3.3 Bezet Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

3.3 Bezet Nederland

Planning

- Introductie

- Terugblik

- Leerdoelen

- Uitleg

- Opdracht

- Leerdoelen

- Afsluiting

Leerdoelen

In deze paragraaf leer je...

- hoe de bezetting van Nederland begon

- Hoe de bezetting harder werd

- Welke houding Nederland aannam

- Hoe Nederland werd bevrijd

Inval en bombardement

•  In 1940 wilde Duitsland Frankrijk en Engeland aanvallen
• rrfei 1940 valt Duitsland Nederland aan (oorlog is nu officieel in NL ook begonnen
  
• Nederlandse leger niet opgewassen tegen leger van Duitsland (legerfietsen)

• Het ouderwetse, kleine leger van Nederland probeerde de inval bij de Afsluitdijk, de Grebbeberg en in de Peel tegen te houden. 
• Vier dagen lang vertraagden het Nederlandse leger de Duitse opmars naar Frankrijk.
  

Duitsland bombardeert Rotterdam 

•  Honderden mensen overlijden en de stad wordt totaal verwoest
•  Duitse leger dreigt hetzelfde te doen met Utrecht
• Koningin Wilhelmina en de regering vlucht naar Engeland 
• 4 dagen lang weet het NL leger de Duitse opmars te vertagen

Nederland capituleert

15 mei 1940

• Nederland wordt vanaf nu bezet door Duitsland 

4 Fases Duitse bezetting in NL

• Fase 1 (Mei 1940 - Januari 1941): Wederzijdse Welwillendheid
  
• Fase 2 (Januari 1941 – April 1943) Groeiende anti-Duitse stemming en toenemende dwang
• Fase 3 (April 1943 – Augustus 1944) Groeiende aantal conflicten tussen bevolking en de bezetters
• Fase 4 (Augustus 1944 – Mei 1945) Totale Ontregeling van de samenleving

Fase 1 (Mei 1940 - Januari 1941): Wederzijdse Welwillendheid

• Pogingen nazificatie gematigd ingevoerd
• Stap voor stap regels voor isolering joden 
• Op grote schaal propaganda voor nationaal-socialisme
• Eerste en Tweede kamer uitgeschakeld
• Verzet kwam langzaam tot stand 

Arthur Seyss-Inquart

• Hij werd namens Hitler rijkscommissaris in NL
• Mensen merkten weinig van de bezetting
• Accomodatie

Fase 2 (Januari 1941 – April 1943) Groeiende anti-Duitse stemming en toenemende dwang

• Bezetting veranderde langzaam van karakter
• Zwarthandel in voedselbonnen
• NSB enige partij onder leiding van Anton Mussert 
• De grondwet en het parlement worden buiten werking gesteld. 
• Het werd langzaam duidelijk: de wil van de nazileiding was wet.

• NSB'ers namen functies landgenoten over, vooral in de politiek
• Collaboratie
• Nazificatie werd harder doorgedrukt: februaristaking
• Joden kregen een "J" in hun persoonsbewijs
• Radio Oranje
• Deportatie joden begon langzaam

Fase 3 (April 1943 – Augustus 1944) Groeiende aantal conflicten tussen bevolking en de bezetters

•  Duitsland verloor militaire machtspositie: meer NL arbeiders naar Duitsland
• Stakingen werden onderdrukt door mensen te executeren
• Anti-Duitse stemming groeide en verzet groeide ook
• Dragen van jodenster verplicht
• Razzia's en onderduiken
• Op de trein naar kamp Westerbork en vanuit daar naar vernietigingskampen

•  Het elimineren van joden vond in 2 stappen plaats:

1. Werkkampen (Auschwitz Stammlager, Mauthausen)
2. Vernietigingskampen (Auschwitz Birkenau, Sobibor, Treblinka)

• Deze genocide, nu bekend als de Holocaust heeft 6 miljoen mensen het leven gekost

Fase 4 (Augustus 1944 – Mei 1945) Totale Ontregeling van de samenleving

•  Hitler kreeg door operatie Barbarossa en aanval op Pearl Harbor 2 sterke landen tegen zich: RU en VS
• Vanaf 1943 boekten zij grote overwinningen 

D-Day 6 juni 1944

• Dolle dinsdag 5 sep 1944
  
• Slag om Arnhem (operatie Market Garden) werd verloren (een brug te ver)
• Zuiden van Nederland tot aan de rivieren bevrijd
• Noordelijke Nederlanden kregen te maken met Hongerwinter
• Duizenden NL-ers stierven

De Bevrijding

5 mei 1945

• Bevrijding héél Nederland door geallieerd leger
• 5 mei nog steeds herdenkinfsfeest vrijheid
  
• 4 mei Dodenherdenking
  

Oorlog in Azië nog niet voorbij

•  Japanners bezetten grote delen van Azië waaronder de kolonie Nederlands-Indië
• Veel Nederlanders en militairen (uit VS) gevangen in Jappenkampen
• Oorlog met Japan voorbij 3 maanden later:
• Atoombommen op Nagasaki en Hiroshima

Fase 1

Fase 2

Fase 3

Fase 4

Fase 1

Fase 2

Fase 3

Fase 4

Leerdoelen

In deze paragraaf leer je...

- hoe de bezetting van Nederland begon

- Hoe de bezetting harder werd

- Welke houding Nederland aannam

- Hoe Nederland werd bevrijd

Afsluiting

Volgende week: 

3.4 De Holocaust

Vergeet niet de filmopdracht als je dit nog wilt doen