11-12

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Vandaag

- Huishoudelijke mededeling

- Bespreken huiswerkopgaven 3.5 Schimmels + 3.6 Bacteriën

- 4.1: Het Skelet

- Het Klokhuis: Het ontstaan van leven

Huishoudelijke mededeling

Verstoor je mijn les? Dan:

1) Waarschuwing

2) Apart zetten

3) Strafwerk: om 14:50 nakomen en tekst overschrijven

4) Vergroting over te schrijven stuk tekst

5) De gang op

6) Uitstuurtje

Vandaag

- Bespreken huiswerkopgaven 3.5 Schimmels + 3.6 Bacteriën

- 4.1: Het Skelet

Bespreken huiswerkopgaven

3.5 Schimmels (blz. 204-206)

3.6 Bacteriën 

Het Skelet

- Menselijk skelet bestaat uit 206 botten bij een volwassen persoon

- Botten worden ook wel beenderen genoemd (het beenderstelsel)

- Het lichaam  van een mens bestaat uit hoofd, romp en ledematen

Hoofd, romp en ledematen

- Botten in het hoofd vormen samen de schedel. De boven- en onderkaak horen ook bij de schedel

- De schedel wordt gedragen door de wervelkolom

- Botten in de ledematen lijken op elkaar

- Verschillende botten bla bla bla

Functies van het skelet

1) Geeft stevigheid aan je lichaam

2) Maakt beweging mogelijk

3) Bescherming van organen

4) Vorm geven aan je lichaam

- Vorm van de botten heeft te maken met de functie: aan veel botten zitten bijv uitsteeksels waar spieren aan vast zitten

Maken opgaven 6 + 7 (blz. 14)

Klaar? --> Maken rest van het huiswerk: 

Opgaven 1 t/m 4 (blz 10-12)

hetklokhuis.nl

3.5 Schimmels

- Je kunt kenmerken noemen van schimmels

- Je kunt uitleggen dat schimmels zowel nuttig als schadelijk kunnen zijn (en hiervan voorbeelden noemen)

Schimmels

- De cellen van schimmels hebben een celkern

   en celwand

- Maar GEEN bladgroenkorrels, dus ze kunnen

   geen fotosynthese uitvoeren

- Schimmels zijn eencellig of meercellig

Eencellige en meercellige schimmels

- Gisten zijn eencellige schimmels

- Meercellige schimmels bestaan meestal uit lange dunne draden: de schimmeldraden

Voortplanting van schimmels

- Gisten planten zich voort door celdeling

- Eerst ontstaat er een knop en van daaruit ontstaat de 

nieuwe gistcel

- Meercellige schimmels planten zich voort door middel van 

sporen: cellen waaruit een nieuwe schimmel kan ontstaan

- Deze sporen ontstaan vaak aan het uiteinde van de 

schimmeldraden

Paddenstoelen

- Schimmelsoorten waarbij de sporen in een speciaal orgaan ontstaan

- Sommige paddenstoelen zijn eetbaar, andere (erg) giftig

Zijn schimmels nuttig of juist niet?

Voor- en nadelen van schimmels

- Schimmels voeden zich met dode resten van organismen

- Het opruimen van deze resten is hun belangrijkste functie in de natuur

- Ons voedsel bestaat uit dode resten, dus schimmels kunnen hier goed op leven

- Op die manier kunnen schimmels voedsel bederven

- Van sommige schimmels kunnen mensen, planten of dieren ziek worden: een schimmelinfectie

Zijn schimmels nuttig of juist niet?

Biotechnologie

- Biotechnologie: technieken waarbij mensen organismen gebruiken om producten te maken

- Hiervoor gebruiken mensen bijvoorbeeld schimmels en bacteriën

- Schimmels worden ook gebruikt om geneesmiddelen te maken: bijv. het antibioticum peniciline

- Antibiotica zijn geneesmiddelen die bacteriën doden

Maken opgaven 1 t/m 5, 8 

(blz. 204-206)

Extra interessant? Maak opgave 9 (blz. 206)

Leuk feitje

- Zonder microscoop zie je ze niet, maar ze zijn overal: bacteriën

- In je mond alleen leven al ongeveer 25x zo veel bacteriën als er mensen op de aarde zijn

Bacteriën

- Bacteriën zijn prokaryoten: eencellige organismen zonder celkern

- Ze zijn
verschrikkelijk klein

Voortplanting

- Bacteriën planten zich voort door celdeling

- Er ontstaan dan 2 kleinere cellen die groeien, totdat ze even groot zijn als eerst

- Bacteriën kunnen zich heel snel 

voortplanten: soms kunnen ze zich 

elke twintig minuten delen

3.6 Bacteriën 

- Je kunt kenmerken noemen van bacteriën

- Je kunt uitleggen dat bacteriën zowel nuttig als schadelijk kunnen zijn (en hiervan voorbeelden noemen)

1 delende bacterie

Na 20 min: 2 bacteriën

Na 40 min: 4 bacteriën

Na 80 min: 8 bacteriën

...

Na 400 min (20 delingen) al meer dan 1 miljoen bacteriën!

Na 660 min (=11 uur) al meer bacteriën dan mensen op de wereld, dus bacteriën kunnen zich snel vermenigvuldigen

Zijn bacteriën nuttig of juist niet?

Voor- en nadelen van bacteriën

- Goede bacteriën in de darmen verteren je voedsel en op de huid beschermen ze tegen ziekteverwekkers

- Bacteriën voeden zich met dode resten van organisme: belangrijkse functie in de natuur

- Ons voedsel bestaat uit dode resten, dus bacteriën kunnen hier goed op leven

- Op die manier kunnen bacteriën voedsel bederven

- Bacteriën kunnen gedood worden door antibiotica

Zijn bacteriën nuttig of juist niet?