Les 1 Het ontstaan van Leiden

• Aardrijkskunde
• Basisschool
• Groep 7,8

Hoofdvraag van de koffer:

Hoe is Leiden ontstaan van niets naar een stad met bijna 125000 burgers? Een stad waar een groot deel van de mensen in de dienstensector werkt met daarin grote verschillen in salaris, van hoogleraren tot afvalinzamelaars. 

Waar ligt Leiden?

“Wat valt jullie op aan dit plaatje?

DOEL:

Aan het einde van de les kunnen jullie aan elkaar uitleggen hoe Leiden is ontstaan. Ook kunnen jullie, op de kaart, aanwijzen waar Leiden ligt. 

Ik ben Jan en ik ben 10 jaar. Vandaag is het 3 januari 790 na Christus. (waar op de tijdbalk ligt deze tijd?) . S ochtends sta ik op en ga ik ontbijten, daarna mag ik met mijn vader mee naar het Haarlemmermeer. Kan iemand bedenken waarom wij daar heengaan? (Lesson-up; waarom gaat Jan naar het Haarlemmermeer? (om te vissen). De leerlingen vullen in wat zij denken, daarna kijkt de leerkracht samen met de leerlingen naar de antwoorden en bespreken zij waarom zij dit hebben ingevuld.) → het antwoord is om te vissen. Als leerlingen niet op dit antwoord komen, vraag je; hoe komt Jan zijn vader aan geld in die tijd? Wat heeft het Haarlemmermeer hier mee te maken?

Waarom gaat Jan met zijn vader naar het Haarlemmermeer?

“Hoe is Leiden nou ontstaan?”

“Waarom zouden mensen zich vestigen bij een rivier?”

“Wat voor problemen kan wonen aan een rivier opleven?”

“Hoe zouden mensen de overstromingen tegen hebben willen gaan?”

De stad begon als dijkdorp rond 860 (waar op de tijdbalk is dit?) (bijlage 2). Deze stad werd toen Leithon genoemd. De Burcht werd gebouwd omdat het stadje vaak overstroomde. In die jaren bouwde de graaf er zijn hof (huize Lokhorst) en stichtte er een kapel, dit is de voorloper van de huidige Pieterskerk.

De Burcht in Leiden bestaat nog steeds (bijlage 5,1 en 5,2).

In 1266 kreeg de stad de stadsrechten en bloeide de stad uit tot een van de grootste steden van Holland in de Middeleeuwen.

Om met de kaartvaardigheid te oefenen gaan de leerlingen in tweetallen in de atlas een kaart zoeken waarbij ze antwoord krijgen op verschillende vragen zoals: wat komen jullie allemaal te weten over Leiden in de atlas? (denk aan inwoners, rivieren, hoogtes etc.)

De Burcht hedendaags

860 Leithon

De Burcht hedendaags

Om met de kaartvaardigheid te oefenen gaan jullie in tweetallen in de atlas een kaart zoeken waarbij jullie antwoord krijgen op verschillende vragen zoals: wat komen jullie allemaal te weten over Leiden in de atlas? (denk aan inwoners, rivieren, hoogtes etc.)

Dit bespreken we na  ongeveer 10 minuutjes

Hoe is Leiden ontstaan (wat heeft de Rijn hiermee te maken)

Hoe vonden jullie deze structuur in de les ?