2C - woensdag 21-2 (grammatica herhaling t/m bijwoordelijke bepaling + voorzetselvoorwerp)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Vandaag:

1. Lesdoel
2. Opfrissertje
3. Zelfcheck: socrative
4. Tijd over? Blooket!
5. Huiswerk & TaalVout

Lesdoel

• Je kunt een zin ontleden tot en met de bijwoordelijke bepaling. 

In het bovenste puntje van Antartica kan  de temperatuur plotseling erg laag worden.

Persoonsvorm = 

Onderwerp = 

Werkwoordelijk gezegde/naamwoordelijk gezegde = 

Lijdend voorwerp =

Naamwoordelijk deel =

Meewerkend voorwerp = 

Voorzetselvoorwerp =

Bijwoordelijke bepaling =

• Persoonsvorm
  
• Onderwerp
• Soorten werkwoorden (hww, zww, kww)
• Gezegde
• Lijdend voorwerp
• Meewerkend voorwerp
• Voorzetselvoorwerp
• Bijwoordelijke bepaling

Werkwoord: zww/kww + hww

Belangrijkste werkwoord in de zin:

1.  Zelfstandig werkwoord (zww)

    - Geeft actie aan

   -  Heb je maar één werkwoord? Dan is dit sowieso een zww.

OF 2. Koppelwerkwoord (kww)

    - Geeft eigenschap/kenmerk aan

   - ZWoBBeLS

3.  Hulpwerkwoord (hww)

Heb je meer werkwoorden in de zin? Dan is er één werkwoord het zww of kww en zijn alle andere werkwoorden hww.

Stappenplan Werkwoordsoorten

1. Wat is het belangrijkste werkwoord in de zin? Welke kun je niet weglaten?
2. De rest van de werkwoorden zijn hulpwerkwoorden.
3. Is het belangrijkste werkwoord een zelfstandig werkwoord of een koppelwerkwoord?

Koppelwerkwoorden: zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen. (LET OP: onderwerp is iets! Het koppelwerkwoord koppelt het onderwerp.)

                                                       HWW                                      ZWW         

Het bekijken van de film | begint| op den duur| te vervelen.

           HWW                                                      KWW

Er | schijnen | veel kinderen | ziek | te zijn.

Naamwoordelijk gezegde

Heb je een koppelwerkwoord in de zin staan?

Dan moet er ook een naamwoordelijk gezegde zijn. Er kan dan geen lijdend voorwerp zijn.

• Vraag die je stelt -> Wat is het onderwerp?

       

        KWW

Rens | is | een charmante jongeman. 

Onderwerp = Rens

Naamwoordelijk gezegde = is een charmante jongeman

Voorzetselvoorwerp: 

zinsdeel dat begint met een vast voorzetsel

Ik | denk | vaak | aan die vakantie.

• Het zinsdeel 'aan die vakantie' begint met een voorzetsel: aan.
  

• 'Aan' hoort hier bij het werkwoord 'denken'. Je denkt namelijk aan iets. 

Je kunt dit niet veranderen in een ander voorzetsel. 'Denken op'. 

Je hebt dit voorzetsel nodig voor de betekenis van 'denken aan'.

• Het voorzetsel verliest zijn letterlijke betekenis en is  figuurlijk.

                              ZWW

Vanochtend | zocht | Tijn | wanhopig | naar zijn pak koekjes.

persoonsvorm = zocht

onderwerp = Tijn

gezegde = zocht

voorzetselvoorwerp = 

• Persoonsvorm
  
• Onderwerp
• Soorten werkwoorden (hww, zww, kww)
• Gezegde
• Lijdend voorwerp
• Meewerkend voorwerp
• Voorzetselvoorwerp
• Bijwoordelijke bepaling

Wat is het voorzetselvoorwerp in deze zin?

Ik geef les aan een stel knapperds.

Voorzetselvoorwerp: 

zinsdeel dat begint met zo'n vast voorzetsel

Maar let op!

Hij | wacht | op zijn vriendin. 

_O  =====    ______________B

Hij | wacht | op zijn vriendin. 

_O =====      _____________V

Dit is letterlijk: 

geeft een plaats aan (bepaling).

Dit is niet letterlijk: 

je hebt het voorzetsel écht nodig.

Wat is het voorzetselvoorwerp?
De voetbalwedstrijd | liep | uit | op een enorme vechtpartij.

BIJWOORDELIJKE BEPALING

Bijwoordelijke bepaling (bwb)

- Een bijwoordelijke bepaling geeft antwoord op vragen als: Hoe? Waar? Wanneer? Waarom? Met wie? Door wie? enz.

- Bijwoordelijke bepalingen zijn zinsdelen die je overhoudt als je alle andere zinsdelen hebt benoemd: prullenbak dus!

- De vraagwoorden hoe, waar, wanneer, waarom

enz. zijn zelf ook bijwoordelijke bepaling.

Bijwoordelijke bepaling (bwb)

- In een zin kunnen meerdere bijwoordelijke bepalingen staan.

- In een zin kunnen ook geen bijwoordelijke bepalingen staan. 

- Woorden als niet, nooit, geen, misschien, soms enz. zijn altijd bijwoordelijke bepaling.

Benoem de bijwoordelijke bepaling(en)

Volgende week vrijdag na school gaat Jurre een dansje doen.

Benoem de bijwoordelijke bepaling(en)

Waarom zijn jullie nooit lief?

Benoem de bijwoordelijke bepaling(en)

Van zijn laatste pingels kocht Wout gisteren in de winkel een nieuwe tattoo.

Aan de slag!

Ga naar Socrative en maak de zelftest.

ROOMNAME:

MEVROUWKOONINGS

Huiswerk & TaalVout

• Geen huiswerk

Voorbeeldzin toets

Het voetballen heeft hem de afgelopen jaren bakken vol geld opgeleverd. 

Persoonsvorm:

Onderwerp:

Werkwoordelijk gezegde/ Naamwoordelijk gezegde:

Lijdend voorwerp:

Meewerkend voorwerp:

Voorzetselvoorwerp:

Bijwoordelijke bepaling:

Voorbeeldzin toets

De leerlingen legden zich neer bij het voorstel van de leerlingenraad.

Persoonsvorm:

Onderwerp:

Werkwoordelijk gezegde/ Naamwoordelijk gezegde:

Lijdend voorwerp:

Meewerkend voorwerp:

Voorzetselvoorwerp:

Bijwoordelijke bepaling:

Voorbeeldzin toets

Waarom was je niet present bij het samenstellen van de ploegen?

Persoonsvorm:

Onderwerp:

Werkwoordelijk gezegde/ Naamwoordelijk gezegde:

Lijdend voorwerp:

Meewerkend voorwerp:

Voorzetselvoorwerp:

Bijwoordelijke bepaling: