markt en overheid hoofdstuk 1 en 2

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Dinsdag

Economieles om 12.30 en 15.30

Markt en overheid

Hoofdstuk 1 

Vragen??

Jong en oud

Lesdoelen

Marktvormen volkomen concurrentie en monopolie

kosten en opbrengsten

bedrijfsdoelstellingen

Kenmerken marktvormen

• aantal aanbieders
• aantal vragers
• aard van het product: is het homogeen (hetzelfde) of heterogeen (verschillend)
• hoogte toetredingsbarrière

Volkomen concurrentie, volledige mededinging

Marktevenwicht berekenen of tekenen en aflezen

Marktevenwicht berekenen → qa = qv

marktevenwicht bestaat uit evenwichtsprijs (=P) en evenwichtshoeveelheid (=q)

Het marktmechanisme

Volgens de theorie wordt elke markt in evenwicht gebracht door het marktmechanisme: de prijs past zich aan net zo lang totdat geldt vraag = aanbod.

Op de arbeidsmarkt is de ‘prijs’ het loonniveau.

Opbrengst, kosten en winst

p       = prijs (price)

q       = hoeveelheid (quantity) = afzet

TO    = Totale Opbrengst = omzet

• TO = p x q

TCK = Totale Constante Kosten 

             (onafhankelijk van q)

TVK = Totale Variabele Kosten

             (afhankelijk van q)

TK    = Totale Kosten

• TK  = TCK + TVK
  

TW   = Totale Winst

• TO - TK

Gemiddeld en marginaal

GCK = Gemiddelde Contante Kosten

• GCK = TCK / afzet (q)
  

GVK = Gemiddelde Variabele Kosten

• GVK = TVK / afzet (q)
  

GTK = Gemiddelde Totale Kosten

• GTK = TK / afzet (q)
• GTK = GCK + GVK

GO  = Gemiddelde Opbrengst

• GO = TO / afzet (q)

MO = Marginale Opbrengst

MK  = Marginale Kosten

MW = Maximale Winst als MO = MK!

Gemiddelde variabele kosten (GVK)

= variabele kosten per product

Berekenen:

GVK = TVK/q

Gemiddelde variabele kosten = totale variabele kosten / aantal producten

Marginale kosten

De marginale kosten zijn de extra kosten die een onderneming heeft als de productie met één eenheid wordt uitgebreid.

MK= ΔTK/ Δq

 

Verloop gemiddelde variabele kosten (GVK)

Het verloop van de GVK heeft te maken met de marginale kosten (MK). Dit zijn de kosten per extra product.

- Proportionele variabele kosten: MK = GVK

- Degressieve variabele kosten: MK < GVK

- Progressieve variabele kosten: MK > GVK

Constante kosten

Gemiddelde & marginale opbrengst

De gemiddelde opbrengst en de marginale opbrengst zijn gelijk aan de verkoopprijs, als deze exogeen is.

Gemiddelde opbrengst = GO = TO / q = p x q / q = p

Marginale opbrengst = extra opbrengst voor elk product dat je extra verkoopt = verkoopprijs

Break even

Monopolie

• 1 aanbieder, veel vragers
• homogeen product
• hoge toetredingsdrempels
• prijszetter
• natuurlijk of wettelijk monopolie

GO is dus dalend en daardoor is MO niet gelijk aan GO

Verschillende doelstellingen

• Maximale omzet om meer klanten te trekken (MO=0)
• Kostendekking, waarbij TO=TK of GO=GTK (break-even-punt)
• Maximale totale winst (MO=MK)

Bij de doelstelling van maximale winst kan de winst zo hoog zijn dat potentiële concurrenten ook besluiten te gaan aanbieden.

Maximale omzet

Als MO groter is dan 0 zal de omzet blijven stijgen.

Als MO kleiner is dan 0 zal de omzet gaan dalen.

Want: MO (marginale opbrengst) is de extra opdracht als er 1 product meer verkocht wordt.

MO=0

Kostendekking

Een zo groot mogelijke afzet zonder verlies te maken.

TO = TK, oftewel TW = 0

OF

GO = GTK

TO = TK, 2 voorbeelden

Maximale totale winst (2)

Als MO > MK, neemt de TO meer toe dan de TK, dus stijgt TW.

Als MO < MK, neemt de TK  meer toe dan de TO, dus daalt TW.

De totale winst (TW) is dus maximaal als MO = MK.

TW = TO - TK.

Of TW = (GO - GTK) x q

Maximale Winst (3)

wat is prijsdiscriminatie?

• Hetzelfde product aanbieden tegen verschillende prijzen
  

Hoe?

• Aan verschillende klantgroepen

• Welke aanbieder kan prijsdiscriminatie doen? prijsnemer of prijszetter?
  

Consumenten en producenten surplus

Gezamelijk maken

1.34

2.18

Dinsdag

Economieles om 12.30 en 15.30

Maken

1.6, 1.11, 1.15, 1.20

2.5, 2.10, 2.12