4.3 - A - De Koude Oorlog op zijn kookpunt

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

4.3 - A - De Koude Oorlog 

op zijn kookpunt

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen welke politieke en economische verschillen er waren tussen West- en Oost-Duitsland. 

Planning

• Wapenwedloop
• Splitsing van Duitsland
• Bundes Republik Deutschland
• Deutsche Demokratische Republik
• Waarom een Muur?
• Huiswerk
• Afsluiting 

Welke bewering over het Marshallplan is juist?

1. Het Marshallplan heeft het samengaan van Oost- en West-Duitsland mogelijk gemaakt.
2. Het Marshallplan was gericht op het economisch herstel van de door de oorlog getroffen landen in Europa.
3. Het Marshallplan zorgde ervoor dat de invloed van de Sovjetunie ingeperkt werd door de Verenigde Naties.
4. Het Marshallplan zorgde ervoor dat alle Oost- en West-Europese landen economische hulp kregen.

Wie begint de Korea Oorlog?

1. VN
2. Noord Korea
3. Zuid Korea
4. Navo

De afkorting VN staat voor

1. Verenigde Naties
2. Verenigde Nationaliteiten
3. Vooroorlogse Nationaliteiten
4. Vooroorlogse Naties

Beschrijf duidelijk wat het doel is van de Trumanleer.

Leg uit wat het verband tussen de Trumanleer en het Marshall plan is.

Wapenwedloop

• 1952 uitvinding van de waterstofbom door VS. (Rusland volgde een aantal jaren later).
  
  
• Ontwikkeling van lange afstandsraketten.
  (Machtsblokken probeerden elkaar te imponeren). 
  
  
• 1957 Russen ontwerpen de Spoetnik (ruimteraket)
  
  
• Eerste man in de ruimte voor de Russen.

Splitsing van Duitsland

• 1949 Oprichting van de BRD. 
  - Bundes Republik Deutschland.
  - Kapitalistisch.

• 1949 Oprichting van de DDR.
  - Deutsche Demokratische Republik
  - Communistisch. 

• Alleen Berlijn was vrij reizen toegestaan. 

Bundes Republik Deutschland

• In West-Duitsland groeide de kapitalistische economie (wirtschaftswunder) .
• Er was een democratie (geallieerden waren wel eindverantwoordelijk).
  - Geen eigen leger, geen ministerie van buitenlandse zaken. 
• Persvrijheid en vrijheid van meningsuiting. 
• Burgers mochten zich vrij verplaatsen. 
• Maar ook werkloosheid en armoede.
  
  
  

Deutsche Demokratische Republik

• Geen economische vooruitgang vanwege planeconomie (zevenjarenplan).
• Verbod op staking of protesten, geen vrijheid van meningsuiting of persvrijheid: dictatuur.
• Staatspolitie (Stasi) hield haar burgers in de gaten (via afluisterapparatuur, volgen op straat of via buren, vrienden en collega's. 
• Mensen die anders dachten werden opgepakt of in een psychiatrische instelling gestopt.
• Maar iedereen had een bestaanszekerheid: baan, hulp bij ziekte etc. 

Waarom een muur?

• Veel Oost-Berlijners zien het rijke westen en willen weg. Vooral mensen met een hogere opleiding vluchten naar het westen.
  

• De Oost-Duitse regering ziet dit als een grote bedreiging voor de toekomst van hun land: Berlijn moet dicht.
  

Gevolgen

• Bouw van De Berlijnse Muur, augustus 1961.
  
  

• Vluchtelingenstroom neemt sterk af. Wel: veel ontsnappingen, vaak met dodelijke afloop...

• Vergeet dit ook niet: ontsnappen betekende vaak dat je je familie nooit meer zag.
  

Conrad Schumann hield als Vopo (Oost-Duitse politie) op 15 augustus 1961 toezicht bij de kruising van de Ruppiner en de Bernauer Straße. Schumann had al een aantal malen op de prikkeldraadversperringen gestapt om te controleren of ze goed lagen en waagde in een onbewaakt ogenblik de sprong over het prikkeldraad, waarbij hij zijn machinepistool liet vallen en hij zette het op een rennen naar een West-Berlijns politiebusje dat net over de grens stond.

Fotograaf Peter Leibing nam van hem een foto op het moment hij over het prikkeldraad sprong. Deze foto van Schumann werd wereldberoemd. Schumann werkte na zijn vlucht in Beieren bij het automerkbedrijf Audi als machinezetter. Hij pleegde zelfmoord op 20 juni 1998. De reden hiervoor is dat hij bang bleef voor wraak van de Stasi. Zelfs na de val van de muur bleef hij bang voor wraak van ex-Stasileden.

Het einde van Stalin

• Stalin overlijdt in 1953 aan een hersenbloeding, maar rumour has it.... 
• De macht komt in handen te liggen bij Nikita Chroesjtsjov.
  - Chroesjtsjov veroordeelde de "Grote Zuivering", de persoonsverheerlijking en de wreedheid van Stalin.
  - De Goelag werd ontbonden en Stalin verdween uit het straatbeeld. 

Ontsnappen aan de muur 

• Je krijgt een kaart van de Berlijnse Muur.
  
  
  
• Bedenk een ontsnappingspoging om veilig en ongeschonden in West-Berlijn te komen.  
  
  

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen welke politieke en economische verschillen er waren tussen West- en Oost-Duitsland.