H3 kader lessen samengevat

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Examen

Hoofdstuk 3

Paragraaf 1, 2, 4, 5 (tekst met groene streep NIET) en 6

Woensdag 22 december

5e les uur vragenuur, 7e uur SE

Digitaal dus Ipad/leen-Ipad mee!

Paragraaf 1

Politiek

Het maken van keuzes en het nemen van besluiten waardoor een land, provincie of gemeente bestuurd kan worden.

Politiek

Wie krijgt wat, wanneer en hoe?

Algemeen belang

Zaken die voor heel veel mensen belangrijk zijn

Betekend niet dat iedereen te vrede is!

Democratie

Demo = Volk

Cratie = heersen

Letterlijk: Het volk heerst

Het volk heeft invloed op de politieke besluiten

Directe democratie

Jij stemt direct over een wet of regel.

Jij hebt direct invloed

Voorbeeld: referendum

Indirecte democratie

Jij stemt op een persoon, die neemt de beslissingen

Jij hebt invloed op de mensen die de beslissingen maken

Voorbeeld: Tweede Kamer

Paragraaf 2

Links

Gelijkheid

Actieve overheid

Verschil arm/rijk verkleinen

Kwetsbare mensen

Milieu belangrijk

Rechts

Vrijheid

Passieve overheid

Inkomen eigen verantwoordelijkheid --> verschil arm/rijk is logisch

Veiligheid

SP
L. Marijnissen

Meest linkse partij

Komt op voor mensen met lage lonen

Vind zorg erg belangrijk

- Goedkoper

- meer geld voor personeel

GroenLinks

J. Klaver

Milieu

Gelijkheid (minder ongelijkheid)

Partij vd Dieren

E. Ouwehand

One issue partij --> dieren

Ouwehand wint prijzen voor haar debattechnieken

Denk

F. Azarkan

Rechten van minderheden

Komen op voor mensen met niet westerse achtergrond

PvdA

A. Kuiken

Partij van de Arbeid

Overheid moet zorgen voor genoeg banen

D66

J. Paternotte

Meer macht bij burgers

Onderwijspartij

Zelfbeschikking

Christen Unie

G.J. Segers

Christelijk

Help uw naasten/naastenliefde

Hulp bieden aan slachtoffers

Tegen euthanasie en abortus

CDA

W. Hoekstra

Grootste christelijke partij

Boerenpartij

SGP

K. vd Staaij

christelijk

Zowel de bijbel als wetboek

Oudste partij van NL

VVD
M. Rutte

Ondernemers partij

Vrijheid is belangrijk

Belastingen laag

PVV

G. Wilders

Islam

Opkomen voor mensen met lage lonen

Vrijheid van meningsuiting

Enige partij zonder leden

FvD

T. Baudet

Kleine overheid

Uit de Europese Unie

Partij kartel

Corona

LET OP!

Volgende partijen staan niet in het boek

Volt

L. Dassen

Europese partij

Oplossingen voor migratie, veiligheid en klimaat

Mensen moeten kunnen meebeslissen

Bij1

S. Simons

Gelijkwaardigheid

Tegen discriminatie en racisme

Diversiteit

JA21

J. Eerdmans

Streng immigratiebeleid

Vrijheid en verbondenheid

BBB

C. vd Plas

BoerBurgerBeweging

Belangen van boeren

Paragraaf 3

HOEF JE NIET TE LEREN!

Paragraaf 4

De regering

Koning + ministers

(koning onschendbaar + geen mening)

Maken plannen

Het kabinet

Ministers + staatssecretarissen

Voeren de plannen uit

Dagelijks bestuur

Wat is het verschil tussen de regering en het kabinet?

Regering: Koning + ministers

Kabinet: ministers + staatssecretarissen

Regering maakt plannen, kabinet voert uit

Kabinet

Ministers + staatssecretarissen (hulpje van de minister)

1x per 4 jaar stemmen

17 maart 2021 verkiezingen

Tweede kamer

150 zetels

Meerderheid is 76 zetels

Koning

! HEEFT GEEN MACHT !

NL is een democratie en wordt bestuurd door volksvertegenwoordigers!

Taken van de koning

Handtekening onder wetten

Overleg voeren met minister-president

Land vertegenwoordigen

Beëdigen 

Paragraaf 5

Eerste Kamer

75 volksvertegenwoordigers

Indirect gekozen

Kunnen niks veranderen

Laatste check

Tweede Kamer

150 volksvertegenwoordigers

Direct gekozen

Kunnen een wet veranderen

Parlement

Taken: (mede) wetgeving + controleren kabinet

Hoe komt een wet tot stand?

Stap 1: Er is een maatschappelijk probleem:

We eten te weinig frikandellen speciaal!

I <3 delletje

Hoe komt een wet tot stand?

Stap 2: Minister of Tweede Kamerlid maakt een wetsvoorstel:

Iedere werkgever is verplicht om op vrijdag een frikandel speciaal aan zijn werknemers te geven.

Stap 3: Minister gaat in debat met Tweede Kamer. Minister legt uit waarom dit belangrijk is.

Hoe komt een wet tot stand?

Stap 4: Tweede Kamerleden dienen tijdens debat amendementen (wijziging van het idee):

Iedere baas is verplicht om op vrijdag en frikandel speciaal aan zijn werknemers te geven. Ook scholen delen op vrijdag frikandellen uit.

Hoe komt een wet tot stand?

Stap 5: Tweede Kamer stemt over de wet --> 76 stemmen voor

Stap 6: Eerste Kamer stemt over de wet --> 38 stemmen voor

                                                                   OF

Stap 6: Eerste kamer stemt over de wet --> 38 stemmen tegen (ga terug naar stap 2: minister past wetsvoorstel aan)

Hoe komt een wet tot stand?

Stap 7: Koning zet zijn handtekening.

Stap 8: De wet wordt bekend gemaakt.

Bekijk bron 8 goed voor het schoolexamen!

Paragraaf 6

Trias Politica

Om te voorkomen dat een groep te veel macht krijgt, is de macht gescheiden in drie onderdelen:

1. Het parlement beslist over wetsvoorstellen.
2. De ministers (regering) voeren de wetten uit.
3. De rechters beoordelen of overheid en burgers zich aan de wet houden.
   

Regering maakt plannen

Maar heeft uiteindelijk weinig te zeggen

Uiteindelijk heeft Tweede kamer meeste macht!

Parlementaire democratie

Het parlement (de mensen op wie wij stemmen) moet elk wetsvoorstel goedkeuren.

Het parlement heeft daardoor meer macht dan de ministers.

Daarom noemen we onze democratie een parlementaire democratie.

Rechtsstaat

De combinatie van een parlementaire democratie, grondwet en trias politica maakt Nederland een rechtsstaat.

Dit betekend:

Een land waarin de rechten en plichten van burgers én van de overheid in de grondwet zijn vastgelegd en ook worden nageleefd.