§4Verkleinwoorden+§7 PV tegenwoordige tijd

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Wat moeten jullie straks kennen en kunnen?

Oftewel, wat is het doel van deze les?

Na deze les weet je hoe je verkleinwoorden en woorden die eindigen op een klinker spelt

Van een zelfstandig naamwoord kun je een verkleinwoord maken door er je, pje, tje of etje achter te zetten: 

rand – randje; 

scherm – schermpje; 

varken – varkentje; 

ring – ringetje. 

Soms moet je een medeklinker verdubbelen: gum – gummetje.

www.mrchadd.nl

Let goed op:

Bij woorden die eindigen op ng, komt soms etje (kring – kringetje); soms wordt de g een k: paling – palinkje.
 

Bij woorden die eindigen op de klinkers a, é, o en u wordt de klinker verdubbeld: pizza – pizzaatje; coupé – coupeetje; foto – fotootje; accu – accuutje.

Bij woorden op i verandert de i in ie: kiwi – kiwietje

Bij woorden op medeklinker + y komt een apostrof: party – party’tje; maar als er een klinker voor de y staat, komt er geen apostrof: smiley – smileytje.

Bij afkortingen komt een apostrof: pc – pc’tje. 

Korte klanken worden in het verkleinwoord soms lang: gat – gaatje

apps.noordhoff.nl

Even checken. Wie vertelt mij nog even wat we zojuist hebben gehoord?

Geen vingers, ik geef de beurt aan ..............................................

H1E- 2022-2023

Aan de slag

Gebruik voor het maken van de opdrachten goed de theorie van blz. 248

Maken:

§4 SPELLING/ Verkleinwoorden

opdr.  1 t/m 3

blz. 251

Wat moeten jullie straks kennen en kunnen?

Oftewel, wat is het doel van deze les?

Na deze les weet je hoe je de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd spelt en kun je de pv tt correct spellen als je/ jij achter de persoonsvorm staat

Wat is een werkwoord?

Een werkwoord is een woord dat aangeeft wat je doet. Met andere woorden: een werkwoord geeft een activiteit aan, zoals lopen, fietsen, rennen, springen en maken

Wat is een persoonsvorm?

De persoonsvorm is het werkwoord waaraan je kunt zien in welke tijd de zin staat. Ook zie je hieraan of een zin in het enkelvoud of in het meervoud staat. De persoonsvorm is verbonden met het onderwerp van de zin. Als je een zin wilt ontleden, moet je eerst weten wat de persoonsvorm is. Dan bepaal je het onderwerp, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp en de bepalingen.

Hoe vind ik de pv?

Een werkwoord heeft verschillende vormen. Een daarvan is de persoonsvorm tegenwoordige tijd (pvtt). Bij de spelling van de persoonsvorm tegenwoordige tijd ga je uit van de ik-vorm.

Zo vind je de ik-vorm

Je vindt de ik-vorm door van het hele werkwoord de laatste twee letters (en) weg te laten. 

Bijvoorbeeld: fietsen → fiets; gooien → gooi.

Soms moet je een letter toevoegen of weglaten:

– laden → laad; boffen → bof.

Bovendien verandert er soms een v in een f of een z in een s:

– beloven → beloof; reizen → reis.

Zo schrijf je de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd

Staat er ik voor of achter de persoonsvorm? Schrijf de ik-vorm:

– ik laad, laad ik; ik bof, bof ik. 

Staat er jij achter de persoonsvorm of je waarvan je jij kunt maken? Schrijf de ik-vorm:

– laad jij/je; bof jij/je. 

Maar: Laadt je (jouw) vader de aanhangwagen?

In alle andere gevallen in het enkelvoud schrijf je: ik-vorm + t

– jij laadt, hij laadt, zij laadt, laadt de bezorger?; jij boft, hij boft, zij boft, boft je zus?

In het meervoud schrijf je het hele werkwoord:

– wij laden, jullie laden, zij laden; wij boffen, jullie boffen, zij boffen.

Zie ook Handig!: Schema werkwoordspelling blz.290.

apps.noordhoff.nl

0

Even checken. Wie vertelt mij nog even wat we zojuist hebben gehoord?

Geen vingers, ik geef de beurt aan ..............................................

H1E- 2022-2023

Aan de slag

Gebruik voor het maken van de opdrachten goed de theorie van blz. 252

Maken:

blz. 252-253

§7 SPELLING/ persoonsvorm tegenwoordige tijd

opdr.  1 t/m 6

Alleen als je klasgenoot die naast je zit ook klaar is dan maak je samen opdracht 7

blz. 253

apps.noordhoff.nl

Het alfabet kent verschillende klinkers, namelijk a, e, i, o en u. De rest van de letters zijn medeklinkers. 

Een handig ezelsbruggetje om te onthouden welke letters klinkers zijn is ‘Oei, au’. Oei zeg je als je iets onhandigs doet, bijvoorbeeld zwaaien met een bijl. Au zeg je als de bijl je raakt en het zeer doet.