4.1 Een verdeeld Europa: De Koude Oorlog (1945-1989)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

4.1 - Een verdeeld Europa: begin de Koude Oorlog

Leervragen 4.1

1. Je kunt uitleggen wat de oorzaken waren van de Koude Oorlog en welke gevolgen die oorlog had voor Europa.

1. Je kunt beschrijven hoe Duitsland zich tussen 1945 en 1970 politiek en economisch ontwikkelde.
   

1. Je kunt uitleggen hoe de NAVO en het Warschaupact ontstonden.

Potsdam conferentie

Punten die besproken werden: 

• plan om Japan te verslaan
• toekomst Duitsland
• toekomst Europa
• afspraken samenwerking 

Einde WOII

Duitsland werd aan het einde van WOII van 2 kanten aangevallen.

• Oost --> Sovjet-Unie
• West --> VS, Groot-Brittannië en Canada

Na WO2 --> GB en Frankrijk verzwakt door geldgebrek en verlies kolonies.

• Sovjet-Unie en VS hadden nu de meeste macht

Wantrouwen

Sovjet-Unie en VS hadden totaal verschillende ideeën over bestuur en economie:

• VS --> democratie en kapitalisme     (= economie met vrije ondernemers en privébezit)
• Sovjet Unie --> communisme            (= gelijkheid, grondstoffen/gebied is bezit van de staat) o.l.v. 1 partij

Tegenstellingen VS en SU

Communisme

Kapitalisme

Gelijkheid

Vrijheid

VS

SU

Arbeiders

Winst

Planeconomie

Westblok

Oostblok

Satellietstaten

Twee Europa's

Tegenstellingen:

-Op politiek gebied (democratie vs. dictatuur)

-Op economisch gebied (kapitalisme vs. communisme

--> Er ontstonden twee invloedsferen: in Oost-Europa kreeg de SU veel macht, in West-Europa kreeg de VS veel macht

IJzeren gordijn

Grens tussen kapitalistische westen en communistische oosten. Verdeling West- en Oost-Europa.

Invloedssfeer 

Sovjet-Unie

Invloedssfeer

Verenigde 

Staten

Nederland

Oost-Duitsland

Polen

Frankrijk

Hongarije

Engeland

Tsjecho-slowakije

Oude bondgenoten, nieuwe vijanden

Na WOII was West-Europa erg verzwakt. Om te voorkomen dat West-Europa Communistisch werd:

• Containmentpolitiek: elk democratisch land dat bedreigd werd door communisme werd gesteund door VS (militair, economisch)
• Marshallplan: VS leende Europese landen geld om hun economieën te herstellen.

Ruzie om Berlijn

• Zones VS, GB, Fa samengevoegd tot 1 Westerse zone
  
• Blokvorming: Oost – West
  
• Sovjet Zone: communisme werd ingevoerd
  
• Ook andere landen in Oost Europa werden communistisch
  
• Westen: democratie en kapitalisme

Hieronder staan vier uitspraken. Ze passen elk bij een land en in de tijd vlak na de Tweede Wereldoorlog. Welk land hoort bij welke beschrijving sleep het juiste land naar de juiste omschrijving

1 Dit land is een overwinnaar van de Tweede Wereldoorlog, maar erg verzwakt.

2 Dit land bepaalt wat er in het oosten van Berlijn gebeurt.

3 Dit land is de leider van het Westblok.

4 Dit land heeft beperkt zelfbestuur.

a. Engeland

b de Sovjet Unie

c. de Verenigde Staten

d.Duitsland

• 
  

Verenigde Staten

Sovjet Unie

West-Duitsland

Oost-Duitsland

DDR

BDR

Communistisch

Kapitalistisch

Zet de gebeurtenissen in de juiste volgorde

Nederland krijgt financiele steun vanuit Amerika

Duitsland wordt in 2 delen gesplitst

De NAVO wordt opgericht

Er ontstaat ruzie tussen VS en SU, begin van de Koude Oorlog

Wapenwedloop

• Vanaf 1949 heeft Rusland ook een atoombom. --> Angst dat de Koude Oorlog een echte oorlog zou worden. --> Er ontstaat een wapenwedloop: wie kan de meeste en beste kernwapens maken? 
• Wederzijdse afschrikking.

Oost Europa

• Hongaarse Opstand 1956

Oost Europa

• Praagse Lente 1968 (Tsjechoslowakije)

Berlijnse Muur

• Gebouwd om vluchtelingen tegen te houden, 1961

Berlijnse Muur

• Families van elkaar gescheiden
• Een jong stel praat vanuit West-Berlijn met de moeder van de vrouw aan de andere kant van de Berlijnse Muur. De foto is uit april 1962, acht maanden na de bouw van de muur.

Berlijnse Muur

Bouw van de muur, de eerste dagen

Wirtschaftswunder

Duits voor ‘economisch wonder’. Het snelle economische herstel van West-Duitsland na de Tweede Wereldoorlog.