2.1 + inleiding

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 2 

Op weg naar democratie

Tijd van burgers en stoommachines (1800-1900)

Tijd van de wereldoorlogen (1900-1950)

Aan het einde van de les...

• Kun je uitleggen waarom Willem II de grondwet liet aanpassen.
• Kun je uitleggen wat het verschil is tussen liberalen en conservatieven. 

Democratie

Democratie

Parlement

Kabinet

Senaat

Regering

Eerste en tweede kamer

Eerste kamer

Koning en ministers

De meerderheid besluit

Ministers en staatssecretarissen

Inleiding

• Tijd van Burgers en Stoommachines  (1800-1900)
• Tijd van Wereldoorlogen (1900-1950)

Pacificatie van 1917: WO I

Politici gaan samenwerken om rust te bewaren.

 -Schoolstrijd

-Algemeen kiesrecht

1917: wijziging grondwet.

De grondwet

• 1798: de Staatsregeling: idee van gelijkheid.
•  Grondwet is algemeen en moeilijk te wijzigen. 

Staatsinrichting

• Tegenwoordig: Staten-Generaal (parlement) meer macht dan de koning. Vroeger anders.
•  1848: invoering parlementair stelsel
• 1917: Algemeen kiesrecht
• 1919: Algemeen vrouwenkiesrecht. 

2.1 De grondwet van 1848

Tijd van Burgers en Stoommachines

Grondwet

Willems

• Willem I & Willem II veel macht. 

• Conservatieven vinden dit prima: Politieke besluitvorming is zaak van de koning + geassisteerd door elite. Weinig invloed van het volk

1848

• Aardappeloogst mislukt en revoluties breken uit in West-Europa! 
• Willem II laat Johan Rudolf Thorbecke de grondwet aanpassen in 1848. 

Thorbecke

• Leider van de liberalen: voorstanders van het inperken van de macht van de koning .
• Liberalen streven naar zoveel mogelijk individuele vrijheid en zo weinig mogelijk overheidsbemoeienis. 

Wat is het verschil tussen de conservatieven en liberalen?

Mijn politieke ideeën zijn ...

Mijn naam is

Mijn naam is

Mijn politieke ideeën zijn ...

Liberaal

Tradities zijn belangrijk

Censuskiesrecht

Liever geen veranderingen

Willem II

Thorbecke

Conservatief

Koning minder macht

Huiswerk

Maken inleiding hoofdstuk 2

Opdracht 3, 4 en 5 (blz. 28 en 29)

Maken paragraaf 2.1

Opdracht 2 (blz. 30)

Grondwet 1848

De grote veranderingen;

• Rechtstreekse verkiezingen voor Tweede Kamer, Provincie en Gemeente; indirecte verkiezingen Eerste Kamer
• Ministeriële verantwoordelijkheid. 
• Recht van interpellatie, enquête en amendement
• Koning onschendbaar, maar minder macht
• Grondrechten (vrijheid van...)
• Jaarlijkse begroting (Prinsjesdag)

Censuskiesrecht

Na 1848 mochten alleen de rijke mannen stemmen (ong. 11% van de bevolking) = censuskiesrecht

Districtenstelsel = NL is verdeeld in 100 districten, in elk district wint er 1 persoon die gaat naar de 2e kamer.

Samen bespreken:

Vraag 7, 8 en 9 van blz. 31 en 32 (WB)