1.3 De verzuiling

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

1.3 A De verzuiling

Het historisch ovezicht vanaf 1848

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen waarom in de verzuiling in Nederland aan het eind van de 19e eeuw ontstond.

Verzuiling

• De verdeling van de Nederlandse samenleving in 4 groepen (zuilen):
• protestanten, katholieken, liberalen, socialisten (tussen: ±1848 en ±1965)
  

• Deze zuilen krijgen in de 19e eeuw allemaal hun eigen politieke partij
  

Waarom ontstaan politieke partijen?

• Katholieken voelen zich achtergesteld. Zij strijden voor emancipatie: gelijke rechten als protestanten
  

• Socialisten willen de sociaal zwakkeren helpen.

• Tegen de ideeën van de Liberalen en/of de van de Franse Revolutie (vooral protestanten)

SDAP (Sociaal Democratische Arbeiders Partij)

ARP (Anti-Revolutionaire Partij)

RKSP (Rooms-Katholieke Staatspartij)

Vrijheidsbond

Pieter Jelles Troelstra (SDAP)

Ferdinand Domela Nieuwenhuis (SDB)

Herman Schaepman (Algemeene Bond van RK-kiesverenigingen)

Abraham Kuyper (ARP)

Johan Rudolf Thorbecke (Liberalen)

Maarten Luther

De protestantse zuil kun je vaak herkennen aan het gebruik van namen van personen die (in de geschiedenis) belangrijk voor de protestantse kerk waren.

Christelijke Werklieden Vereeniging

De protestantse zuil gebruikt vrijwel altijd de termen: Christelijk of Protestants-Christelijk

Stoere arbeider

De arbeider wordt hier 'stoer' afgebeeld: gespierd met opgestroopte mouwen.

Klok

De klok is het symbool van zowel een nieuwe dag, als het oproepen om gehoor te geven aan de oproep van de arbeiders beweging.

Opkomende zon

Dit is het teken van een nieuwe dag: een nieuw en positief begin.

Begrippen uit deze les

• verzuiling
• socialisme 
• sociaal-democratie
• confessionelen
• Rerum Novarum
• 'de kleine luyden'
• algemeen kiesrecht
• bijzonder onderwijs

Personen uit deze les

• Johan Rudolf Thorbecke
• Pieter Jelles Troelstra
• Ferdinand Domela Nieuwenhuis
• Abraham Kuyper
• Herman Schaepman

Jaartallen uit deze les

• 1879: oprichting ARP

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

1.3 B De pacificatie van 1917

Het historisch ovezicht vanaf 1848

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen waarom rond 1917 een aantal politieke problemen werd opgelost en welke dit waren.

Situatie in Nederland

• Strijd voor Algemeen Kiesrecht
  

• Strijd voor Vrouwenkiesrecht

• Schoolstrijd

Pacificatie

1917

• Pacificatie betekent letterlijk: vredestichting
  
• Er werd tussen de partijen politieke vrede gesloten door een oplossing te vinden voor een aantal politieke problemen

Belangrijkste gevolgen van de Pacificatie (1)

• Er komt een einde aan de Schoolstrijd

• Er komt Algemeen Kiesrecht voor mannen (vanaf 23 jaar)

• Er komt kiesrecht voor vrouwen (1917: passief kiesrecht, 1919: actief kiesrecht)

Belangrijkste gevolgen van de Pacificatie (2)

• Er komt een verandering van het kiesstelsel: het districtenstelsel wordt vervangen door evenredige vertegenwoordiging. 

• Einde van de politieke macht van de Liberalen: pas in 2010 komt er weer een Liberale minister-president, Mark Rutte

'Sinterklaasfeest van 1917'

Aletta Jacobs

Zij krijgt hier 'niks', omdat vrouwen slechts passief en geen actief kiesrecht kregen.

Pieter Jelles Troelstra

Hij was blij, omdat er algemeen kiesrecht voor mannen kwam.

Abraham Kuyper

Hij was blij, omdat er ook geld kwam voor bijzonder onderwijs.