H2.1 Voorkennis indeling van stoffen en DEMO stroomgeleiding

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

H2 Chemische bindingen

les 1  Voorkennis

Nodig: 

schrift, boek

laptop

Aan het eind van deze les:

• Kun je uitleggen dat je stoffen  kan indelen indelen in 3 groepen op grond van verschil in geleidingsvermogen. 
  
• weet je uit welk soort deeltjes elke groep is opgebouwd en kun je het verband leggen met het Periodiek Systeem
  

Atoomsoorten zijn ingedeeld in twee categorieën.
Welke zijn dit?

In welke groepen kunnen we stoffen indelen als we kijken naar soorten deeltjes (atomen/moleculen/...) waar ze uit zijn opgebouwd?

De stof bestaat uit één soort molecuul, bijvoorbeeld 

butaan 

of water.

De stof bestaat uit meerdere stoffen, dus verschillende molecuulsoorten door elkaar.

Een element (stof waarvan de deeltjes opgebouwd zijn uit één atoomsoort) kan je niet ontleden.

H2 

O2

C

Fe

Een verbinding (stof waarvan de deeltjes opgebouwd zijn uit meer atoomsoorten) kan je wel ontleden.

H2O                2 H2O  -> 2 H2 + O2

CH4                    CH4 -> C + 2 H2

C6H12O6  C6H12O6 -> C+ 6H2O

Niet alle stoffen kun je
ontleden.

Kun je ontleden

kun je niet ontleden

Element

verbinding

Ontleedbare stof

Niet-ontleedbare stof

Drie groepen stoffen

Niet alle stoffen bestaan uit moleculen

Er zijn drie soorten van bouw mogelijk

We gaan dit afleiden uit het elektrisch geleidingsvermogen van stoffen

Doe nu je laptop dicht 

en open je schrift.

Elektrisch geleidingsvermogen

• Sommige stoffen kunnen stroom geleiden.
  
• Het elektrische geleidingsvermogen van een stof is een belangrijke stofeigenschap. 
• Een stof geleidt stroom als:
  

    - de stof bestaat uit geladen deeltjes
    - de geladen deeltjes vrij kunnen bewegen

DEMO elektrisch geleidingsvermogen in verschillende fasen

Groep stoffen

Geleidbaarheid in vaste fase

Geleidbaarheid in vloeibare fase

Soort atomen in de formule 

Voorbeelden

Stroomgeleiding vloeibaar zout

Video

WIST JE DAT....glas ook een zout is?

Dit heb je vandaag geleerd:

• Metalen: geleiden in vaste en vloeibare fase.
                       Bestaat uit alleen maar metaalatomen
• Moleculaire stoffen: geleiden niet in vaste en niet in                                         vloeibare fase.                                                                                                   Bestaan uit alleen maar niet-metaalatomen
• Zouten: geleiden niet in vaste en wel in vloeibare fase.
                       Bestaan uit metaal- en niet-metaalatomen.

De stof pyriet lijkt erg op goud.

Een brokje pyriet geleidt geen stroom, gesmolten pyriet wel. Pyriet is dus een ...

1. metaal
2. zout
3. moleculaire stof
4. dat kun je met deze gegevens niet zeggen

Plastic flesjes bestaan uit koolstof-, waterstof- en zuurstofatomen. Plastic is dus een ....

1. metaal
2. zout
3. moleculaire stof
4. dat kun je met deze gegevens niet zeggen

Stopcontacten werden vroeger gemaakt van bakeliet, omdat dit in vaste toestand geen stroom geleidt. Bakeliet is een...

1. metaal
2. zout
3. moleculaire stof
4. dat kun je met deze gegevens niet zeggen

Zout, metaal of moleculaire stof?

Metaal

Zout

Moleculaire stof

Al2O3

Fe

O2

FeO

PbS

Ni

NiBr2

HBr

C2H5OH

Leerdoelencheck: kun jij op basis van stroomgeleiding aangeven of een stof een metaal, een zout of een moleculaire stof is?

1. nee, ik heb geen idee hoe dat moet
2. nee, ik weet dat er verschil is, maar niet welke groep wel/geen stroom geleidt
3. nog niet, ik weet welke groep wel/geen stroom geleidt, maar niet in welke fase
4. ja dat lukt, want ik weet van elke groep in welke fase de stof wel/geen stroom geleidt

Leerdoelencheck: kun jij op basis van het soort deeltjes aangeven of een stof een metaal, een zout of een moleculaire stof is?

1. nee, ik heb geen idee hoe dat moet
2. nee, ik weet dat er verschil is, maar ik weet niet uit welk soort deeltjes elke groep bestaat
3. nog niet, ik weet uit welk soort deeltjes elke groep bestaat, maar niet hoe ik dat afleid uit het Periodiek Systeem
4. ja dat lukt, want ik weet van elke groep uit welke deeltjes het bestaat en hoe ik dat opzoek in het Periodiek Systeem

Welke vraag heb je nog over deze les? Waar wil je de volgende les nog meer over weten of uitleg over?

Aan de slag!

Leer: de tabel uit je schrift

Maak: in je boek Voorkennis H2 (blz 62 en 63)

Kijk de voorkennis na met de antwoorden achterin het boek

Vul de reflectie in. Lees zonodig nogmaals de theorie of oefen online.