SPQR les 29 werkwoordstijden

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

SPQR t/m les 29: ww-tijden

Tegenwoordige tijd

Onvoltooid verleden tijd

Voltooid tegenwoordige tijd

Voltooid verleden tijd

Toekomende tijd

Futurum

Plusquamperfectum

Praesens

Imperfectum

Perfectum

Sleep de persoonsvormen naar de juiste tijd

prs

impf

pf

pqpf

fut

fex

 sciit

poterat

rapio

coegerant

delemus

fuerunt

memini

perveniebat

audies

necabimus

expugnaverint

aedificaverant =

1. hij heeft gebouwd
2. zij hebben gebouwd
3. zij hadden gebouwd
4. geen van deze antwoorden

abierit =

1. Hij ging weg
2. Hij zal weggaan
3. Hij zou zijn weggegaan
4. Hij zal zijn weggegaan

spectabatis =

1. wij kijken naar
2. wij keken naar
3. jullie kijken naar
4. jullie keken naar

occultavisti =

1. jij verbergt
2. jij verborg
3. jij hebt verborgen
4. jij had verborgen

expugnabo =

1. ik vernietig
2. ik vernietigde
3. ik zal vernietigen
4. ik zou vernietigen

spectaverunt =

1. zij zien
2. zij zagen
3. zij hadden gezien
4. geen van deze antwoorden

Wat betekent 'spectaverunt' nog meer behalve 'zij zagen'?

gaudetis =

1. jij bent blij
2. jij was blij
3. jij bent blij geweest
4. geen van deze antwoorden

Wat betekent 'gaudetis' dan wel?

discam =

1. Ik leer
2. Ik leerde
3. Ik zal leren
4. Ik heb geleerd

Wat is de praesensstam van putare?

Wat is de praesensstam van legere?

Wat is de perfectumstam van apparēre?

Wat is de perfectumstam van dicere?

Sleep naar het juiste vak

Futurum:

praessensstam + a/e + uitgang -m/-s/-t/-mus/-tis/-nt

Futurum:

praesensstam + b + -o/-is/-it/-imus/-itis/-unt

a-stam

e-stam

mk-stam

i-stam

PRS

FUT

habes (habēre)

reget (regere)

parent (parēre)

sumam (sumere)

SPQR les 30: passivum

Het passivum

Misschien heb je het al bij Nederlands gehad, maar worden er andere termen gebruikt:

• actief (activum) = handelende vorm
• passief (passivum) = lijdende vorm

Het passivum

In het Nederlands is er ook een passivum. Dit wordt gevormd (!) door de combinatie van de hulpwerkwoorden zijn of worden + voltooid deelwoord.

Actief

o tt:  ik zie

o vt: ik zag

o tkt: ik zal zien 

v tt: ik heb gezien

v vt: ik had gezien

v tkt: ik zal gezien hebben

Passief

o tt:  ik word gezien

o vt: ik werd gezien

o tkt: ik zal gezien worden 

v tt: ik ben gezien

v vt: ik was gezien

v tkt: ik zal gezien zijn

Het passivum

In het Latijn is het passivum herkenbaar aan aparte uitgangen.

Actief:

-o

-s

-t

-mus

-tis

-nt

Passief:

-or

-ris

-tur

-mur

-mini

-ntur

Het passivum

Vergelijk:

audio   

audis

audit

audimus

auditis

audiunt

audior  

audiris

auditur

audimur

audimini

audiuntur

ik word gehoord

jij wordt gehoord

zij wordt gehoord

wij worden gehoord

jullie worden gehoord

zij worden gehoord

ik hoor

jij hoort

zij hoort

wij horen

jullie horen

zij horen

Sleep de passieve uitgangen naar de juiste persoon

1e ev

2e ev

3e ev

1e mv

2e mv

3e mv

inf

-or

-ris

-tur

-mur

-mini

-ntur

-ri/-i

Maak de Nederlandse zin passief:
Lucius roept mij.

Maak de Nederlandse zin passief:
Brutus maakt Felix bang.

Maak de Nederlandse zin passief:
De brand verwoest de villa's

Vertaal :
Ego a Lucio vocor.

Ego a Lucio vocor
Welke functie heeft 'ego' in deze zin?

1. Onderwerp
2. Lijdend voorwerp
3. Handelende persoon
4. Oorzaak

Vertaal:
Marcus a puellis terretur.

Marcus a puellis terretur.
Welke functie heeft 'puellis' in deze zin?

1. Onderwerp
2. Lijdend voorwerp
3. Handelende persoon
4. Oorzaak

Vertaal:
Roma incendio deletur

Roma incendio deletur
Welke functie heeft 'Roma' in deze zin?

1. Onderwerp
2. Lijdend voorwerp
3. Handelende persoon
4. Oorzaak

Roma incendio deletur
Welke functie heeft 'incendio' in deze zin?

1. Onderwerp
2. Lijdend voorwerp
3. Handelende persoon
4. Oorzaak

Wat komt dus niet voor in een passieve zin?

1. Onderwerp
2. Lijdend voorwerp
3. Handelende persoon
4. Oorzaak

Snapcheck!

Heb je het passivum begrepen? Vertaal de zinnen om jezelf te testen. Je krijgt na het invoeren van je antwoord steeds de juiste vertaling te zien: kijk dus zelf of je vertaling goed was!

Vertaal:
Pueri a matre vocantur.

Vertaal:
Vos a magistra (=lerares) laudabimini.

Vertaal:
Urbs a militibus defendebatur

Evaluatie

Snap je het passivum helemaal? En hoe staat het met je kennis van de uitgangen? Check jezelf met deze evaluatievragen en geef evt. aan waarmee je nog hulp kunt gebruiken.

Ik ken de uitgangen van het passivum

1. ja
2. bijna
3. nee

Ik snap het verschil tussen handelende persoon en oorzaak in een passieve zin

1. ja
2. bijna
3. nee

Het lukte me de zinnetjes van de snapcheck te vertalen

1. ja
2. deels
3. nee

Hier zou ik nog graag hulp bij willen hebben wat betreft het passivum/Latijn:

Oefenen voor PW!

Ga verder met het priegelen en vertalen van T30