Par 8.1: Bronnen: Spanje in beeld

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Vooraf 

De komende weken ben je zelfstandig bezig met de leerstof.

Je moet bij het doornemen van deze les de aantekeningen die in de GELE slides staan overnemen in je aantekeningenschrift.

Als er tijdens de les een opdracht verschijnt dan maak je die. Je docent kan je voortgang bekijken.

Als je vragen hebt dan kan je die in teams stellen aan je docent.

Succes!

Hoofdstuk 8 paragraaf 1

Bronnen: Spanje in beeld

In deze les maak je kennis met het land Spanje. Vakantieland bij uitstek. Misschien ben je er zelf al geweest.

In deze paragraaf bekijk je een aantal dingen over Spanje die je tijdens een vakantie misschien niet zou bekijken.

Wat is er allemaak voor nodig om jou daar vakantie te laten vieren?

Ben je weleens in Spanje geweest?

1. ja
2. nee

Vertel Kort wat je al weet over Spanje.

Leerdoelen par 8.1

• Je kent de topografie van Spanje (opdr 1 in je werkboek)
• Je kan iets vertellen over het landschap -de Meseta- en klimaat van Spanje: Droogte, regen, overstromingen
• Je weet wat natuurlijke bevolkingsgroei en sociale bevolkingsgroei zijn en kan de begrippen die daarbij horen uitleggen
• Je weet wat beroepsbevokling en BNP zijn en hoe dit in Spanje zit
• Je weet wat autonome gebieden zijn

8.1 Spanje in beeld 

Gebiedskenmerken

Gebiedskenmerken vertellen iets over het gebied dat je bekijkt.

Je kijkt dan vooral naar:

• het landschap, 
• ligging van het gebied, 
• klimaat, 
• hoe de bodem gebruikt wordt en hoe het landschap is ingericht

In de volgende slide zie je welke gebiedskenmerken er zijn. Deze bron staat ook in je basisboek. Figuur 1.6

Bekijk de video

Beschrijf een aantal gebiedskenmerken van Spanje

(ligging, de natuurlijke omgeving en het ingerichte landschap)

Na de video volgt een slide met een vraag. Let dus goed op.

Wat wil het bureau voor toerisme bereiken met deze video?

0

Beantwoord nu de vraag:
Wat wil het Spaanse bureau voor toerisme bereiken met de video die je net zag?

Wat valt je op aan de kaart van Spanje die je zo te zien krijgt?

Wat valt op als je de kaart van Spanje bekijkt?

Opvallend fysische kenmerken 

Veel reliëf:

Centraal deel Spanje = hoogvlakte - Meseta

langs de randen liggen bergen.

Langs de kust is het wat vlakker

Opvallende fysische kenmerken? 

Meseta: de spaanse hoogvlakte

• 500 miljoen jaar oud
• Gevormd door endogene krachten. 
• In loop van tijd door wind en water afgesleten --> EROSIE
• De meseta is in het oosten hoger dan in het westen. --> Wat betekent dan voor rivieren?

Rivierloop

Door de ligging van de gebergten lopen de rivieren in Spanje van oost naar west

Opvallend fysische kenmerken? (2)

Klimaat

Weet je ze nog? A / B / C / D / E

Welke in Spanje?

Klimaten in Spanje?

5 klimaten => Zie kaartje!

1. Zeeklimaat Cf (groen)
2. Middellandse Zeeklimaat Cs (geel)
3. Landklimaat Df(oranje)
4. Hooggebergteklimaat EH (blauw)
5. Steppeklimaat/Aride BS(rood)

Waarom is het in Spanje warmer dan in Nederland?

Klimaat: droog & nat

Zomer                Droog:

Zomer in Spanje erg droog

Problemen:

Watertekorten, bosbranden

oplossing: stuwmeren en zuinig zijn met water

Winter                Nat:

Regen en overstromingen:

Hevige regenval = veel overstromingen.

Droogte / Nat

In Spanje is het ’s zomers regelmatig extreem droog. Als de voorafgaande winter en het voorjaar ook droog zijn geweest, ontstaan er watertekorten. In Spanje zijn ze daarom zuinig met water. Ze verzamelen zo veel mogelijk water in stuwmeren. Zo’n stuwmeer ontstaat door de aanleg van een dam die een dal afsluit. Maar na een lange periode van droogte zijn die maar voor een deel gevuld. Dan is er te weinig water voor de irrigatie van de akkers. Een ander probleem van de droogte is de toenemende kans op bosbranden.

https:

Bevolkingskenmerken

Bevolkingskenmerken zeggen iets over de bevolking in een land.  ze vertellen hoeveel mensen er wonen en waar die mensen wonen, of het land rijk of arm is, wat voor cultuur een land heeft en hoe dat land geleid wordt. Zie oko de volgende slide

Demografie

Demografie is aardrijkskunde die zich bezig houdt met de bevolking. De aantallen en de samenstelling.

Daar horen bijvoorbeeld geboorte, sterfte en migratie bij. De volgende slides gaan hierover.

Bevolking: groei of afname?

Geboortecijfer-steftecijfer= saldo natuurlijke bevolkingsgroei

• Meer geboorte dan sterfte= geboorte overschot
• Meer sterfte dan geboorte= sterfte overschot

Immigratie - emigratie= migratiesaldo

• meer immigranten= positief migratiesaldo
• meer emigranten= negatief migratie saldo

per 1000 mensen

Geboorte en sterfte berekenen we vaak per 1000 mensen per jaar. Dit noemen we relatieve cijfers.

Op deze manier kunnen we landen als Nederlad en China ( die allebei een heel ander bevolkingsaantal hebben) met elkaar vergelijken. We noemen dit getal promille, oftewel, per 1000

Als je alleen naar absolute cijfers zou kijekn dan heeft China natuurlijk veel meer geboorten en sterfe dan Nederland. Door relatieve getallen te gebruiken kan je wel vergelijken.

Opvallende demografische kenmerken

Geboorte en sterfte

• Tot 1975 Spanje jonge
  bevolking, daarna nam
  aandeel ouderen toe
• 2008: Sterfteoverschot 

UIt hoeveel sectoren bestaat de beroepsbevolking?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

4 sectoren Beroepsbevolking

Beroepsbevolking: Mensen die werken of kunnen werken. Meestal mensen tussen 19 en 66 jaar.

4 sectoren:

• Primaire sector: Haalt producten uit de natuur, zorgt voor grondstoffen en eten
• secundaire sector: industrie, verwerkt producten uit de primaire sector tot dingen die we kunnen gebruiken
• Tertiaire sector: Dienstensector. Deze mensen maken niets, maar verlenen een dienst
• Quartaire sector: Ook diensten, maar dan mensen die daar geen winst mee maken.

Meestal geldt: hoe rijker het land, hoe groter de tertiaire en quartaire sector.

Tertiaire sector-Vluchtsector

In sommige arme landen is de tertiaire sector ook heel groot.

Er zijn dan veel mensen werkloos, en zij gaan dan baantjes zoeken waar ze iets mee kunnen verdienen.

Dit zijn baantjes als schoenpeotser, koffers dragen van toeristen, afval inzamelen, enz.

Dit noem je de ¨vluchtsector". Deze mensen "vluchten" naar dit soort baantjes. Ze verdienen daar weinig geld mee.

Sleep de beroepen naar de juiste sector

primaire sector

Secundaire sector

Tertiaire sector

Quartaire sector

Bouwvakker

Bakker

Fabrieksarbeider

Verpleger

Politie agent

Buschauffeur

Docent

cassiere

Houthakker

Boer

En wat verdienen die mensen?

BNP/BBP= het inkomen van een land van alle mensen bij elkaar opgeteld

BNP per hoofd= het gemiddelde inkomen

Dit bereken je door het BBP/BNP te delen door het aantal inwoners van een land.

BN​aantal​​P​​inw.

In een land is het BNP € 880.000.000.000
Er wonen 17.000.000 mensen
Wat is het BNP per hoofd?

1. €0,0000193
2. €51.764,-
3. €5176,40
4. €19.300

Economische kenmerken Spanje

Beroepsbevolking Spanje

• Meeste mensen
  werkzaam tertiaire
  sector
• Slechte staat
  economie; kwart was
  werkloos in 2012. 
• Nu 14% (NL 3,3%)

Migratie

Migratie betekent letterlijk verhuizen.

Je bent een migrant als je tenminste verhuist van de ene stad of dorp naar een andere stad of dorp.

In het volgende filmpje wordt migratie verder uitgelegd.

Iemand die Nederland verlaat om in Spanje te gaan wonen is een

1. migrant
2. immigrant
3. emigrant
4. een emigrant en een immigrant

Leg uit waarom iemand die naar een ander land vertrokken is om daar te gaan wonen zowel een emigrant is als een immigrant

Emigratie 

Emigratie:

• Veel werkloosheid
  onder jongeren.
  Veel emigratie van
  jongeren naar het
  buitenland

Autonome gebieden

Autonomie gebieden in een land zijn gebieden die veel zelfstandigheid hebben en die zelf ook beslissingen kunnen nemen over wat er in hun gebied gebeurt. Ze horen wel bij een land, maar doen bepaalde dingen anders. 

Zo kunnen ze bijvoorbeeld een eigen taal of andere cultuur hebben.

De Basken in Spanje zijn een autonome groep, het liefst zouden zij hun eigen land hebben 

->Baskenland

Videoles.

De les van paragraaf 8.1 is ook ingesproken door Dhr Jaggoe.

Klik op deze link voor de uitleg: https://www.youtube.com/watch?v=HBftAToyz8E

Werk aan je weektaak

Ga naar de Geo Online en maak

• H8 Par 8.1: opgave
  1 tot en met 10
• daarna ga je verder in deze les

Checken Leerdoelen 

• Wat zijn de belangrijkste gebiedskenmerken van Spanje?
• Wat zijn de belangrijkste bevolkingskenmerken van Spanje?

Check wat je weet

Testen wat je nu weet!

5 vragen

Als je van Portugal naar Spanje migreert wat ben je dan voor Spanje

1. emigrant
2. immigrant

Hoogteligging is in Spanje een belangrijke factor voor de verdeling van klimaten

1. waar
2. niet waar

Wat is geen gevolg van de 3 droogteproblemen van Spanje?

1. Verzilting
2. Verdroging
3. irrigatie
4. Verwoestijning

Welke klimaatfactor zorgt ervoor dat het gemiddeld warmer is in Spanje dan in Nederland

1. Breedteligging
2. Hoogteligging
3. Afstand tot de zee
4. Gesteldheid van het aardoppervlak

Hoe gaan ze in Spanje om met watertekorten?

1. Ze verzamelen water in stuwmeren
2. Ze halen water uit de zee
3. Ze zetten het waterverbruik op rantsoen
4. Ze hebben geen last van water tekorten

Waar heb je nog extra uitleg bij nodig?

Klaar!

Als het goed is heb je nu par 8.1 af.