Moussorgsky- Schilderijententoonstelling

• MCV 3e graad
• Deeltijds kunstonderwijs

Koperblazers

Neem je blaadjes van de les 'Koperblazers en Moussorsgky' 

en vul in

Welke instrumenten spelen in een fanfare (vorig fragment)

Welke instrumenten spelen in een harmonieorkest?

In een symfonieorkest vinden we in deze groep (koperblazers dus) voornamelijk 

trompet

hoorn

trombone 

tuba

Lees je blad pagina 1 en 2 volledig en vul in waar nodig

1. Ze zijn vervaardigd uit een metaallegering, voornamelijk koper

2. Ze hebben een trechtervormig uiteinde.

Dit noemen we een klankbeker .

3. Ze hebben een rond mondstuk. Het mondstuk zelf brengt geen trilling teweeg zoals bij de houten blaasinstrumenten.  

4. De klank ontstaat doordat de lippen trillen  tegen het mondstuk.

Nu luisteren we naar elk instrument in aparte luistervoorbeelden

Trompet: 

2 fragmenten

De trompet hoeft niet altijd luid te klinken. Dikwijls maakt men gebruik van een demper. 

muze.hwc.nu

muze.hwc.nu

Een van de oudste instrumenten is de hoorn. 

De moderne hoorn heeft drie ventielen en een opgerolde buislengte van ongeveer 5,5 meter. We luisteren naar de ventielhoorn.

De speler houdt de rechterhand in de klankbeker. Hij kan zo de klankkleur regelen

(2 fragmenten)

muze.hwc.nu

muze.hwc.nu

Trombone

Beschrijf de klankkleur van dit instrument:  krachtig en zwaar.

Vergelijk het met de trompet en de hoorn: trompet klinkt hoger en feller, de hoorn zachter en warmer .

muze.hwc.nu

Tuba

De Tuba is de grootste koperblazer en meteen de laagst klinkende. 

Hij is in het begin van de 19e eeuw ontstaan om bij de koperblazers een basinstrument te hebben.

Hij heeft een zeer wijde klankbeker en een buislengte van ongeveer 6 meter.

Beschrijf de klankkleur: zeer laag= zwaar 

muze.hwc.nu

muze.hwc.nu

De koperblazers in de beeldenten-toonstelling van M. Moussorgski- M. Ravel

Moussorsky schreef dit werk voor piano naar aanleiding van een schilderijententoonstelling van zijn overleden vriend Victor Hartmann. 

Promenadethema

Een mooie vondst is het promenadethema waarmee hij het werk inzet. Het keert tussen de stukken gevarieerd weer; het beeldt de wandeling van het ene kunstwerk naar het andere uit. M. Ravel orkestreerde dit werk in 1922 voor een groot symfonisch orkest. 

Orkestreren?

Wat is dit?

Luister naar volgend fragment

Dit was een orkest!

Moussorsky heeft dit werk geschreven voor piano, maar 'meneer' Maurice Ravel heeft een bewerking gemaakt voor symfonisch orkest.

Dit noemen we 'orkestreren': een bewerking maken voor orkest.

Deel 1: PROMENADE

Ravel gebruikte voor de instrumentatie: 

 trompet T

      koperblazers K

      houtblazers H

      strijkers S

Zelf invullen!

Nu komt het!

Jullie luisteren naar het fragment en proberen zelf het schema (zie je blad) in te vullen. Je kan het fragment een aantal keer beluisteren

Tja, hoe begin je daaraan?!?

Nog een keer luisteren!

We starten met 

de trompet T, 

0:09: + K; 

0:17: T (+K), 

0'33: S

Dus dan heb je al.....

van begin tot 0:33

T + K             T      K T

Dan: S               +T

Luister verder naar het vervolg

Nu heb je afwisselen Twee groepen die spelen

Dus dan krijg je verder dit schema:

H S H S H

H T

K

De volledige 'analyse' van dit fragment

T + K T K T

S +T

H S H S H

H T

K

We zitten nog altijd in de schilderijententoonstelling

De 'promenade' hebben we nu uitvoering beluistert.

Nu komen we aan schilderij nr 1:

Het eerste kunstwerk dat hij verklankte heet ‘Gnoom’.

Gnomen zijn dwergen die voorbijkomen in oude sprookjes. Ze hebben een donkere huid en groene ogen, een gebochelde rug en korte beentjes. Ze wonen in holen en grotten.

Nu luisteren we nog eens gedetailleerd

a. Dwergmotief: de brutaliteit van het basmotief in het laag register van het hout en de strijkers, gevolgd door een afstotelijke aangehouden toon van de hoorns, typeert het afzichtelijke uiterlijk van de dwerg

b. Sluipthema vanaf 0’20 sluipend beweegt de dwerg zich voort

c. Hinkthema 0’56 in dit thema zijn er twee motieven die het hinken uitbeelden

d. Dreigthema 1’43 dreigend vervolgt het misbaksel zijn weg

Tweede promenade

Welk instrument speelt de solopartij?

zie volgend fragment

Bydlo

Het vierde schilderij gaat over een oude zware ossenwagen (bydlo), die langzaam over hobbelige kasseien voorbij trekt. De koetsier zingt zachtjes een droevig lied.

en verder:

In de slotgroep horen we heel even het A-thema inzetten door een gestopte . . . . hoorn. . . .Daarna een noot in de basklarinet. Het allerlaatste woord is echter voor de contrabassen. Ze spelen . . . . .pizzicato . . . . . 

THE END