8.1 Absurd

• Kunst
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

8.1 Absurd

Op deze omslagfoto zie je foto's van de surrealistische diners die Salvador Dalí organiseerde. Dalí was een bekende surrealist.

Op de omslagfoto zie je foto's van de surrealistische diner-feestjes die Dalí gaf. 

Laatst aangepast: 14-01-2024

Rond 1900 ontstaat Jazz. Jazz is ontstaan uit een mix van verschillende muzikale culturen. Waar is deze muziek ontstaan?

1. Chicago
2. New Orleans
3. New York
4. Parijs

Waarvan is Sigmund Freud bekend?

1. Droomduiding
2. Pscychoanalyse
3. IQ-testen
4. Zijn vele drugs 'experimenten'

Waarom past Die Erwartung (1909) van Schönberg bij de theorieën van Sigmund Freud?

Dankzij wie wordt de Charleston heel bekend in Europa?

1. Duke Ellington
2. Josephine Baker
3. Sigmund Freud
4. Salvador Dalí

Interbellum

• De periode tussen de twee wereldoorlogen wordt het interbellum genoemd
  
• Na 1918 is Europa in verwarring. Hoe nu verder?

Fascisme: Het fascisme (Italiaans: fascismo) is een extreme vorm van autoritair nationalisme en is antidemocratisch, anticommunistisch, antiliberaal, antiparlementair en anti-intellectueel.

Dadaïsme

• 1916-1926
• Internationaal
• Groep gelijkgestemde kunstenaars
• Grote afkeer tegen oorlog
• Poëzie, beeldende kunst en theater

(voor meer info, kijk het volgende filmpje)

Ze wilden een wereld creëren die compleet anders was dan de wereld   om hun heen.

Dadaïsme

kenmerken:

• tegen bestaande opvattingen
  
• toeval, absurditeit en humor
  
• gebruik van bestaande teksten en voorwerpen
  
• Ready-made
  

Ze wilden een wereld creëren die compleet anders was dan de wereld   om hun heen.

Dada en de Eerste wereldoorlog:

Na WO1 ontstaat de strijd tussen linkse (socialisme) en rechtse (nationalisme) bewegingen, in sommige landen leidt dit tot dictaturen (Mussolini, Hitler, etc.).

Veel kunstenaars vluchtten naar Amerika, New York of naar Zürich, Zwitserland (neutraal). --> In deze steden ontstaat Dada.

In Zürich duikt de naam Dada voor het eerst op.

Jonge kunstenaars keren zich ‘vol afschuw af van de slachthuizen van de wereld om ons tot de kunst te wenden’ (Jean Arp).

Dada: Kan alles kunst zijn?

Anti-kunst, anti-elite, anti-oorlog

Eigenlijk anti-alles! 

Niet alleen de maatschappij maar ook de kunst heeft bijgedragen aan de waanzin, volgens de Dadaïsten. 

Daarom moest de kunst helemaal anders!

Surrealisme en Freud

André Breton leert de psychoanalyse van Freud kennen tijdens en na de WOI. Hij werkt dan als verpleger in psychiatrische inrichtingen waar frontsoldaten worden behandeld. De analyse van dromen boeit hem. Hierin heerst een andere werkelijkheid. 

Dromen worden hiermee één van de belangrijkste invloeden op surrealistische kunst. 

Surrealistisch manifest

1924

Andre Breton: 

"Wetten van logica en gezond verstand --> NEE BEDANKT!"

- Zoek in plaats daarvan naar manier om werkelijke drijfveren van ons denken en handelen te laten zien.

Cadavre exquis

Le cadavre exquis boira le vin nouveau

Vertaling: Het smakelijke lijk zal de nieuwe wijn drinken.

Rare zin toch?

Hoe werkt dat dan?

Knip +- 100 zinnen uit kranten of tijdschriften. 

Arrangeer ze willekeurig!

Of laat ze zelfs vanuit de lucht vallen op papier. 

Plak het op en lees het voor. Voilà! 

Experiment met spelvormen

Breton experimenteerde met spelvormen zoals Cadavre exquis.

Marcel Duchamp (1887-1968)  doet dit ook! 

Hij stelt zelfs ter discussie wat de definitie van kunst is door zijn 'Readymades'.

Wat is een 'readymade'?

Een object dat de kunstenaar niet zelf gemaakt heeft, maar wel tot kunst benoemd of gebruikt als kunstwerk.

Fountain (1917) - Marcel Duchamp of Elsa Freitag von Loringhoven

Een object dat de kunstenaar niet zelf gemaakt heeft, maar wel tot kunst benoemd of gebruikt als kunstwerk.

Verweven kunstdisciplines

Kenmerkend aan de avant-garde van deze tijd is dat kunstdisciplines steeds meer met elkaar verweven raken. Dit heet multi-disciplinair! Als een toneelstuk, tezamen met de muziek en het decor bij elkaar horen, heet het een gesammt-kunstwerk.

Dalí schilderde niet alleen surrealistisch, zijn hele levensstijl was hierop gebaseerd. Hij organiseerde vaak surrealistische dinerfeestjes, dit zie je op de afbeelding.

Wat is Cadavre Exquis?

1. Een dood paard
2. Een schilderij van Pablo Picasso
3. Een spelvorm van de surrealisten
4. Een dichttechniek van de dadaïsten

De volgende slide is ter uitbreiding van je informatie over Salvador Dali, een surrealistische kunstenaar.

(Let op, niet verplicht!)

Theater van de wreedheid

In de volgende slide zie je een korte uitleg over theater van de wreedheid (p. 176 handboek De Bespiegeling).