2A 1.6 Ademhaling bij dieren

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Je ademt in. 

Noteer langs welke delen van het ademhalingsstelsel

de lucht verplaatst.  

Startopdracht

1. Loop rustig het lokaal binnen en praat zachtjes
2. Ga zitten op je stoel
3. Oortjes doe je uit
4. Je jas hang je over je stoel
5. Pak je boek, schrift + pen
6. Maak de startopdracht alleen en in stilte. 
   

Ademhalingsstelsel

Lucht komt via de neusholte/mondholte en keelholte in de luchtpijp.

Antwoorden begintaak

Welk type cel in je slijmvlies verplaatst het slijm naar de keelholte?

1. Slijm-producerende cel
2. Trilhaarcel

In welk deel van het ademhalingsstelsel
zit GEEN slijmvlies?

1. Luchtpijp
2. Bronchie
3. Luchtpijptakje
4. Longblaasje

Verbranding en ademhaling

1.1 Stofwisseling
1.2 Verbranding koudbloedig en warmbloedig
1.3 Het ademhalingsstelsel
1.4 Ademhalen
1.5 Gezonde luchtwegen
1.6 Ademhaling bij dieren

1.7 Roken en blowen

1.8 De Stembanden

Leerdoelen 1.6

• Je kunt beschrijven hoe gaswisseling plaatsvindt bij verschillende diergroepen.

Hoe ademen eencelligen? 

• Geen speciale ademhalingsorganen.
• Uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide door het celmembraan.
• Bijvoorbeeld amoebe (filmpje volgende dia) en pantoffeldiertje (afbeelding).

Hoe ademen insecten?

Insecten hebben ademhalingsbuizen. Die heten tracheeën.

Die tracheeën komen uit in de huid.

Daar zie je gaatjes. Die heten stigma's.

- Achterlijf groter maken --> lucht met 
zuurstof wordt in tracheeën gezogen
- Achterlijf kleiner maken --> lucht met 
koolstofdioxide wordt naar buiten 
geperst.

Ademhaling insecten

Tracheeën lopen door het hele lichaam, ook door de poten en kop

Hoe ademen vissen?

Geen longen maar kieuwen.

Kieuw --> kieuwboog met kieuwplaatjes.

Ligt in de kieuwholte. In de kieuwplaatjes

zitten kieuwlamellen met bloedvaatjes. 

Hoe haalt een vis zuurstof uit het water?

• geen longen maar kieuwen

kieuw = kieuwboog met kieuwplaatjes. 

in kieuwplaatjes zitten plooien = kieuwlamellen

Als water langs deze kieuwlamellen stroomt dan nemen de bloedvaatjes hierin daar zuurstof uit.

Hoe haalt een vis zuurstof uit het water? 

Tegenstroomprincipe --> de stroomrichting van het bloed is tegenovergesteld aan de stroomrichting van het water. 

Als zuurstofrijk water langs de kieuwplaatjes stroomt nemen de bloedvaatjes zuurstof op (en geven koolstofdioxide af).

Hoe ademen vissen?

Vissen hebben kieuwen --> liggen in de kieuwholte --> is afgedekt met het kieuwdeksel

- Vis opent bek en neemt hap water met zuurstof --> kieuwdeksel is dicht

- Vis sluit bek --> kieuwdeksel gaat open --> water stroomt naar buiten langs de kieuwen

Longen

Volwassen amfibieën, reptielen, vogels 

en zoogdieren ademen via longen. 

Vogels

• De longen bij vogels hebben geen longblaasjes maar luchtzakken.
• Bovenzijde snavel --> 2 neusopeningen --> deze eindigt in de neuskamer. Hierin wordt de lucht verwarmd, vochtig gemaakt en hierin ligt het reukzintuig.
• Tegenstroomprincipe
• tegenstroomprincipe

Longen van vogels

Bij inademen komt er zuurstofrijke lucht in de achterste luchtzak.

en een deel stroomt de longen in.

Bij uitademen stroomt de voorste luchtzak leeg en de lucht uit de achterste luchtzak wordt naar de longen geperst. 

Huiswerk

Lezen 1.6

Maken opdracht 1 t/m 3 en 5 t/m 9 

Leerdoelen 1.6

• Je kunt beschrijven hoe gaswisseling plaatsvindt bij verschillende diergroepen