H9 9.2 De eerste wereldoorlog, soldaten in de modder

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H 9.2 De eerste wereldoorlog: soldaten in de modder

Leerdoel

Wereldoorlog I: oorzaken, wat gebeurt er en gevolgen

Kenmerkende Aspecten:

•  het voeren van twee wereldoorlogen.
  
• verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering.

Oorzaken en aanleiding WO I 

Aanleiding: moord op de kroonprins van Oostenrijk-Hongarije, Frans Ferdinand in Sarajevo

Oorzaken:

• Nationalisme: Veel Duitsers waren enthousiast om oorlog te voeren, omdat het nationalisme ervoor gezorgd had dat ze trots waren (geworden) op hun eigen land.
  
• Militarisme: Die trots bleek ook uit het militarisme, zoals een sterk Duits leger en het militaire aanvalsplan/Von Schlieffenplan.
  
• Economische concurrentie: G-B werd bang voor de snelle groei van de Duitse economie
• Modern Imperialisme:  G-B werd bang omdat Duitsland kolonies wilde hebben.
• Bondgenootschappen: 2 landen ruzie: alle landen worden betrokken

Nationalisme: 

In Duitsland komt Bismarck (kanselier) met de Realpolitik

Doel: 1 sterk verenigd Duitsland:

Blut und Eisen theorie: oorlog is nodig!!

Er volgen meerder oorlogen.

Frans-Duitse oorlog van 1870-1871: Frankrijk verliest en moet Elzas-Lotharingen inleveren. Kaart TVG!!

1871: Duitse keizerrijk wordt uitgeroepen: Keizer Wilhelm I

Welke buitenlandse politiek voerde Otto von Bismarck?

1. Realpolitik
2. Allianzpolitik
3. Kulturkampf
4. Welpolitik

Hoeveel jaar zat er tussen het uitroepen van het Duits Keizerrijk en het tekenen van het Verdrag van Versailles?

1. 47
2. 48
3. 49
4. 50

Modern Imperialisme:

Politiek en economisch ging Duitsland enorm hard. Vooral G-B is bang. Denk aan steden, wegen, spoorwegen, telegraafverbindingen en militaire industrie.

In 1888 kwam Wilhelm II aan de macht. Hij wilde Weltpolitik: een groot overzees rijk. Dit zorgde voor meer aanzien en

grondstoffenleverancier en afzetmarkt. Daarvoor had je een groot leger nodig: Militarisme!

Bondgenootschappen

Door dreiging van Dtsl sloten G-B, Frk een bondgenootschap. Rusland sloot aan: Triple Entente

Dtsl zocht toenadering tot O-H en Italië: Triple Alliantie/ Centralen.

Men wilde sterker staan in geval van een mogelijke aanval, maar door de bondgenootschappen wilde men juist meer risico nemen: gevolg eerder oorlog!!

Opkomend nationalisme van vele volkeren binnen O-H zorgde voor veel spanningen.

‎Bosnië ‎1914, Servische nationalist (Princip) pleegt aanslag op de troonopvolger Frans-Ferdinand van O-H. O-H reageert woedend: gevolg dreiging oorlog met Servië. Rusland besloot te helpen (allebei Slavische volkeren) Gevolg: bondgenootschappen treden in werking. Dtsl. verklaart de oorlog aan Rusl en Frk.

Dtls wilde een 2 frontenoorlog voorkomen en gebruikte het Von Schlieffenplan.

Eerst moest Frk verslagen worden omdat Rusl langzamer zou mobiliseren.

Plan mislukte omdat:

• Rusl mobiliseerde sneller dan gedacht
• België verzette zich tegen de Duitsers.
• Door schending van de neutraliteit van België verklaarde G-B de oorlog, 

De opmars kwam tot stilstand gevolg: loopgraven van de Belgische kust tot aan Zwitserland.

Wie is wie?

Gavrilo Princip

Wilhelm II

Frans Ferdinand

Alfred von Schlieffen

Pleegde moordaanslag op de Oostenrijkse troonopvolger

Bedenker van het Duitse aanvalsplan in WO I

Keizer van Duitsland die met zijn weltpolitik een belangrijk aandeel had in het uitbreken van de oorlog

Oostenrijkse troonopvolger die in Sarajevo werd vermoord

Wat is geen oorzaak van WO I?

1. De Frans-Duitse oorlog
2. Groeiende internationale spanningen
3. Wapenwedloop
4. De moord op Frans Ferdinand

WO I duurde van ..... tot ....

1. 1830-1835
2. 1870-1871
3. 1914-1918
4. 1940-1945

Tijdens WO I waren er grote veranderingen door de ontwikkelingen van nieuwe wapens

Mitrailleur, gifgas, tanks en vliegtuigen.

Het leven  in een loopgraaf was afschuwelijk: geen voedsel/ drinkwater, soldaten waren kanonnenvoer, het was er nat en koud, ongedierte, soldaten liepen trauma's op (shellshock)

Doornemen vaardigheid denken als een historicus TVG.

Vanaf 1915 drong de oorlog door tot het thuisfront: propaganda

Beïnvloeding mening burgers. Men verwachtte een korte, snelle oorlog. Maar door brieven en de duur van de oorlog kwam burgers achter de werkelijkheid. Er kwam een oorlogseconomie: alles in dienst van de oorlog, vrouwen in fabrieken, mannen naar het front.

1917 Begon Dtsl met een onbeperkte duikbotenoorlog om het front in beweging te krijgen.

VS had een politiek van isolationisme.

1915: Lusitania: Amerikaanse burgers waren aan boord.

Zimmermantelegram:  Dtls probeerde Mexico en Japan over te halen om zich aan te sluiten bij de centralen. Dit telegram werd onderschept door G-B en doorgespeeld aan de VS) Gevolg VS ging meedoen aan WOI.

Waar had je als soldaat nog het meest last van in de loopgraven?

1. ratten
2. 'trenchfeet' (loopgravenvoeten)
3. tanks
4. shell-shock

Wat betekent 'propaganda'

1. Bang maken met dreigementen
2. Eenzijdige informatie verspreiden om aanhangers te krijgen.
3. Bang maken met geweld
4. Andere meningen verbieden

1917: Russische Revolutie. Lenin sluit vrede met Duitsland. Vrede van Brest-Litovsk

Lenin wilde zich eerste richten op Rusland zelf.

Gevolg het oostfront verdwijnt en Dtsl richt zich op het Westfront. 

Maar de moreel van soldaten was gebroken, ze waren oorlogsmoe en er kwamen verse soldaten uit de VS. Er was geen hoop meer op overwinning, Aan alles was gebrek (aanvoerwegen en havens waren geblokkeerd).

Novemberrevolutie: regering wordt afgezet en keizer vlucht naar Nederland.

9-11-18: Keizerrijk wordt Republiek

11-11-18 Wapenstilstand wordt gesloten.

Noem 3 dingen die je vandaag geleerd hebt.

Wat moet ik nog een keer uitleggen?