Tekstverbanden t2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Tekstverbanden GH T2

Verbanden

Verbanden in teksten kunnen allerlei verbanden zijn: alineaverbanden, verbanden tussen zinnen 

of verbanden in één zin. 

Signaalwoorden

Er zijn verschillende tekstverbanden en verschillende signaalwoorden. Vaak herken je het tekstverband aan een bepaald signaalwoord. Daarom is het handig als je die signaalwoorden makkelijk en snel herkent. Deze vaardigheid helpt om beter te worden in leesvaardigheid ofwel begrijpend lezen.

Drie tekstverbanden

• Opsommend verband
• Tegenstellend verband
• Voorbeeld 

Opsommend verband

Het woord opsomming zegt het al: in een opsomming worden dingen opgesomd. Er wordt in een opsomming een soort lijstje genoemd van iets. Een opsomming is vaak te herkennen aan streepjes of bolletjes, aan de komma’s die tussen de woorden staan of aan de dubbele punt die vaak vooraf gaat aan de opsomming.

Signaalwoorden opsommend verband

en, tevens, verder, ten slotte, als laatste, vervolgens

ook (nog), bovendien, ten eerste, ten tweede

om te beginnen, in de eerste plaats

Kies het signaalwoord.

Mevrouw Vincken is dol op grammatica, spelling en woordenschat.

1. op
2. en

Kies het signaalwoord

Tevens heb ik een vraag over het onderwijs op afstand.

1. tevens
2. over

Kies het signaalwoord

Ik zou ook willen vragen hoe u dat precies aanpakt.

1. zou
2. ook
3. hoe
4. dat

Kies het juiste signaalwoord

Om te beginnen moet iedereen in het bezit zijn van een device.

1. Om te beginnen
2. van

Kies het juiste signaalwoord

Bovendien is het belangrijk dat alle kinderen hun mentor kunnen bereiken.

1. Bovendien
2. dat

Kies het juiste signaalwoord

Ten slotte wil ik u vragen goed voor elkaar te zorgen.

1. Ten slotte
2. te

Kies het juiste signaalwoord

Mira mist haar opa, haar oma en haar tante.

1. haar
2. en

Kies het juiste signaalwoord

Vervolgens wil ik u vragen goed op elkaar te letten.

1. vervolgens
2. op

Tegenstellend verband

Een tegenstelling is iets dat tegenover elkaar staat, dus bijvoorbeeld: dik-dun, licht-donker, zwart- wit, lang-kort, mooi-lelijk. Er zijn ook tegenstellingen in zinnen, tussen zinnen of bijvoorbeeld tussen alinea’s. 

Signaalwoorden tegenstellend verband

maar, echter, daar staat tegenover dat, toch, hoewel, daarentegen, niettemin, aan de ene kant...aan de andere kant

in tegenstelling tot/met

Kies het juiste signaalwoord

Mevrouw Pietersen is een goede docent, echter is ze erg streng.

1. is
2. echter

Kies het juiste signaalwoord

Opa is dun, maar vroeger was hij erg dik.

1. is
2. maar

Kies het juiste signaalwoord

Ze staat gemiddeld een acht, hoewel ze er niets voor doet.

1. hoewel
2. voor

Kies het juiste signaalwoord

Donja was op tijd vertrokken, toch kwam ze te laat.

1. was
2. toch

Kies het juiste signaalwoord.

In tegenstelling tot vorig jaar, werkt ze nu ongelofelijk hard.

1. In tegenstelling tot
2. nu

Kies het juiste signaalwoord

Mira houdt van dansen, maar nog meer van tekenen.

1. maar
2. meer

Kies het juiste signaalwoord

Hoewel het regent, besluit ze te gaan hardlopen.

1. hoewel
2. besluit

Kies het juiste signaalwoord

Josje houdt heel erg van chocolade, toch eet ze altijd maar kleine stukjes.

1. toch
2. maar

Voorbeeld - verband

Er worden vaak voorbeelden gegeven in teksten. Voorbeelden kunnen helpen om een tekst beter te begrijpen, ook voor voorbeelden zijn allerlei signaalwoorden die aangeven dat er een voorbeeld wordt gebruikt. Een voorbeeld kan in een zin staan of een voorbeeld kan een hele zin zijn. In een langere tekst kan er zelfs een hele alinea een voorbeeld zijn.

Signaalwoorden tekstverband 'voorbeeld'

voorbeeld, bijvoorbeeld, als voorbeeld, zo,

zoals, ter illustratie, onder andere (o.a.)

Kies het juiste signaalwoord

Ik wil graag dat je meehelpt in het huishouden, zo zou je de vaatwasser leeg kunnen ruimen.

1. dat
2. zo

Kies het juiste signaalwoord

Lieneke Dijkzeul schrijft goede boeken, zoals Dagen van Schaamte.

1. schrijft
2. zoals

Kies het juiste signaalwoord

Ter illustratie wil ik u het volgende laten zien.

1. ter illustratie
2. het

Kies het juiste signaalwoord

Zo start ik de les altijd met een gedicht.

1. zo
2. met

Kies het juiste signaalwoord

Mira is gek op allerlei onderdelen van de Nederlandse taal, bijvoorbeeld spelling.

1. op
2. bijvoorbeeld

Kies het juiste signaalwoord

Als voorbeeld zou ik graag het incident op 23 november willen noemen.

1. als voorbeeld
2. graag

Kies het juiste signaalwoord

Ik voel me niet lekker, zo heb ik last van hoofdpijn.

1. niet
2. zo

Kies het juiste signaalwoord

Hanneke is een beetje ziek, ze heeft onder andere last van benauwdheid en misselijkheid

1. is
2. onder andere

Drie tekstverbanden

• Opsommend verband
• Tegenstellend verband
• Voorbeeld 

Signaalwoorden opsommend verband

en, tevens, verder, ten slotte, als laatste, vervolgens

ook (nog), bovendien, ten eerste, ten tweede

om te beginnen, in de eerste plaats

Signaalwoorden tegenstellend verband

maar, echter, daar staat tegenover dat, toch, hoewel, daarentegen, niettemin, aan de ene kant...aan de andere kant

in tegenstelling tot/met

Signaalwoorden tekstverband 'voorbeeld'

voorbeeld, bijvoorbeeld, als voorbeeld, zo,

zoals, ter illustratie, onder andere (o.a.)

Opsommend of tegenstellend?

Geef in de volgende slides aan of er in de zin sprake is van een opsommend- of tegenstellend verband

Ik heb even geen inspiratie meer, toch ga ik door met het maken van deze opdrachten.

1. opsommend
2. tegenstellend

Hoewel ik geen honger heb, neem ik een hapje.

1. opsommend
2. tegenstellend

Ik vind het prima om brood te halen, maar de rest vind ik te zwaar

1. opsommend
2. tegenstellend

En als ik vraag om brood, paaseieren en chips te halen?

1. opsommend
2. tegenstellend

Cola, koekjes en gummybeertjes wil ik ook wel halen.

1. opsommend
2. tegenstellend

Opsommend, tegenstellend of voorbeeld?

Geef in de volgende slides aan of er in de zin sprake is van een opsommend- of tegenstellend verband óf van een voorbeeld.

Zou je bij bijvoorbeeld de Aldi de boodschappen willen doen?

1. opsommend
2. tegenstellend
3. voorbeeld

Neem je brood mee, bijvoorbeeld Waldkornbrood?

1. opsommend
2. tegenstellend
3. voorbeeld

Ik eet graag iedere dag taart, echter is dat niet gezond.

1. opsommend
2. tegenstellend
3. voorbeeld

Neem je ook broodjes mee?

1. opsommend
2. tegenstellend
3. voorbeeld

Aan de andere kant zou ik graag ergens anders werken.

1. opsommend
2. tegenstellend
3. voorbeeld