Hoofdstuk 5.1 & 5.3 Burgers en stoommachines, herhalingsles

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

5. Burgers en stoommachines

Tijd van burgers en stoommachines, 1800-1900

Herhaling

Wat hebben we geleerd:

5.1 Industrie en samenleving

5.3 De sociale kwestie

5.1 Industrie en samenleving

In welk land begon de industriële revolutie?

1. Nederland
2. Duitsland
3. Groot-Brittannië
4. Verenigde Staten

Hoe noemen we de periode vanaf 1800?

1. Middeleeuwen
2. Vroegmoderne tijd
3. Oudheid
4. Moderne tijd

De industriële revolutie in Engeland

Vanaf ongeveer 1750 begint de industriële revolutie. 

Waarom begon de Industriële revolutie in Engeland? 

Industriële Revolutie: overgang van een _______________ samenleving naar een ________________ samenleving.

Wat was een verbetering voor 1870?

1. Staal in plaats van ijzer
2. Stoommachine (de verbeterde versie door James Watt)
3. Houten spin- en weefmachines aangedreven door water en later stoom
4. Aardolie als energiebron

Wat veranderden in het dagelijks leven van de mensen?

1. Nieuwe producten zoals lucifers en blikvoedsel
2. Licht, ook als het donker was
3. Steeds minder mensen werken in de landbouw
4. Vervoer per tram, trein of boot

Transport

Vanaf 1830 versnelt de industrialisatie door:

Wat veranderde vanaf 1870 in de industrie?

1. Aardolie als energiebron
2. Staal in plaats van ijzer
3. Ontdekkingen werden gedaan door individuen.
4. Uitvinding gloeilamp

Leg uit wat schaalvergroting betekend.

De industriële samenleving

- Nauwelijks nog arbeiders in de landbouw;

- Bijna iedereen werkt in de industrie- en dienstensector;

- Groei van de dienstensector door uitbreiding van handel en transport;

- Meer dan de helft van de bevolking woont in steden;

- Groei van de bevolking en dus groei van de steden

bourgeoisie

sector

industrie

industrialisatie

industriële revolutie

(hoge burgerij) groep van rijke burgers

deel van de economie, zoals de landbouwsector, industriesector en dienstensector

productie in fabrieken

uitbreiding van de industrie

ingrijpende verandering in de productiemethoden, waarbij handarbeid wordt vervangen door machines

5.3 De sociale kwestie

Noem minimaal 3 slechte werk of leefomstandigheden

Sociale kwestie?

Sociale wetten

Sinds de middeleeuwen gaven kerken hulp aan arme mensen, zoals onderdak, geld en brood. Door de discussie over de sociale kwestie ontstond het idee dat ook de overheid wat moest doen voor burgers die minder goed voor zichzelf konden zorgen. 

Waar kunnen sociale wetten voor zorgen?

Wie bedacht de kinderwet van 1874?

1. Thorbecke
2. Willem II
3. Samuel van Houten
4. Willem I

Wie helpt de arbeiders? 

Werknemers richtten vakbonden op waarmee ze betere arbeidsomstandigheden afdwongen.

Vakbonden:

- Organiseerden stakingen

- Gingen in gesprek met fabrieksbazen

Ook socialisten kwamen op voor de arbeidersklasse en wilden meer gelijkheid tussen arm en rijk.

Wat is het kernwoord van het socialisme?

1. Vrijheid
2. Gelijkheid
3. Alles bij het oude houden
4. Geloof

SDAP

Ideologie

sociale wet

socialist

vakbond

recht van initiatief

geheel van ideeën over de samenleving

wet voor steun aan mensen die minder goed voor zichzelf kunnen zorgen

iemand die in de politiek streeft naar meer gelijkheid

organisatie en werknemers

leden van de Tweede Kamer mogen een wetsvoorstel indienen