Crisissituaties les 3

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Crisissituaties; protocollen en wetgeving

Leerdoelen; na deze les:

• Kun je uitleggen hoe protocollen helpen in crisissituaties
• Kun je uitleggen welke wetten er van belang zijn bij crisissituaties
• Heb je een voorbeeld van een crisissituatie uitgewerkt met behulp van een protocol
  
• Kun je uitleggen welke stappen er binnen de WZD worden doorlopen

Wetten en protocollen

Wetgeving en protocollen in de zorg hebben functies;

• Eenduidigheid
• Bescherming
• Houvast, actuele richtlijnen
• Patiëntveiligheid waarborgen
• Zie wetten en protocollen niet als obstakels, maar als hulpmiddelen

Welke wetten en/of protocollen ken je die van toepassing zijn in crisissituaties?

Lees de casus

Waar vind je terug:

• Eenduidigheid;
• Bescherming;
• Richtlijnen;
• Waarborgen veiligheid?

Opdracht in viertallen

In 30 minuten; bereid een korte pitch voor over welke wetten/protocollen of regels van toepassing zijn in de volgende situaties en waarom:

• Groep 1: Algemene calamiteiten (Floor, Hadil, Isabella)
• Groep 2: Gevaarlijke stoffen (Jaidy, Firdaouss, Vanaty, Anna)
• Groep 3: (Be)dreiging (Anouk, Nourhan, Saloua, Elvie)
• Groep 4: Ontruiming (Lisan, Lisa, Annabel)
• Groep 5: Ontremd gedrag (Yasmine, Rama, Fenna)

Voorwaarden opdracht:

•  De pitch doe je via een poster op A3
• Je pitch doe je aan de hand van een zelf bedachte casus/situatie, waaraan je de wetten en/of protocollen linkt
• Je doorloopt een aantal stappen in een protocol en/of wet en legt uit waarom deze stappen logisch en toepasselijk zijn volgens jullie
• Bronnen: IL (planners), e-learnings, internet
• AI (Copilot, ChatGPT) mag je gebruiken om je inhoud te laten controleren.

Pitches aan de hand van de poster

• Groep 1: Algemene calamiteiten (Floor, Hadil, Isabella, Fenna)
• Groep 2: Gevaarlijke stoffen (Jaidy, Firdaouss, Vanaty, Anna)
• Groep 3: (Be)dreiging (Anouk, Nourhan, Saloua, Elvie)
• Groep 4: Ontruiming (Lisan, Lisa, Dani, Annabel)
• Groep 5: Ontremd gedrag (Yasmine, Rama, Nuha)

10 minuten pauze

Wet zorg en dwang

Sinds 2020 moeten zorgprofessionals zich aan twee nieuwe wetten houden:

1. Wet zorg en dwang (WZD)
2. Wet Verplichte Geestelijke Gezondheidszorg (WVGGZ)

Deze wetten vervangen de wet BOPZ: Wet Bijzondere Opnemingen Psychiatrische Ziekenhuizen

BOPZ

Deze wet ging over maatregelen in de zorg die de vrijheid beperken van bepaalde groepen, namelijk:

•     Zorgvragers met een psychogeriatrische aandoening. Dit zijn zorgvragers die een ziekte, aandoening of stoornis in de hersenen hebben door ouderdom;
•     Zorgvragers met een verstandelijke beperking. Dit zijn zorgvragers met een IQ van maximaal 75;
•     Zorgvragers met psychiatrische aandoeningen. Dit zijn zorgvragers die door een stoornis afwijkend verdrag vertonen.

WZD

• Het doel van de Wzd:
• Om zorgprofessionals in bepaalde situaties zorg te laten verlenen, tegen de wil van een zorgvrager met een psychogeriatrische stoornis, verstandelijke beperking, niet-aangeboren hersenletsel, autisme of andere aandoeningen (zoals de ziekte van Huntington en het syndroom van Korsakov). 
• Soms is dit namelijk nodig om te voorkomen dat de zorgvrager of zijn of haar omgeving onnodig lijdt. 
• De Wzd zit ingewikkeld in elkaar. Je moet daarom bepaalde stappen volgen en verantwoordelijk omgaan met deze wet.

Onvrijwillige zorg

• De Wzd gaat over het verlenen van onvrijwillige zorg. Zo noemen we de zorg die je tegen de wil van de zorgvrager verleent. 
• Je mag alleen onvrijwillige zorg verlenen als je daarmee kan voorkomen dat de zorgvrager of zijn of haar omgeving ernstig lijdt.

Welke van de volgende situaties valt NIET onder de WZD?

1. Levensgevaar voor de zorgvrager of een ander
2. Financiële schade voor de zorgvrager of een ander
3. De zorgvrager roept in anderen agressie op door zijn of haar gedrag
4. Het onthouden van zorg of behandeling

Negen soorten onvrijwillige zorg

1.     Het toedienen van vocht, voeding en medicatie aan de zorgvrager. Hieronder vallen ook medische controles en medische handelingen.
2.     Het beperken van de bewegingsvrijheid van de zorgvrager.
3.     Het insluiten van een zorgvrager. Hiermee wordt bedoeld dat je een zorgvrager afzondert van anderen door hem of haar bijvoorbeeld in een eigen kamer op de sluiten. Dit noemen we ook wel separeren.
4.     Het toezicht houden op de zorgvrager.
5.     Het onderzoeken van het lichaam of de kleding van de zorgvrager.
6.     Het doorzoeken van het huis of de verblijfsruimte van de zorgvrager om te kijken of hij of zij verboden middelen of gevaarlijke voorwerpen verstopt.
7.     Het controleren of de zorgvrager verboden middelen bij zich heeft.
8.     Het beperken van de vrijheid van de zorgvrager om zijn of haar eigen leven in te richten.
9.     Het beperken van het bezoek dat de zorgvrager ontvangt.

