Werkwoordspelling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Vandaag herhalen ww-spelling

Taalverzorging C, blz 180-183 uit je handboek

7 minuten

Je krijgt een opdracht om met z'n tweeën een bepaalde regel van werkwoordspelling uit te leggen aan de klas.

dit bereid je voor: 

1. leg de regel(s)uit (schrijf je voorbereiding op in je schrift)

2. verduidelijk je uitleg aan de hand van een voorbeeld.

Werkwoordspelling

In deze les worden alle mogelijke werkwoordvormen en hun spellingwijze nog een keer samengevat.

Vormen

Persoonsvorm tegenwoordige tijd                                                PVTT

Persoonsvorm verleden tijd                                                              PVVT

Gebiedende wijs                                                                                     GW

Voltooid deelwoord                                                                               VD

Onvoltooid deelwoord                                                                          OD

Infinitief (hele werkwoord)                                                                 INF

Bijvoeglijk naamwoord                                                                        BN

Uitleg voorbereiden, blz 180-183

Persoonsvorm tegenwoordige tijd                ev / mv                PVTT

Persoonsvorm verleden tijd                              zwak / sterk      PVVT

Gebiedende wijs                                                                                     GW

Voltooid deelwoord                                                                               VD

Onvoltooid deelwoord                                                                          OD

Infinitief (hele werkwoord)                                                                 INF

Bijvoeglijk naamwoord                                                                        BN

De ham-vraag

Voor een correcte werkwoordspelling, moet je altijd eerst een belangrijke vraag stellen. Namelijk:

heb ik te maken met een persoonsvorm?

Waarom?

Deze vraag is heel belangrijk. Kijk maar.

Hier is vorige week een ongeluk gebeur...  (Vul in)

Het is een gevaarlijk kruispunt. 

Best kans dat er nog een ongeluk gebeur.. (Vul in)

Hoe spel je de pv?

PVTT

PVVT

uitleg regels PVTT

enkelvoud

meervoud

Persoonsvorm tegenwoordige tijd (PVTT)

Ik                   Ik-vorm                             Ik word

Jij                  Ik-vorm + t                      Jij wordt

Hij/zij/het    Ik-vorm + t                      Hij wordt

Wij                Infinitief (hele ww)          Worden

Jullie            Infinitief (hele ww)           Worden

Zij                 Infinitief (hele ww)           Worden

uitleg regels PVVT

zwakke werkwoorden

Sterke werkwoorden

Persoonsvorm verleden tijd (PVTT)

Zwakke werkwoorden                                                'T EX FOKSCHAAP

-de(n) of -te(n) achter de ik-vorm

werken            ik werkte             wij werkten

vertellen         ik vertelde           wij vertelden

vermelden     ik vermeldde      wij vermeldden

Sterkte werkwoorden

Verleden tijd wordt gevormd door 

klinkerverandering

bieden            ik bood                 wij boden

rijden              ik reed                   wij reden

Sterke werkwoorden

veranderen 

van klank.

Sterke werkwoorden

Je schrijft wat je hoort: sloeg, riep, brak, dacht, reed 
(en je gebruikt de 'gewone' spelregels als de langermaakregel!).

de(n) of te(n)?

Pas wel op bij bijzondere werkwoorden als: verhuizen

1.  hele werkwoord -en  = stam : verhuizen
2. laatste letter van de stam in 't ex-kofschip?: nee
3. dus de(n)
4. ik-vorm van werkwoord + uitgang : verhuiSde(n)

Andere vormen

Ik heb een Big Mac gegeten .                               VD

Kwijlend nam ik een hap                                        OD

Ik heb zin om een Big Mac te nemen                INF

Geef me eens een Big Mac!                                   GW

Ik eet mijn zojuist gekochte Big Mac                BN

uitleg regels VD

(voltooid deelwoord)

Voltooid deelwoord (VD)

Begint vaak met BE-, GE-, VER- of ONT-.

Eindigt op:   -EN, -D, -T

Twijfel je tussen -d of -t,  gebruik dan weer  't ex-kofschip

Ik heb een Big Mac gegeten, want die was afgeprijsd.   (de afgeprijsde Big Mac)        

Mijn Big Mac was verbrand. Het vlees leek gekookt.           

uitleg regels OD

(onvoltooid deelwoord)

Onvoltooid deelwoord

geeft aan dat je iets doet, terwijl je ook iets anders doet.

Geeft aan hoe iets gebeurt.

Hele werkwoord + een D

Kwijlend nam ik een hap. 
Pratend met volle mond zag ik hem vies naar me kijken.

uitleg regels infinitief

(hele werkwoord)

Infinitief

is het hele werkwoord.

Verandert niet bij veranderen van tijd  (het is tenslotte geen pv!)

Ik heb zin om een Big Mac te eten.      

Ik had zin om een Big Mac te eten.  

uitleg regels GB

(gebiedende wijs)

Gebiedende wijs

Wordt gebruikt als het om een  gebod of bevel gaat.

Staat op de eerste plaats (vooraan) in de zin.

Heeft geen onderwerp bij zich.

Altijd ik-vorm

Geef me een Big Mac!

Braad ze bruin, die frietjes!      Loop naar de maan!

uitleg regels bijvoeglijk naamwoord

(voltooid deelwoord, bijvoeglijk gebruikt)

Bijvoeglijk naamwoord

zegt iets over een zelfstandig naamwoord

schrijf je zo kort mogelijk

Ik eet mijn zojuist gekochte Big Mac.

                                   

QUIZ!

Het gebeur... regelmatig dat men fouten maakt in werkwoordspelling.

1. gebeurd
2. gebeurt
3. gebeurdt

De (aanbranden) aardappels zijn weggegooid.

1. aangebranden
2. aangebrandde
3. aanbrandende
4. aangebrande

(vinden) alsjeblieft die bankpas terug, voor er misbruik van wordt gemaakt.

1. Vond
2. Vindt
3. Vind

(Worden) je broer later piloot?

1. Word
2. Wordt