Paragraaf 2.1 Water tegenhouden en ruimte geven

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Paragraaf 2.1 Water tegenhouden en ruimte geven

Leerdoelen

• Welke maatregelen heeft de Deltacommissie genomen en waarom?
  
• Welke maatregelen zijn genomen in het kader van Ruimte voor de Rivier en waarom?
  
• Welke maatregelen zijn genomen in het kader van de Maaswerken en waarom?

Leerdoelen

• Wat weet jij van de Deltacommissie  en de maatregelen die zijn genomen en waarom?
  
• Wat weet jij van de  maatregelen die zijn genomen in het kader van Ruimte voor de Rivier en waarom?
  
• Wat weet jij van de maatregelen die zijn genomen in het kader van de Maaswerken en waarom?

Nederlands waterbeleid voor 1995 en na 1995

Voor 1995 gericht op veiligheid, water tegenhouden en zo snel mogelijk afvoeren.

Na 1995 gericht op veiligheid, d.m.v. waterberging (tijdelijk opslaan), in combinatie met natuurontwikkeling, recreatie, landbouw en verbindingen. (antwoord opgave 3b)

1953 Deltacommissie

Ondanks dijken toch in grote delen van Nederland overstromingsgevaar mede door toegenomen economische waarde en bevolkingsgroei

Deltawerken

Nederlands waterbeleid voor 1995 en na 1995

VCV

Dijkverzwaring

verbreden en verhogen

Nadelen te hoge dijken

- op slappe grond zoals klei en veen

- 'zakken' onder eigen gewicht

- minder sedimentatie in het binnendijksgebied

Kanalisatie

1. Het rechttrekken van de meanders om de bevaarbaarheid van de rivier te verbeteren.

2. kribben

Stuwen

• Stuwen kunnen het water (geleidelijk) afvoeren bij een hoge waterstand. 
• Bij lage waterstand kunnen de stuwen water stroomopwaarts 'vasthouden.'
• Garanderen een bepaald waterpeil voor de scheepvaart.

Retentiegebieden

Water bergen: retentiegebieden, tijdelijk opslaan (bergen)

Voorbeeld van een retentiegebied. Dit gebied loopt vol met water als de rivierwaterstanden te hoog dreigen te worden. 

rivieren vanaf blz 40

Bladzijde 42 ruimte voor rivier

rivieren vanaf

Bladzijde 62

Maatregelen buitendijks

Wat is het belangrijkste agrarisch bodemgebruik in de uiterwaarden en waarom?

Veeteelt/grasland

Natte ondergrond en vee kan in geval van hoogwater worden verplaatst.

Waarom protesteerden boeren tegen uiterwaardvergraving?

-De uiterwaarden komen lager te liggen.

-Lopen vaker onder (=verlies aan inkomsten)

01:10

Wie werken er samen bij het maken van het beleid ruimte voor de rivier?

03:00

Welke ingrepen in de rivier passen bij het beleid ruimte voor de rivier?

01:10

Welke overstromingen vormden de aanleiding tot beleid ruimte voor de rivier?

1. 1933 en 1995
2. 1993 en 1995
3. 1944 en 1953
4. 1953 en 1994

Binnendijkse maatregelen

Noodoverloopgebied

Een binnendijks omdijkt gebied waarin bij hoogwater tijdelijk water in kan lopen.

Noodoverloopgebied: Polder Noordwaard in de Biesbosch

Aan het Nationaal Park De Biesbosch grenst de polder Noordwaard. Dit landbouwgebied is in de afgelopen jaren deels ontpolderd (figuur 2.28). Delen van dijken zijn afgegraven waardoor het gebied enkele keren per jaar onder water staat, vooral in de wintermaanden.

Hoogwatergeul

Zeer ingrijpend is de aanleg van een nieuwe rivierloop buiten het winterbed, dus in het binnendijkse land. Zo’n hoogwatergeul ligt tussen twee speciaal voor dit doel gebouwde hoge dijken of hogere gronden in en maakt alleen bij hoogwater deel uit van de rivier

Noodoverloopgebied

Toegewezen gebied waar de rivier in noodsituaties kan overstromen. 
Er zit dan in de winterdijk een verlaging, waardoor het water hier kan wegstromen. 

HOOGWATERGEUL

Fase 2

Hoogwatergeul

Zomerbedverlaging

Hoogwatergeul

IJsseloog is een kunstmatig eiland midden in het Ketelmeer dat tot doel heeft verontreinigd slib uit heel NL te bergen. Daarnaast heeft het een recreatie- en natuurontwikkelingsfunctie. 

00:30

Door de combinatie van welke 3 factoren is Nederland kwetsbaar voor wateroverlast?

01:00

Noem twee voorbeelden van een waterkering.