Betrokken disciplines

• Zorgverantwoordelijke
• Deskundige van een ander discipline
• Behandelend arts
• Deskundige die niet betrokken is bij de behandeling
• Onafhankelijke deskundige
• WZD functionaris
• Zorgvragersvertrouwenspersoon

    een zorgverantwoordelijke. Dit is de ‘beslisser’. De zorgverantwoordelijke kan een arts zijn, maar dit hoeft niet. Het is de taak van de zorgverantwoordelijke om een zorgplan op te stellen, uit te voeren, te evalueren en eventueel aan te passen. Daarnaast overlegt de zorgverantwoordelijke met de zorgvrager en zijn of haar vertegenwoordiger. Hij of zij stelt ook een dossier op voor de zorgvrager;
    een deskundige van een ander discipline. Dit is een ‘overlegpartner’. In de Wzd staat niet verder beschreven wie dit precies moet zijn. De deskundige moet bij iedere vorm van onvrijwillige zorg in het zorgplan betrokken worden. Hij of zij moet ook bij ieder overleg zijn waarin wordt besloten of de zorg langer moet worden gegeven dan afgesproken;
    een behandelend arts. Deze arts wordt alleen ingeschakeld als de aangewezen zorgverantwoordelijke zelf geen arts is. Ook moet de onvrijwillige zorg medisch of therapeutisch zijn en moet de onvrijwillige zorg te maken hebben met de beperking van bewegingsvrijheid en insluiting. De behandelend arts moet dan onderzoeken of een medische oorzaak te vinden is voor het gedrag van de zorgvrager. Als hij of zij een oorzaak kan vinden, moet deze behandeld worden. In dat geval is de onvrijwillige zorg namelijk niet meer nodig;
    een deskundige die niet bij de zorg is betrokken. Dit is een ‘overlegpartner’. Deze deskundige wordt alleen betrokken als de zorg langer moet worden verleend dan afgesproken. Deze overlegpartner heeft dan namelijk als buitenstaander een frisse blik op de situatie;
    een onafhankelijk deskundige. Deze moet advies inwinnen als de onvrijwillige zorg niet binnen twee termijnen kan worden afgebouwd. Een onafhankelijke deskundige moet ervaring hebben met het inzetten en afbouwen van onvrijwillige zorg. Deze deskundige mag niet betrokken zijn bij de zorg voor de cliënt, maar mag wel in dienst zijn van de zorgorganisatie waar de zorg verleend wordt;
    de Wzd-functionaris. Dit is een onafhankelijke arts, gezondheidszorgpsycholoog of orthopedagoog-generalist. Het is de taak van de Wzd-functionaris om de onvrijwillige zorg in de gaten te houden. De zorg moet namelijk niet te veel invloed hebben op de zorgvrager. Ook moet de zorg zo snel mogelijk afgebouwd worden zodra dit mogelijk is;
    een zorgvragersvertrouwenspersoon. Elke zorgvrager (of zijn of haar vertegenwoordiger) heeft recht op een zorgvragersvertrouwenspersoon voor raad en ondersteuning als het gaat om de onvrijwillige zorg. Dit kan bijvoorbeeld belangrijk zijn als de zorgvrager moet worden opgenomen in een instelling, of als hij of zij een klacht wil indienen.

Stappenplan onvrijwillige zorg

Vijf stappen:

1. Opnemen van onvrijwillige zorg in het zorgplan.

•     wie: de zorgverantwoordelijke, de deskundige van een ander discipline, de behandelend arts (indien van toepassing) en de Wzd-functionaris.

•     maximale duur: drie maanden.

Stap 2:

Eerste verlenging.

•     wie: de zorgverantwoordelijke, de deskundige van een ander discipline, de behandelend arts (indien van toepassing), de niet bij de zorg betrokken deskundige en de Wzd-functionaris.
•     maximale duur: drie maanden.

Stap 3:

Tweede verlenging.

•     wie: de zorgverantwoordelijke.
•     maximale duur: drie maanden.

Stap 4:

Derde verlenging.

•     wie: de zorgverantwoordelijke, de deskundige van een ander discipline, de behandelend arts (indien van toepassing), de niet bij de zorg betrokken deskundige, de onafhankelijke deskundige en de Wzd-functionaris.
•     maximale duur: zes maanden.

Stap 5:

Vierde, en elke daaropvolgende verlenging.

•     wie: de zorgverantwoordelijke, de deskundige van een ander discipline, de behandelend arts (indien van toepassing), de niet bij de zorg betrokken deskundige en de Wzd-functionaris.
•     maximale duur: zes maanden.

Nu je dit gehoord hebt... Wie heeft er wel eens een handeling gedaan die officieel onder de WZD viel?

Ja, ik denk het wel

Misschien, maar dat was niet bewust

Nee, nog nooit

Afronding... deze les vond ik:

😒🙁😐🙂😃