisaties, merken, producten

Organisaties, merken en producten krijgen een hoofdletter.

• Verenigde Naties (organisatie)
• Apple (merk)

• iPhone, Powerpoint (product)

Wanneer gebruik je een hoofdletter?

Afkortingen

Afkortingen van instellingen, bedrijven en politieke partijen schrijf je met hoofdletters en zonder puntjes.

Waar staat HEMA voor?

Als een afkorting veel gebruikt wordt, m.a.w. 

ingeburgerd is, schrijf je ze met een kleine letter: 

btw, cao, mbo en havo.

Regel 4: aardrijkskundige namen, volken, talen, windstreken

Bij aardrijkskundige namen van landen, steden, rivieren enzovoort gebruik je een hoofdletter.

• Duitsland/ Eindhoven / Pyreneeën / de Maas
• Amerikaanse president

Ook bij volken, talen of dialecten gebruik je een hoofdletter.

• Fransman
• Amsterdams accent

In welke zin worden alle hoofdletters goed toegepast?

1. In het zuiden van Nederland verstaan ze geen Twents.
2. In het Zuiden van Nederland verstaan ze geen Twents.
3. In het zuiden van nederland verstaan ze geen Twents.
4. In het zuiden van Nederland verstaan ze geen twents.

Anna en ik hebben uren in de (....) gewandeld.

1. de alpen
2. de Alpen
3. De alpen
4. De Alpen

Regel 5: historische gebeurtenissen en kalendergebruiken

Historische gebeurtenissen en feestdagen schrijf je met een hoofdletter.

• Tweede Wereldoorlog 
• Vaderdag
• Kerstmis

Woorden die zijn afgeleid van feestdagen krijgen geen hoofdletter: kerstdagen, moederdagcadeau.

moederdag

1. hoofdletter
2. kleine letter

Regel 5: historische gebeurtenissen en kalendergebruiken

Dagen, maanden en historische periodes --> 

Hoofdletter of kleine letter?

november

maandag

renaissance 

Hoofdletter of kleine letter
Welke is juist?

1. ijstijd
2. IJstijd
3. Ijstijd

Regel 6: religieuze en culturele begrippen

Namen van religies en aanhangers van religies krijgen geen hoofdletter.

christendom, islam

 

Uitzondering --> Heilige begrippen

God

Koran

Wat is goed geschreven?

1. Er zit een koffievlek in mijn Koran.
2. Er zit een koffievlek in mijn koran.

Oefenen

De kermis staat van Woensdag tot Zaterdag op het Stationsplein.

1. hoofdletters staan allemaal goed
2. 1 hoofdletter staat goed
3. 2 hoofdletters staan goed
4. 3 hoofdletters staan goed

Dominee, Imam of Paus schrijf je met een hoofdletter.

1. Goed
2. Fout

(....) gingen we naar de bioscoop.

1. 'S middags
2. 'S Middags
3. 's middags
4. 's Middags

Bij de (.....) kun je nu leuke (....) kopen.

1. Aldi, Kerstkaarten
2. aldi, kerstkaarten
3. Aldi, kerstkaarten
4. aldi, Kerstkaarten

7 (...) hebben de les gemist.

1. cursisten
2. Cursisten

Wat is goed geschreven?

1. Noord-Brabant
2. noord-brabant
3. Noord-brabant
4. noord-Brabant

Wat is goed geschreven?

1. Westelijke zeestroom
2. westelijke zeestroom

Wil je van die ... voor me halen?

1. Oreokoekjes
2. oreokoekjes

Hoofdletter of kleine letter
Welke is juist?

1. meneer de Jong
2. meneer De Jong

Hoofdletter of kleine letter
Welke is juist?

1. 's Middags begin ik om twee uur
2. 'S middags begin ik om twee uur

In welke zin worden alle hoofdletters goed toegepast?

1. Morgen krijg ik les van meneer van veen.
2. morgen krijg ik les van Meneer van Veen.
3. Morgen krijg ik les van meneer Van Veen.
4. Morgen krijg ik les van meneer van Veen.